کاروانسرای قاجاری دخان در بافت قدیمی زنجان+عکس

کاروانسرای دخان که در جنوب بافت قدیمی زنجان قرار دارد، کاروانسرایی درون شهری محسوب می‌شود.

کد خبر: ۲۱۳۷۲

تاریخ انتشار : جمعه ۲۰ دی ۱۳۹۸-1398 October 20

این کاروانسرا یادگاری از دوران قاجار است و در فاصله ۱۵۰ متری از دروازه شرقی بازار قرار دارد. کاروانسرای دخان توسط شخصی به نام حاج علی قلی بنا و به شیوه ۲ ایوانی با رواق‌هایی در چهار جهت ساخته شده است. وجه تسمیه این کاروانسرا از آنجا نشات می‌گیرد که در روزگاران گذشته به دلیل توزیع و عرضه توتون، تنباکو و دیگر محصولات مرتبط، نام دخانیات را بر آن نهادند.

کاروانسرای دخان به نام حقیقت نیز در بین اهالی شناخته می‌شود. از قسمت‌های مختلف کاروانسرا می‌توان به ورودی‌های چهارگانه، بالکن، صحن، راسته بازار غربی و راهروی شمالی اشاره کرد. کاروانسرای دخان را با تزئینات آجرکاری و کاشیکاری با نقوش گیاهی و هندسی به زیبایی آراسته‌اند. این کاروانسرا در حال حاضر نیز مورد استفاده قرار می‌‌گیرد و از حجره‌ها به عنوان انباری برای مواد غذایی استفاده می‌شود.

کاروانسرای دخان، کاروانسرایی دو ایوانه، قدیمی، با رواق‌هایی ساخته شده در چهار سمت است که از بخش‌هایی مانند دروازه‌های شمالی، غربی و جنوبی، راهروی شمالی، مجموعه‌ی صحن، پوشش بنا، بالکن راهروی شمالی و آبروها و راسته‌ی بازار غربی و … تشکیل شده است و یکی دیگر از جاذبه‌های گردشگری تاریخی زنجان محسوب می‌شود. این اثر کهن، باقیمانده از دوران حکومت قاجاریان است که به نظر می‌رسد به همت حاج علی قلی بنا احداث شده است.

در ایوان جنوبی این بنا اکثر کاشی ها فرو ریخته و سردر حجره ها نیز در حال ریزش است، در ضلع غربی و راسته بازار کاروانسرا شکستگی هایی در رواق ها و طاق ها دیده می شود که بوسیله تیرهای چوبی و آهنی به صورت حایل نگهداری شده است و قسمت های راهرو شمالی نیز در اثر یک سانحه آتش سوزی سوخته و در حال حاضر بصورت متروک است.

این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۱۶۹ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.