گردشبان (gardeshban.ir) :
کلاردشت یکی از شهرستانهای ییلاقی و تاریخی مازندران که در سالهای اخیر به عنوان مقصد گردشگری کشور شناخته شده به علت ضعف نظارت و ساخت هزاران ویلا، صنعت گردشگری این منطقه را به چالش کشیده است.
بررسیهای سه دهه اخیر نشان میدهد که به علت عدم نظارت کافی بر روند ساختوسازها و پیدایش هزاران ویلا یا به عبارتی ساخت خانه دوم برای خانوادههای خوشنشین با هدف استفاده سالانه چند روزه سبب شده تا بخش وسیعی از اراضی شهر و نواحی پیرامونی شهرستان گردشگرپذیر کلاردشت دستخوش تغییرات شود و در نتیجه با تغییر بخش عمدهای از باغها و مزارع کشاورزی و تبدیل آن به شهرکهای اقامتی و تفریحی، رفته رفته از حالت طبیعی و گردشگری خارج شده است.
اگرچه آمار دقیق و روشنی از بناهای غیرمجاز در قالب خانه دوم خانوادههای خوشنشین در شهرستان کلاردشت وجود ندارد اما بنابه گفته مسئولان ذیربط از سطح هزار هکتار از اراضی باغی و زراعی شهرستان کلاردشت، حدود ۵۰۰ هکتار آن در سالهای گذشته تخریب و قطعه بندی شده است.
کارشناسان و صاحب نظران معتقدند با ساختوسازهای غیرمجاز در خارج از محدوده شهری و حریم شهر و روستاها به بهانه فعالیت و رونق صنعت گردشگری علاوه بر ایجاد ناپایداری درعرصه های مختلف زیست محیطی و دیگر بخشها، نه تنها عامل تهدید کننده برای گردشگری بلکه در آینده این منطقه دچار ناهنجاریهای اجتماعی زیاد خواهد شد.
این کارشناسان تاکید دارند باید با شناخت توانمندیهای منطقه در عرصههای مختلف و ارائه الگوهای صحیح از ساختوسازها و جلوگیری از احداث بناهای غیرمجاز، همچنین برنامهریزی صحیح در جهت جذب گردشگران در شاخههای مختلف گردشگری بتوان منطقه را از آسیب جدی نجات داد.
یک شهروند کلاردشتی در این باره میگوید: در این سالها شهر و روستاهای این شهرستان گردشگری براساس قوانین و نقشه مدون گسترش پیدا نکرده است بهطوری که در هر نقطه از این شهرستان اعم از زمینهای کشاورزی، باغی و جنگلی شاهد ساختمانهای بیشمار هستیم.
مهدی معصومی افزود: معمولا در شهرها طرح جامع شهری و تفصیلی و روستاها طرح هادی پیشبینی شده و اجرا میشود و با نگاهی به گذشته شهر کلاردشت یک سابقه بیش از ۶۰ ساله دارد که این شهر با تلفیقی از روستاهایی مانند اوجابیت، رودبارک، اوجابیت، مجل، لاهو و حسن کیف شکل گرفته است.
وی اظهار کرد: حدود ۱۹ روستا چسبیده به هم در پیرامون این شهر قرار دارند و براساس قانون نوع کاربریهای در داخل بافت محدوده شهری برای ایجاد بناهای مسکونی و تجاری مشخص شده اما در خارج از آن یعنی حریم شهر، زمینهای موجود ذخیرهای برای آینده توسعه این شهر است که متاسفانه امروز دیده میشود که که این مناطق در چنبره ساختوسازهای غیرمجاز قرار گرفته است.
وی تصریح کرد: قانون نیز به درستی و خیلی روشن مشخص کرده که برخورد با تخلفات ساختوساز در حریم شهر برعهده کدام نهاد است و سازنده آن باید چه مجازاتی شود و طبق قانون زمانی که یک بنا مسکونی به دور از چشمان شهرداری ساخته میشود باید در کمیسیون ماده ۱۰۰ پرونده فرد متخلف مطرح و ضمن صدور جریمه برای او نسبت به تخریب بنا غیرمجاز او اقدام شود.
این شهروند کلاردشتی گفت: متاسفانه کمیسیون ماده ۱۰۰ امروز به یک منبع در آمد برای شهرداری کلاردشت تبدیل شده و نکته جالب اینجاست که مدیران به این نتیجه رسیدهاند که بهترین روش کسب در آمد برای این نهاد مردمی غیردولتی کمیسیون ماده ۱۰۰ است بنابراین نتیجه این تفکرات آن شد که امروز شاهد آن هستیم که کلاردشت در چنبره ساختوسازهای غیرمجاز قرار گیرد.
معصومی افزود: به عنوان نمونه در روستا پیشمبور که حدود ۱۰ کیلومتر با شهر کلاردشت فاصله دارد حدود ۱۰ شهرک اقامتی و تفریحی ایجاد شده که طبیعتا با افزایش جمعیت خوشنشین و در پی آن با معضلاتی نظیر آلودگی زیست محیطی، فرهنگ و سلایق مختلف فرهنگی با بومیان منطقه قطعا در آینده دچار ناهنجاری خواهد شد.
خانههای خوش نشینان در کلارشت مفید یا مضر
استاد دانشگاه آزاد اسلامی چالوس هم با اشاره به گردشگری بودن منطقه گفت: اگرچه حضور گردشگران میتواند مزیتهای فراوانی برای شهرستان کلاردشت داشته باشد منتهی ظرفیت قابل تحمل محیط از مهمترین مسائلی است که نباید مورد غفلت قرار گیرد به عبارتی کاهش ظرفیت قابل تحمل محیط مسالهای است که با توسعه پایدار هر منطقه تناقض دارد.
تقی حسننژاد افزود: کلاردشت جز شهرهای گردشگرپذیر غرب مازندران است که از دیرباز تاکنون مقصد گردشگری بیشماری از مسافران و گردشگران کشور است این در حالی است به علت عدم نظارت کافی بر روند ساختوسازها در این سالها سبب شده تا نه تنها شاهد توسعه این منطقه نباشیم بلکه تخریب اراضی کشاورزی، جنگلی و باغی در این شهرستان، منطقه را از حالت توریستی به منطقه ای به حالت خیابانهایی با خانه های ویلایی تبدیل کرده است.
وی ادامه داد: به علت تغییر در نحوه استفاده از زمینها و تبدیل بخش عمده زمینهای باغی و زراعی به شهرکهای اقامتی و تفریحی تحت عنوان خانههای دوم خانواده های خوش نشین باعث رشد نامتناسب شهر کلارشت شده است.
به گفته این استاد دانشگاه رشد تعداد خانههای دوم برای خانوادههای خوش نشین تاثیر عمیقی بر بنیانهای اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی این شهر برجا گذاشته و این وضعیت تاسفبار در حقیقت فرآیند توسعه پایدار در ابعاد مختلف بویژه گردشگری را در آینده دچار مشکل خواهد کرد.
تقینژاد افزود: روند توسعه فعالیتهای گردشگری در حوزه مورد مطالعه با تخریب منابع گردشگری همراه بوده به طوری که چنین اقداماتی اثرات منفی بر ابعاد کالبدی، اجتماعی و فرهنگی مردم بومی این شهرستان داشته و به عبارتی باید گفت که این منطقه از اصول توسعه پایدار گردشگری فاصله گرفته است.
این استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس گفت که عدم برنامه ریزی راهبردی، نداشتن الگو و استراتژی خاص، روند ساختوسازهای پراکنده در حقیقت یک فرم لجام گسیختهای به این شهرستان بخشیده که در پی آن این وضعیت منجربه تخریب چشماندازهای منطقه شده است و در نتیجه نقش گردشگری که به جای آنکه عامل محرک، رونق اقتصادی و کسب و کار در منطقه باشد در حال تبدیل شدن به عامل مخرب در روند توسعه شهری شده است.
این استاد دانشگاه آزاد اسلامی واحد چالوس گفت: ضرورت دارد تا با شناخت توانمندیها در عرصههای مختلف و ارائه الگوهای صحیح از ساختوساز و برنامهریزی در جهت جذب گردشگران در بخشهای مختلف نظیر گردشگری کوهستانی، ورزشی و ... در عین حال با حفظ محیط زیست باعث توسعه پایدار و افزایش سهم درآمدی ساکنان این منطقه باشیم.
نگرانی جهادکشاورزی به ساخت ویلا برای خوشنشینان
مدیر جهاد کشاورزی شهرستان کلاردشت نیز با ابراز نگرانی از تغییر غیر متعارف کاربری زمینهای کشاورزی و تبدیل آن به ویلا برای خوش نشینان در این شهرستان، گفت: قانون به درستی مسئولیتها را در این حوزه مشخص کرده در داخل بافت محدوده شهری برعهده شهرداری و خارج از بافت نیز برعهده جهاد کشاورزی و دیگر دستگاه های اجرایی است.
مرید جعفر صالحی افزود: آنچه بررسی شده بیشترین ساختوسازهای غیرمجاز مربوط به پیش از سال ۱۳۹۴ بوده چرا که آن زمان مدیریت بر اراضی این منطقه برعهده جهاد کشاورزی چالوس بوده اما یکی از نگرانیهایی که وجود دارد آن اینکه برخی از دهیاران و اعضا شوراهای اسلامی در این حوزه همراهی و همکاری لازم را ندارند.
وی مدعی شد: برخی از دهیاران و اعضا شوراهای اسلامی خریداران غیربومی زمینهای منطقه را از هر لحاظ امیدوار میکنند و به آنها وعده میدهند برای دریافت مجوز و پیمانکاری ساخت بنای مسکونی نگران نباشند و در نتیجه این رفتارها سبب می شود وقتی خریدار زمین مجوز ساخت را به شکل غیر قانونی دریافت کند آن زمان ادعای حق میکند.
مدیر جهاد کشاورزی کلاردشت تاکید کرد: البته از ۲ سال گذشته تاکنون سعی شده با این پدیده شوم به طور جدی برخورد قانونی شود و تقریبا نزدیک به ۵۰۰ پرونده که صاحبان آنها بدون نظرخواهی و دریافت مجوز از این نهاد اقدام به تغییر کاربری اراضی کشاورزی کرده بودند با معرفی به مراجع قضایی رای بر تخلف انان صادر شده است.
قطعهبندی ۵۰۰ هکتار زمین با صاحب نامشخص
جعفر صالحی سطح اراضی زراعی و باغی این شهرستان را حدود هزار هکتار اعلام کرد و گفت که از این میزان حدود ۵۰۰ هکتار آن که قطعه بندی شده و مشخص نیست متعلق به چه کسانی است و ضمن اینکه خوشبختانه از دو سال گذشته براساس قانون حفظ کاربری اراضی باغی و زراعی و همکاری مسئولان دستگاه قضا تعداد زیادی از بناهای غیرمجاز در این شهرستان قلع و قمع شد.
وی اظهار کرد: امسال با همراهی و حمایت همه جانبه استانداری و دادگستری استان حدود ۲۱۲ هزار متر مربع از زمینهای کشاورزی شهرستان به چرخه تولید بازگشت و متاسفانه این اراضی از مدت ها قبل توسط افراد فرصت طلب قطعه بندی و حصارکشی شده بود و کشاورزی در آنها انجام نمی شد که برابر قانون با همکاری و گزارش دهی گروه های گشت حفاظت از اراضی کشاورزی و پیشگیری از ساخت و سازهای غیرمجاز در اراضی زراعی و باغی، نسبت به تخریب دیوارکشی و بازگشت زمین ها به حالت اولیه اقدام شد.
وی کمبود ماشین آلات برای تخریب بناهای غیر مجاز را از مشکلات در این حوزه معرفی کرد و گفت که اگر تجهیزاتی مانند لودر در این اختیار این نهاد باشد طبیعتا برای تخریب بناهای غیرمجاز در این شهرستان به شکل بهتر و قاطع تری می توانیم اقدام کنیم.
ساختوساز بیرویه، تهدیدی برای گردشگری
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کلاردشت نیز گفت: ساختوسازهای بیرویه در بخش مسکونی متاسفانه امروز به یک عامل تهدید کننده برای توسعه طرحهای گردشگری به شمار می آید چرا که سطح وسیعی از اراضی که اکنون برای ساخت بناهای مسکونی مورد استفاده قرار گرفته اگر برای ایجاد مراکز اقامتی، تفریحی و خدماتی در بخش گردشگری استفاده می شد شاهد پویایی و رونق این صنعت و اقتصاد منطقه بودیم.
حسین متاجی افزود: متاسفانه در برخی از نقاط این شهرستان اراضی به متراژ بالا یعنی یک هکتار یا کمتر دیده میشود چراکه قطعهبندی شده و در هر قطعهای ویلا ساخته شده در حالی که مالکان این ویلا ها که با هزینه میلیاردی به عنوان خانه دوم ساخته شده و حداکثر یک ماه از سال مورد استفاده قرار میگیرد بنابراین چنین اقداماتی تحت هیچ شرائطی به عنوان فعالیت در حوزه گردشگری و رونق این صنعت به شمار نمی آید بلکه عاملی تهدیدکننده برای این صنعت است.
وی یکی از پیش نیازهای طرح گردشگری در هر منطقه را وجود زمینهای مناسب از نظر موقعیت مکانی، فراهم بودن امکانات زیرساختی نظیر آب، برق و گاز دانست و گفت: اکنون با اینکه سرمایهگذاران اقبال خوبی برای سرمایهگذاری برای اجرا طرحهای گردشگری در کلاردشت از خود نشان میدهند ولی با این حال دچار برخی مشکلات در این شهرستان هستند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کلاردشت گفت که امیدوارم از این پس مسئولان دستاندرکار برابر قانون تحت هیچ شرایطی اجازه ندهند به این شکل ساختوسازهای بیرویه ادامه داشته باشد ضمن آنکه شهرستان کلاردشت اگر قرار است به عنوان قطب گردشگری معرفی و شناخته شود باید یک طرح جامع گردشگری برای آن تهیه و تدوین کرد که این موضوع در اولویت کارها قرار دارد.
تماسهای مکرر خبرنگار ایرنا با شهردار کلاردشت برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه بدون نتیجه ماند.
شهرستان کلاردشت با جمعیتی دست کم ۵۰ هزار نفر دارای یک نقطه شهری و ۱۹ نقطه روستایی است و این شهرستان به علت نزدیکی با جنگلهای هیرکانی، قلل علم کوه، تخت سلیمان، چشمهها و رودخانههای خروشان، آبوهوا خنک کوهستانی در تمامی فصول سال بهویژه نیمه نخست پذیرا میلیونها مسافر، گردشگر داخلی و خارجی است.
ایرنا