مسجدی بدون مناره در قلب اصفهان+تصاویر

اصفهان، از قدیم‌الایام مساجد محل امنی برای عبادت و راز و نیاز با معبود بوده و هست. به نوعی رسالت مساجد از ابتدا همین است. حال برخی از این مساجد به قدری زیبا و به یاد ماندنی و با هنرهای جاودانه ساخته شده‌اند که امروزه به عنوان بناهای بزرگ تاریخی هم از آنها یاد می‌شود.

کد خبر: ۱۸۹۳۶

تاریخ انتشار : شنبه ۱۱ آبان ۱۳۹۸-1398 August 11

گردشبان (gardeshban.ir) :

در اصفهان نیز از این دست مساجد بسیار دیده می‌شود که هم به چشمان خود عابدان و هم گردشگران زیادی را دیده است که به بهانه دیدن آثار باستانی غرق در خدا و بزرگی و قدرت او شده‌اند. از جمله این به یاد ماندنی‌ها، مسجد سید شهر تاریخی اصفهان است که می‌توان از آن به عنوان مساجد اصلی و از بزرگترین مساجد اصفهان نام برد.

این مسجد در زمان قاجاریه توسط محمد باقر شفتی در مساحت 8075 متر مربع ساخته شد‌، بنایی نیمه کاره که دارای چهار در اصلی، دو چهل‌ستون، دو شبستان بزرگ، یک گنبد، سه ایوان و بیش از 45 حجره است. مسجدی بدون مناره که درون شبستان‌های آن نیز کاشی کاری نشده‌است.

بنای این مسجد در سال 1180 طرح‌ریزی شد و ساخت بنا در اواخر نیمه اول قرن سیزدهم هـ.ق. شروع و تا سال وفات سید تنها کاشی‌کاری بنای جنوبی انجام شده‌ بود. چون عمر حجت‌الاسلام برای اتمام تزئینات آن کفایت نکرد، قسمتی از آن توسط فرزندش حاج سیداسدالله «سید ثانی» و قسمتی توسط نواده‌اش حاج سیدمحمدباقر ساخته‌شد ولی هنوز تزئینات قسمت‌هایی از آن همچنان ناتمام مانده‌است. با توجه به کتیبه‌های موجود در بنا، احداث ساختمان و تزئینات آن در حدود 130 سال به طول انجامیده‌است.

سردر شمالی مسجد که ورودی اصلی به حساب می‌آید دری رفیع با دو سکو از سنگ پارسی است که طرفین آن تزئیناتی از کاشی 7 رنگ و گل و بته و کتیبه‌هائی به خط ثلث جای گرفته‌اند. این کتیبه‌ها شامل آیاتی از قرآن کریم است.

سردر جنوب غربی که آن نیز یک ورودی رفیع با کاشی‌های 7 رنگ و کتیبه‌ها و اسپرهای مکتوب تزئین شده است. کتیبه‌های این سردر به خط محمد باقر شیرازی خوشنویس بزرگ عصر قاجار کتابت شده است. سردر جنوب شرقی با جلوخانی وسیع همچون نگینی در کوچه می‌درخشد. در اسپرهای طرفین این سردر اشعاری به خط نستعلیق بسیار زیبا در مدح مرحوم سید به چشم می‌خورد.

مسجد سید از نوع مساجد چهار ایوانی است که ایوان شمالی با کاشیهای 7 رنگ و گل و بوته اسلیمی تزئین شده است. ایوان جنوبی جلوی شبستان زیر گنبد قرار دارد. ایوان‌های شرق و غرب در جلو شبستان زمستانی مسجد واقع شده‌اند. در دو‌طرف شرق و غرب چهار مهتابی ساخته شده‌اند. در اطراف ایوان‌ها حجراتی برای سکونت طلاب علوم دینی ساخته شده‌اند.

در اسپرهای اطراف مهتابی‌ها با خط بنائی عبارات و اشعاری نوشته‌اند ساعت بزرگ مسجد که در اصفهان شهرت دارد در بالای ایوان جنوبی قرار گرفته است. در شمال شرقی مسجد آرامگاه حجت‌الاسلام واقع شده که بقعه و رواقی مقابل آن است. داخل این بقعه و رواق با تزئینات کاشیکاری و گچبری آراسته شده است. در بالای سردر ورودی بقعه تاریخ فوت مرحوم حجت الاسلام با خط ثلث نوشته شده است.

عبادت در هر مسجدی حال و هوای خاص خود را دارد‌. حال زمانی که سر را بلند کنیم و تصویر کشیدن زیبایی‌های خدا توسط بنده را ببینیم فاصله بین بنده و خدا را کمتر و کمتر احساس می‌کنیم. زیبایی‌هایی که انسان با الهام گرفتن از طبیعت به تصویر می‌کشد و با آفریده‌ها کمک به شناخت بهتر آفریدگار می‌کند.