روستای لرد بهشتی گمشده در شاهرود+تصاویر

روستای لرد در ۲۷ کیلومتری شهر کلور مرکز بخش شاهرود واقع شده‌است. راه اصلی این روستا ازمسیر شاهرود به طول ۶۵ کیلومتر و راه فرعی از مسیر روستای بفراجرد به طول ۳۲ کیلومتر با شهر خلخال، مرکز شهرستان خلخال فاصله دارد.

کد خبر: ۲۲۵۶۵

تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۱ بهمن ۱۳۹۸-1398 November 21

گردشبان (gardeshban.ir) :

این روستا از شمال به روستای میان رودان و از جنوب به روستای کرنق و از مشرق به کلور و روستای درو جنوب شرقی به روستای کرین و از مغرب به کوه سر به فلک کشیدهٔ آق داغ متصل است.

این روستا بزرگترین روستای شهرستان خلخال می‌باشد و در حال حاضر دارای ۹۲۶ خانوار و نزدیک به ۴۰۰۰ نفر جمعیت ثابت است و با توجه به مهاجرت فصلی تعدادی از اهالی آن به شهرهای گیلان که در فصول بهار و تابستان برای کاشت و داشت و برداشت محصولات کشاورزی به روستا برمی گردند و خانه و لوازم زندگیشان همچنان در روستا دایر و پابرجاست، جمعیتش به حدود ۵۰۰۰ هزار نفر می‌رسد.

در مورد پيشينه ي تاريخي اين روستا اطلاعات كافي و دقيق وجود ندارد امّا وجود قبرستاني به نام ( گبره قبرسان ) به معني گورستان گبرها ، در فاصله دو كيلومتري اين روستا بر قدمت چند هزار ساله ي آن دلالت دارد.

همچنين وجود كوهي به نام (قلعه گردن ) در قسمت شمالي روستا گوياي وجود يك قلعه دفاعي در زمان هاي گذشته مي باشد اما در حال حاضر هيچ اثري از وجود قلعه به چشم نمي خورد.

سالمندان اين روستا نقل مي كنند كه عده اي از اهالي لرد در زمان هاي نه چندان دور در دو محل خوش آب و هوا به نام ( دينار دول و طالشه دره ) كه فعلاً جزو مراتع اين روستا مي باشند ، سكونت داشته اند و تدريجاً به دليل عدم وجود امنيت به مكان فعلي روستا نقل مكان كرده اند . آثار آباداني قابل توجهي از اين دو آبادي باقي نمانده است و در اثر مرور زمان و عوامل طبيعي همه ي آثار آن ها از بين رفته است .

در تاييد اين مطلب مي توان به اسناد ملكي ثبتي مربوط به اراضي نسقي اين مناطق تحت عنوان( قريه ي دينار دول و قريه ي طالشه درق ) از توابع لرد اشاره كرد . در بعضي از نقشه ها نيز اين دو محل تحت عنوان ( آبادي خالي از سكنه ) نام برده شده است .

معرفی روستای لرد از نگاه استاد جواد معراجی

زالزالك قرمز ، تمشك ، زرشك ، گل سرخ و نسترن ( گليك ) از ديگر گونه هاي درختي مي باشند كه كم و بيش به صورت خودرو در مزارع مي رويند . محصولات جاليزي از جمله انواع سبزي ها ، صيفي جات هم كمابيش در بستان سراها كشت مي شود .

ضمناً انواع گياهان دارويي به صورت خودرو در علفزاران مي رويد كه از مهمترين آن ها مي توان به كاسني ، ثعلب ، شيرين بيان ، كاكوتي ، بابونه ، گزنه ، نعناع ، پونه ، زيره ، پنيرك ، ختمي ،گلپر ، بنفشه كوهي ، ترشك ، بيد مشك ، پياز كوهي ، سير كوهي ، ريواس و قارچ … اشاره كرد.

انواع گونه هاي جانوري در اين منطقه وجود دارد . عده اي از مردم هنوز هم در حد محدود و معدود به پرورش حيوانات اهلي مثل گاو و گوسفند و بز و و مرغ و خروس و اردك و بوقلمون و غاز و زنبور عسل اقدام مي كنند كه از فروش فرآورده هاي آن از قبيل ( شير ، ماست ، كره ، پنير ، دوغ ، لور ، شور ، كشك ، پوست ، گوشت ، پشم ، تخم مرغ و عسل ) بخشي از هزينه هاي زندگي خود را تأمين مي كنند.

تعدادي اسب و استر ( قاطر ) و الاغ و سگ و گربه هم در روستا وجود دارد . از گونه هاي جانوران وحشي نيز مي توان به بزكوهي ، گرگ ، روباه ، خرگوش ، خرس ، گراز ، خوك ، ندرتاً پلنگ ، سمور ، سنجاب ، راسو ،موش خانگي و موش صحرايي انواع پرندگان مثل كبك ، بلبل ، انواع كلاغ ، زاغ ، جوجه تيغي ، سار ، گنجشك ، بلدرچين ، مرغ كوهي ، چلچله ، داركوب ، كبوتر ، عقاب ، جغد ، شانه بسر ، پرستو ، قرقي و فاخته ، يا كريم ، دم جنبانك و … و از خزندگان و حشرات مثل مار ، عقرب ، لاك پشت ، سوسمار ، مارمولك ، كرم خاكي ، قورباغه ، آفتاب پرست ، انواع زنبور ، مگس ، كژدم ، ملخ ، مورچه ، گوش خزك ، كنه ، زالو ، پشه ، انواع پروانه ، خرچنگ ، كفشدوزك ، سوسك ، سرگين گردان ، كك ، شپش ، ساس ، جيرجيرك ، خرمگس ، هزار پا و … اشاره نمود.

مراتع و مزارع معروف آن عبارتند از : « دینار دول ، طالشَه دَرَه ، قلعَه گردن ، موزگا ، خرزان ، قره غن ، ازنو ، یوسورد ، قره بلاغ ، ورگه دره ،کَلَمان ، جاجخلی ، درَه باغ ، کُخُلان بر ، قرّه خانی ، گگه دول ، سیله سان ، نوئه درَه ، چشمه دره ، شخان زمی ، کشکانه سر ، رُباران باغ ، تنبله کو ، قُرُق ، قبله سِگ ، آق داغ ، جنگی ، حاج ارخی ، جبران ، خُرمایی ، ننه باغ ، خانان باغ ، گبرَه قبرسان ، صلوات خانه ، لردَه گیروَه ، وَیا ، الوئه باغ ، بَدیم ، سیبیه خانی و … » .

دو رودخانه ی « پیلَّه رُبار» به معنی رودخانه ی بزرگ و« ویلّییَه رُبار » به معنی رودخانه ی کوچک در این روستا جاری می باشند. «پیلَّه رُبار» در شمال روستا و در منطقه ی خوش آب و هوای طالشَه درَه از به هم پیوستن دو رودخانه که یکی از کوه های روستای میان رودان و دیگری از کوه های روستای بفراجرد و دامنه های آق داغ سرچشمه می گیرد ، تشکیل شده و در اطراف مسیر خود مزارع و باغات را سیراب می کند و « ویلّییَه رُبار » هم که از مغرب روستا در محلّی به نام چشمَه درَه سرچشمه می گیرد و پس از سیراب کردن باغات از وسط روستا گذشته و در قسمت جنوبی روستا به «پیلَّه رُبار» پیوسته و پس از عبور از روستاهای کرنق و برندق در خورش رستم به رودخانه ی « قزل اوزن » ملحق و سپس از طریق سفید رود به دریای خزر می ریزد .

حقّ مطلب را درشرح و توصیف آب خنک و زلال وگوارای سه چشمه ی پر آب معروف و شگفت انگیز « چشمه دَره و قره بلاغ در نزدیکی روستای لرد » و « سیبیَه خانی در دامنه های کوه مرتفع و معروف آق داغ در نزدیکی روستای کرنق » با آبشار بسیار زیبا و دلفریبش با قلم نمی توان ادا کرد ، بلکه باید با چشم سر دید و با چشم دل عظمت جهان آفرینش را مشاهده کرد و با سراپای وجود در پیشگاه خالق بی چون و ذیجود به خاک افتاد و سجده ی شکر به جای آورد .

این روستا از چند محلّه ی قدیم و جدید تشکیل شده است که عبارتنداز : زِینَه کوچَه ، کُردان کوچَه ، جیرین کوچَه ، مَچِته پَران ، تازه آواد ، خان باغ ، چَسون کوچَه ، حاجی آباد ، وَیا ، کشکانَه سر و اَ لوئَه باغ .

از آثار تاريخي اين روستا مي توان به بقعه امامزاده محمد اشاره كرد كه مورد احترام خاص اهالي مي باشد .

اين بقعه در وسط روستا همچون نگيني مي درخشد و چشمان دلشيفتگانش را به سوي خود جلب مي كند . در مورد شجره نامه ي اين امامزاده تحقيق جدي صورت نگرفته است.

اين بقعه تا سال ۱۳۵۰ با بناي خشتي و طاق آجري كه گنبدش با كاشي هاي فيروزه اي رنگ ساخته شده بود ، شكل تاريخي خود را حفظ كرده بود كه متاسفانه در اثر بي توجهي مسولين وقت ، اين گنبد زيباي تاريخي تخريب شد و به احتمال قوي به بهانه ي مرمت پشت بام ، تمام كاشيهاي ارزشمندش مورد سوء استفاده عده اي سودجو قرار گرفت و به شكل شيرواني در آمد .

البته اين بقعه ي متبركه در سالهاي اخير به همت شوراي اسلامي و مردم متدين اين روستا ، باز سازي گرديد و با مرمّت اساسي و نصب گنبد طلايي رنگ و توسعه ي محوطه و نرده كشي آن جلوه ي خاصي پيدا كرده است.

از ديگر اماكن زيارتي و اعتقادي اين روستا مي توان به وجود ( يك پير و يك چله خانه ) اشاره نمود كه مورد احترام مردم مي باشند و هركس نذر و نيازي داشته باشد ، غذايي تهيه مي نمايد و در اين اماكن مقدس به عنوان تبرك بين مردم توزيع مي كند.

اين روستا داراي دو مسجد است . مسجد بزرگي به نام مسجد جامع كه قدمت ديرينه اي دارد و بارها به خاطر توسعه مورد بازسازي قرار گرفته است .

اين مسجد در مركز روستا و در جوار امامزاده قرار گرفته است و مسجد ديگري در ضلع غربي روستا به نام مسجد سيد احمد معراجي قرار دارد كه بعد از پيروزي انقلاب اسلامي با همّت و خودياري مردم بنا شده است . اداره ي اين مساجد و برگزاري مراسم مذهبي بوسيله ي هيات امنا و روحاني محل و شركت چشمگير اهالي از جمله جوانان مومن انجام مي گيرد.

در اين روستا دو قبرستان متروكه وجود دارد و قبرستاني كه فعلاً مورد استفاد قرار مي گيرد در ضلع شمالي روستا واقع شده است . اين محل در سال ۱۳۵۷ توسط يكي از خيّرين به نام مرحوم حاج مظفر محمدي وقف گرديد و از همان سال اموات در اين مكان دفن مي شوند.

مردم اين روستا مسلمان و پيرو مذهب شيعه مي باشند . قابل ذكر است كه مردم اين روستا اعم از زن و مرد بسيار پرتلاش ، سختكوش و زحمتكش و خستگي ناپذير مي باشند و بيكاري را مايه ي ننگ و عار مي دانند و كار كردن را مايه ي افتخار و خير و بركت مي شمارند. به لحاظ فرهنگي مردم هنوز شيوه سنتي خود را مخصوصاً در لباس پوشيدن حفظ نموده اند. مهمان نوازي و مهرباني و احترام به بزرگترها از ويژگي هاي بارز مردم لرد مي باشد.

مردم آن به گويش ( تاتي ) كه گونه اي از زبان باستاني ايران مي ياشد ، صحبت مي كنند. ياد آور مي گردد كه مجموعه لغات اين گويش به نگارش نگارنده تحت عنوان « فرهنگ موضوعي تاتي به فارسي » در ۳۰۴ صفحه توسط انتشارات بلور رشت در سال ۱۳۸۸ به زيور چاپ آراسته و منتشر شد.

سابقاً يك حمام عمومي در اين روستا وجود داشت كه آتشدان آن با هيزم و بعدها با نفت سياه روشن مي شد و آب را گرم مي كرد و داراي چهار دوش و يك خزانه عمومي و چند سكو براي نشستن و يك رخت كن بود .

اين حمام به صورت يك روز در ميان و به طور نوبتي ( يك روز مردانه ، يك روز زنانه ) مورد استفاده قرار مي گرفت. اين حمام تا سال ۱۳۶۰ داير بود . اما با توجه به افزايش جمعيت جوابگوي نياز مردم نبود ، كم كم رو به ويراني گذاشت و بعد از انقلاب اسلامي نيز يك باب حمام عمومي با شيوه ي جديد بهداشتي در نقطه ي ديگري از روستا داير شد كه چندين سال مورد استفاده قرار گرفت ولي با توجه به لوله كشي آب آشاميدني به خانه ها ، كم كم ساختن حمام شخصي در خانه ها مورد توجه قرار گرفت و از رونق كار حمام عمومي كاسته شد كه نهايتاً به تعطيلي آن منجر شد، فعلاً بلا استفاده مانده است.

قبل از انقلاب يك كارگاه آهنگري با كوره ي مخصوص در روستا داير بود كه استاد آهنگر به ساختن لوازم زندگي از جمله داس و تبر و بيلچه و انبر دست و … مشغول بود .اين كارگاه نيز تعطيل شد. چند رويگر نيز در روستا مشغول كار بودند و به ساخت و يا تعمير چراغ و بخاري و … اقدام مي كردند . سكه هاي نقره يا نيكلي را كه زنان و دختران به عنوان زيورآلات در حاشيه ي جليقه يا عرقچين خود مي دوختند و يا به همراه مهره هاي زينتي به رشته مي كشيدند و به گردن مي آويختند، توسط همين رويگران ( گوشه يا دسته ) زده مي شد.

در سابق در هر خانه اي يك تنور هم نصب مي شد و زنان نان مورد نياز افراد خانواده را خود تهيه مي كردند ولي حالا كه كشت گندم در روستا از رونق افتاده است ، آن تنورها نيز بر چيده شد و جايش را به پنج باب نانوايي عمومي داده است .

اولين بار در سال ۱۳۴۵ بود كه ماشين وارد عرصه ي زندگي مردم اين روستا شد. آن هم ماشين پرقدرت روسي كه از يك جاده دست ساز پر سنگلاخ بسيار خطرناك براي كشيدن كنده هاي درختان گردو كه از پدر بزرگ ها به يادگار مانده بود ، صداي غرش موتور و بوق مهيبش در آسمان آرام روستا پيچيد و اولين آثار تخريبي زندگي ماشيني رقم خورد. آن زمان روستا به وسيله كدخدا اداره مي شد كه كم كم انجمن ده و سپس خانه انصاف نيز براي رتق و فتق امور روستا به كمك كدخدا آمدند.

مردم سعي مي كردند اختلافات خودشان را بصورت كدخدامنشي حل و فصل كنند و كمتر ديده مي شد كه كسي به عنوان شاكي به پاسگاه ژاندارمري كه در كلور مستقر بود ، برود و اظهار شكايت كند. مردم در انجام كارها از جمله در ساخت و ساز خانه يا برداشت محصول به يكديگر بطور رايگان ياري مي رساندند به اين ياري رساني افتخاري عمومي ( ايمجي ) مي گفتند.

امور اين روستا با همفكري دهياري و اعضاي شوراي اسلامي و شوراي حل اختلاف حل و فصل مي شود. بعد از انقلاب وضع جاده ي روستا بهتر شد ، تا اينكه در چند سال اخير آسفالت گرديد اگرچه با توجه به افزايش جمعيت و افزايش وسايل نقليه تا وضعيت مطلوب خيلي فاصله دارد. يك دستگاه دكل مخابراتي در وسط روستا نصب شده است و نمايندگي مخابرات و پست بانك در روستا داير شده است . همه خانواده ها داراي تلفن ثابت مي باشند.

همه از نعمت ارزشمند برق استفاده مي كنند . آب اين روستا نيز زير شبكه اداره آب و فاضلاب خلخال مي باشد. .همچنين يك دستگاه دكل دريافت امواج ماهواره اي در ضلع جنوبي روستا نصب گرديده است كه اهالي با استفاده از آن مي توانند برنامه هاي تلويزيوني شبكه هاي مختلف سيماي جمهوري اسلامي را تماشا كنند.

يك درمانگاه نسبتاً مجهز در روستا داير مي باشد كه با پنج نفر پرسنل اعم پزشك و پزشكيار و متصدي داروخانه و راننده ي آمبولانس و متصدي خدمات مسائل درمان مردم را به عهده دارند و دو خانه ي بهداشت هم براي رسيدگي به ديگر مسائل بهداشتي اهالي مشغول فعال مي باشند. يك سالن ورزشي نسبتاً بزرگ چند منظوره در دست احداث است كه به زودي مورد بهره برداري قرار خواهد گرفت.

براي تهيه ي مايحتاج اهالي مغازه ها و كارگاه هاي ثابت متعددي در اين روستا وجود دارد با اين حال اخيراً يك روز در هفته ، فروشندگان سيار با كالاهاي متنوع از شهر ها و روستاهاي اطراف به اين روستا آمده و بازار روز تشكيل مي دهند.

اين در حالي است كه عده اي هم با وسيله ي نقليه ي خود كالاها و خواروبار مورد نيازشان را از بازار شال و كلور و خلخال تهيه مي كنند. چندين آرايشگاه و كارگاه خياطي و كارگاه نجاري و چوب بري نيز نياز هاي مردم را برطرف مي كنند.

در سابق از اسب و استر و الاغ براي حمل بار و يا مسافرت استفاده مي شد ولي امروزه اكثر اهالي وسيله ي نقليه دارند و كار مسافرت و حمل و نقل كالا با استفاده از وسايل نقليه مختلف موتوري از قبيل ميني بوس و سواري و كاميون و وانت و موتور سيكلت و دوچرخه صورت مي گيرد .

چند دستگاه تراكتور نيز وجود دارد كه استفاده هاي گوناگوني از آن ها مي شود . يك دستگاه ماشين نيز براي حمل زباله به خارج از روستا مورد استفاده قرار مي گيرد. اخیراً یک دستگاه ماشین اتش نشانی در اختیار دهداری قرار گرفته است. در مجموع مي توان گفت كه با وجود محروميت هاي مختلف ، مردم از رفاه نسبي خوبي برخوردارند.

علاقمندان به كتاب ، علاوه بر استفاده از كتابخانه هاي مدارس ، از كتابخانه عمومي مسجد نيز بهره مي برند . البته وجود يك كتابخانه ي مجهز به سالن مطالعه و اتاق كامپيوتر از خواسته هاي ضروري جوانان است.

طرح گاز رساني به اين روستا در دست بررسي است كه همت والاي مسولين را مي طلبد كه در اين خصوص كه جزو ضروري ترين نيازهاي اهالي مي باشد ، گامهاي موثرتر ي بردارند. اجراي بموقع طرح سد خاكي هم كه در دست مطالعه مي باشد علاوه بر آن كه بر رونق كشاورزي و دامداري اين منطقه خواهد افزود ، سرسبزي و خرمي بيشتري طبيعت بكر و زيبا آن را مضاعف خواهد نمود.و پاي گردشگران را به اين تكه ي گمشده از بهشت باز خواهد كرد .

جاهای دیدنی روستای لرد

آق داغ ( كوه سفيد ) يكي از كوه هاي زيبا و سر به فلك كشيده ي خلخال است كه در بخش خورش رستم واقع شده است و ارتفاع قلّه ي آن ۳۳۰۳ متر از سطح دريا مي باشد و چون ارتفاعات آن معمولاً در بيشتر ماههاي سال پوشيده از برف است به اين نام خوانده شده است . در كوهپايه و دامنه هاي سرسبز و خوش آب و هواي آن روستاهاي زيادي قرار دارند .

چشمه هاي فراواني در دامن آن مي جوشند از جمله چشمه معروف « سيبيه خاني = چشمه سفيد » در نزديكي روستاهاي لرد و كرنق كه با آب فراوان و سرد و آبشار شيري رنگ خود ، جلوه اي خاص از طبيعت چشم نواز خدادادي را در معرض نمايش عاشقان طبيعت قرار داده است.

برچسب ها:

روستای لرد بهشتی گمشده در شاهرود گردشبان روستای کرنق شهر کلور روستای بفراجرد

بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه

مطالب مرتبط