gardeshban.ir

آرامگاه خشایارشا گوری صخره‌ای در کوه حاجی‌آباد نقش رستم است که در بلندای ۲۶ متری از تراز زمین جای گرفته‌است.
کد خبر: ۱۷۱۷۲
تاریخ انتشار : جمعه ۲۲ شهريور ۱۳۹۸-1398 June 22
گردشبان (gardeshban.ir) :
آرامگاه خشایارشا در فاصلهٔ ۱۰۰ متری شرق و شمال‌شرقی آرامگاه داریوش بزرگ و به شکل صلیب تراشیده شده‌است. در بخش بالایی صلیب، نقش نماد فروهر و ماه، در بالا و تصویر خشایارشا در حالی که دستش را به سوی فروهر و آتشدانی که روبه‌رویش قرار دارد دراز کرده، حکاکی شده‌است. در زیرپای شاه اورنگی که مردم سرزمین‌های گوناگون بر دوش دارند، قرار دارد. دهلیز و ورودی آرامگاه خشایارشا ، ۳ متر در ۶٫۶۰ متر است و تنها یک اتاقک دارد که درست روبه‌روی درگاه ورودی است و در آن سه قبر کنده شده‌است. مشخص نیست که چه کسانی با خشایارشا در این قبرها دفن شده‌اند.

خشایارشا پسر داریوش بزرگ و دخترزاده ی کورش _بنیاد گذار شاهنشاهی ایران_ بود. وی در حدود ۵۲۰ ق .م تولد شد و در جوانی کارهای مملکت داری را از پدر آموخت و ورزیدگی یافت، و مدتی فرمانروای بابل شد. با آنکه پسر بزرگ داریوش نبود، به احترام خون کورش و نیز شخصیت والای خودش ولیعهد پدر شد. و در ۴۸۶ ق.م جانشین او گشت.

آرامگاه خشایارشا مرودشت

بگفته ی هرودتوس (کتاب هفتم، بند) خشایارشا خوش اندامترین مرد آسیا بود. و از خلال روایات یونیان که دشمن خونینش بودند، به خوبی می توان پی برد که هنردوست و بزرگوار و مشورت پذیر و دانش پرور و خوش ذوق و دلیر بوده است. اما خودکامه و در امور دینی متعصب و در امور دنیوی هوس باز بوده. وقتی که به تخت نشست، سپاهی کار دیده با سپهبدانی رزمجوی آماده ی رفتن به یونان شده بودند تا انتقام شکستی را که در ماراتن خورده بودند، بکشند. 

خشایارشا که جنگ طلب نبود، و هنرها را بیشتر از ستیزه گری می ستود. شش سال جنگ را پس انداخت، ولی چون کنایه اش زدند که قدر تاج و تخت داریوش و کورش را نمی داند، و اولین شاهی خواهد بود که ایران را پیشرفت نداده است، به لشکر کشی به یونان تن در داد و در دو سه مورد شکست خورد و به ایران بازگشت و پانزده سال دیگر بزیست. وی در این مدت سرگرم تمام کردن بناهایی بود که پدرش آغاز کرده بود، و خودش نیز تالارها و کاخهای بلند و باشکوه ساخت، و هنر سنگ تراشی هخامنشی در دوره ی او به اوج کمال خود رسید. 

در ۴۶۵ ق.م شبی دو تن از یارانش او را کشتند و پس از ماجراهایی پسرش اردشیر را به تخت بنشاندند(ولی وی کین پدر را از آنان گرفت). کالبد خشایارشا را به نقش رستم آورده، در آرامگاهی که به فرمان وی در ۱۰۰ متری شرق و شمال شرقی آرامگاه داریوش بزرگ برایش آماده شده بود، دفن کردند. جبهه ی این آرامگاه بطور کلی همان خصوصیات جبهه ی آرامگاه داریوش دارد، از این جهت، بتفصیل شرحش نمی دهیم و فقط پاره ای از جزئیات را ذکر می کنیم.

جبهه ی آرامگاه خشایارشا هم چهار صلیب مساوی دارد در بالا «فرکیانی» و ماه (هلال گوی دار) و آتش شاهی بر فراز آتشدان پایه دار و نقش خشایارشا در حال نیایش را کنده اند، ولی از کتیبه هیچ خبری نیست. تاج خشایارشا خراب شده و بهمین دلیل خوب مشخص نمی شود و ظاهراً کنگره دار بوده است، اما جزئیات دیگر بهتر از آرامگاه داریوش مانده است. بر جوانب شاخه ی بالایی صلیب این افراد نقش شده اند: یک نیزه دار، یک کمان کش و یک نیزه دار دیگر (یکی بالای سر دیگری) بر قاب دست چپ، و سه «پارسی» بر قاب دست راست و قرینه ی آنان، سه ردیف دوتائی نیره دار «پارسی» بر دیوار سمت چپ، و سه «پارسی» بر دیوار سمت راست. نقش اورنگ بران و کاخ همه مثل آنست که در مورد آرامگاه داریوش دیدیم، ولی دهلیز آرامگاه خشایارشا کوچک است (۳ متردر ۶۰/۶ متر) و تنها یک اطاقک دارد که درست روبروی درگاه است و در آن سه قبر کنده اند. قبرها کمی بزرگتر از قبور آرامگاه داریوش اند اما سرپوش مقعر دارند. سقف اطاقک و دهلیز بحالت طاق منحنی است و ارتفاع دهلیز به اندازه ی بلندی دهلیز آرامگاه داریوش یعنی ۷۰/۳ متر می باشد.

علل انتساب این آرامگاه به خشایارشا اینهاست:

۱_ بیش از هر آرامگاه دیگری در خصوصیات سنگ تراشی و کارهای هنری، دوره ی داریوش و خشایارشا را بیاد می آورد.

۲_ در سمت راست آرامگاه داریوش واقع شده و از لحاظ نقوش بدان شباهت فراوان دارد.

۳_ این آرامگاه را در سینه ی صخره ای عمودی کنده اند که وقت چندانی برای تراشیدنش لازم نمی بوده است، در حالیکه آرامگاه طرف چپ آرامگاه داریوش را در صخره های شیب دار و برجسته تراشیده اند که وقت بیشتری می خواسته، و معلوم است که آنگه جای بهتر را برگزیده، لابد زودتر دست به کار شده است.

۴_ محور طولی دهلیز آن درست موازی با جبهه ی بیرونی آرامگاه است، و این خصیصه را دیگر فقط در آرامگاه داریوش می توان یافت و آرامگاه های دیگر چنین دقت و موازنه ای ندارند.

تاریخ آرامگاه خشایارشا را میان ۴۸۰ و ۴۶۶ ق.م تخمین می توان زد. هیچ مشخص نیست که چه کسانی با وی دفن شده اند. مادرش که لابد در آرامگاه داریوش دفن شده، و شاه بانویش، امیستریس، نیز که چهل سال پس از وی بزیست و گمان نمی رود که در آنجا دفن باشد. شاید دو تن از برادران و یا فرزندانش با وی شریک شده اند.




مطالب مرتبط
پنجره
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
گردشگری به روایت تصویر
نگاه دوم
یادداشت
مناطق آزاد
داغ
پربازدیدها
آخرین اخبار