gardeshban.ir

بی‌تردید مساجد حرف اول را در میان جاذبه‌های متعدد ایران می‌زنند؛ از گنبدهای باشکوه و زیبا و طاق‌های متقارن گرفته تا کاشی‌کاری‌های خارق‌العاده تحسین هر بیننده‌ای را به‌همراه دارند. به‌غیر از مساجد شاهکاری که در شیراز و اصفهان مورد توجه گردشگران هستند، می‌توان به مسجد کبود تبریز اشاره کرد که در سفر به تبریز باید حتماً از آن دیدن کنید.

مسجد تاریخی کبود در شهر آذری زبان تبریز قرار دارد که به زبان آذری به آن «گوی مچیده» یا «مسجد کبود» نیز می‌گویند. این مسجد طبق کتیبه‌ی سردر آن در سال ۸۴۵ هجری شمسی و در زمان سلطان جهانشاه مقتدرترین حکمران سلسله قراقویونلو و به دستور دختر او صالحه خانم بنا شده‌ که یکی از معروف‌ترین ساختمان‌های آن زمان بوده است. مسجد کبود با تنوع و ظرافت کاشی‌کاری و انواع خطوط به‌کاررفته در آن و به‌ویژه به دلیل رنگ لاجوردی کاشی‌کاری‌های معرق آن به «فیروزه‌ی اسلام» شهرت دارد.

در ورودی باشکوه این مسجد، آنچه بیشتر از هر چیز باعث جلب توجه بازدیدکنندگان می‌شود، دیوارهای فاقد کاشی‌های آبی زیبایی است که اسم مسجد از آن گرفته شده است. درواقع زخم‌های این مسجد آثار تخریب به‌جامانده از زلزله‌ی سال ۱۱۵۸ شمسی است. خرابه‌های مسجد برای بیش از ۱۵۰ سال بدون تعمیر باقی ماند، تااینکه تعمیرات و دوباره‌سازی مسجد به‌منظور حفاظت و بازسازی بخش‌های باقی‌مانده شامل طاق‌ها و پایه‌ها در سال ۱۳۱۸ آغاز شد؛ هرچند کار بازسازی کاشی‌کاری‌های داخلی و خارجی هیچ‌گاه به پایان نرسید.

باوجود فقدان کاشی‌ها که بسیاری از آن‌ها در پشت مسجد به نمایش درآمده است، نمونه‌های فاخری از خطاطی نفیس اسلامی در داخل این مسجد به‌چشم می‌خورد. خطوط کوفی و ثلث و همچنین طرح‌های اسلامی و هندسی مختلف به طراحی نعمت‌الله البواب، خوشنویس مشهور سده نهم، زینت‌بخش دیوارهای مسجد شده‌اند و درکنار گنبدهای آجری با رنگ خنثی بسیار بیشتر خودنمایی می‌کنند. گردونه‌ی مهر یا چرخ میترا که بیشتر به صلیب شکسته معروف است، در دیوارهای نزدیک ورودی کار شده است. این نماد فرخنده‌ی باستانی که چرخش خورشید و بی‌نهایت را نشان می‌دهد، در مساجد دیگر ایران به‌خصوص مسجد جامع یزد نیز مشهود است. آرامگاه جهانشاه در بخش جنوبی مسجد کبود قرار دارد و طاق‌های آجری اطراف آن یادآور بازار تاریخی تبریز هستند.

علاوه‌بر معماری و تاریخ منحصربه‌فرد مسجد کبود، پنجره‌های آن که به‌طرز هوشمندانه‌ی فضای داخلی را روشن می‌کنند، امکان کار با سایه و نور را برای عاشقان عکاسی فراهم کرده است. پس اگر گذرتان به تبریز خورد، مسجد کبود را در میان فهرست بازدید از جاهای دیدنی تبریز قرار دهید.