جاذبه های دیدنی روستای تاریخی باغ شیخ+عکس

در ۸ كیلومتری شهر ساوه، (بر سر راه ساوه به باقرآبادقم) در بین دو روستای احمد آباد وطراز ناهید روستایی واقع شده كه روستای باغ شیخ نامیده می شود.

کد خبر: ۲۳۳۸۵

تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۸-1398 December 11

گردشبان (gardeshban.ir) :

روستای باغ شیخ از مناطقی است كه در حاشیه كویر قرار دارد و نسبت به شهرهای كویری، آب و هوای معتدل تر و بارندگی بیشتری دارد.به گفته یكی از اهالی روستا، در زمان های قدیم از جنوب روستا كه كشتزار ها نیز در آنجا واقع است رودخانه ای عبور می كرده كه گویا یكی از دلایل شكل گیری روستا عبور همین رودخانه از آن بوده است.

جاذبه های دیدنی روستای تاریخی باغ شیخ+عکس

روستای باغ شیخ

كوچه های این روستا بسیار باریك و با دیوارهای نسبتاً بلند است و در مسیر یك خط شكسته امتداد دارند، كوچه هایی باریك كه گاه فقط برای عبور دو نفر كافی است؛ پیچ در پیچ بودن كوچه ها از نظر زیست اقلیمی یك مزیت در مناطق گرم و خشك كویر محسوب می شود زیرا در مسیر مستقیم، بادهای كویری می توانند به سرعت جریان داشته باشند و موجب اختلال در زندگی روزمره شوند. از دیگر مشاهدات، وجود ساباط هاست كه نقش سایه انداز را ایفا می كنند و از نظر اقلیمی شرایط مساعد را برای زیست فراهم می كنند.

در بخش جنوبی روستا كه كشتزارها و باغ ها وجود دارد خانه ها در كنار باغ ها ساخته شده و برای این كه از زمین بیشتری برای كشاورزی استفاده شود، خانه ها كوچكتر و بافت متراكم تر است.

در این قسمت، كه بافت تخریب شده روستاست فقط تعداد انگشت شماری از خانه ها قابل سكونت است و زندگی در همین خانه ها نیز به دشواری انجام می گیرد. به خاطر فرسودگی، تخریب این منطقه و حفاظت نكردن از بناهای تاریخی آن، روستائیان به تدریج خانه های خود را به سمت شمال روستا منتقل كردند . در این قسمت خانه های نوساز روستا مشاهده می شود طوری كه، بافت قدیمی آن طرف جاده راتخریب شده انگاشته اند.

آنچه نتیجه مشاهدات بود تخریب شدن تدریجی و از بین رفتن بناهای با ارزشی همچون كاروانسرای عبدالغفارخان و خانه هایی با ارزش چندین ساله در قسمت جنوبی روستاست، البته بجز خانه هایی كه خود روستائیان برای ادامه حیات خود دست به مرمت آن زده اند.

قلعه تاریخی

به گفته یكی از اهالی روستا در حدود ۱۰۰ سال پیش (شاید هم بیشتر) قلعه ای وجود داشته كه متعلق به شخصی به نام كربلایی اصغر بود و بعدها چوپانی به نام الپناه این مكان را از وی خریداری كرده و به آسیاب تبدیل می كند.اكنون چیزی كه از این قلعه باقی مانده ویرانه ای بیش نیست، آنچه در ویرانه های بنا مشاهده می شود استفاده از مصالح خشت و كاهگل است و همچنین طاق ها و سقف های گنبدی شكل و دیوارهای قطور كه نمونه ای از معماری اصیل این روستا با توجه به فرهنگ و اقلیم آن است.

كاروانسرای عبدالغفارخان

این كاروانسرا در سمت غرب روستا واقع شده و مربوط به دوران فتحعلیشاه قاجار است كه خود می تواند یكی از دلایل شكل گیری روستا باشد.این كاروانسرا از زیباترین كاروانسراهای واقع در دشت فلات است كه دارای یك حیاط مركزی و چهار ایوان بزرگ در جوانب حیاط است؛ در چهار گوشه حیات اصطبل هایی كه به نام شترخور معروف بوده اند قرار دارند، اتاق مسافران در اطراف حیاط مركزی واقع شده است كه چند پله هم از كف حیاط بالاتر است تا هم از آب و گل و هم از گرد و خاك كف حیاط دور باشند.

در داخل شترخورها هم حجره هایی وجود دارد كه شاید مسافران در زمستان به خاطر سرد بودن هوا آنجا به سر می بردند.

این مجموعه یك كلاه فرنگی هم دارد كه شب ها داخل آن چراغ روشن می كردند تا مسافرانی كه از راه دور می آیند محل كاروانسرا را تشخیص دهند. این اثر مانند سایر كاروانسراهای واقع در دشت فلات دارای دیوارهای بلند جهت ایمنی است.در چهار گوشه بام سرویس بهداشتی قرار دارد. همچنین در حجره ها قسمتی مانند شومینه وجود دارد كه دود آن توسط راهی به بام می رود و خارج می شود.

تكیه حاج علی اكبر

این تكیه در مركز بافت روستایی و در محل تلاقی سه گذر اصلی ساخته شده است. طرح آن شبستانی با یك ردیف ستون است كه حد خارجی آن با تبعیت از بافت ارگانیك به بدنه خانه ها و گذرها محدود شده و حلقه مركزی آن یك شش ضلعی منتظم را تشكیل می دهد.با توجه به نوع اقلیم و نوع مصالح مورد استفاده كه در این بنا مشاهده می شود، سقف ها همه گنبدی شكل و به صورت طاق و تویزه است و ستون ها نیز دارای ضخامت زیاد و استوانه ای شكل هستند؛ این تكیه از چند جهت نیز دارای ورودی است كه اكثر آنها هم اكنون بسته است.

در مركز فضای شش ضلعی حیاط سكویی به ارتفاع حدود ۲ پله تقریباً ۵۰ سانتیمتر و بیضی شكل جهت انجام مراسم شبیه خوانی و تعزیه ساخته شده كه روی آن را با سیمان پوشانده اند. تاریخ دقیق ساخت آن مشخص نیست، و بعید به نظر می رسد كه هم دوره با ساخت و سازهای صورت گرفته در اوایل قاجاریه این روستا باشد.

آب انبار روستا

این آب انبار از موقوفات عبدالغفار خان خلج كه به گواهی سنگ كتیبه آن كه در انبار میراث فرهنگی ساوه، به نام كتیبه كاروانسرا نگهداری می شود به سال ۱۲۳۸ه . ق ساخته شده است.به گفته یكی از اهالی روستا از این آب انبار تا ۳۰ سال پیش هم استفاده می شده است و بعد از آن روستا به شبكه آب شهری ساوه متصل شده و دارای آب لوله كشی می شود. هم اكنون ورودی آن را تیغه كشیده اند و ما تنها نما را دیدیم.

تپه تاریخی

در قسمت جنوبی روستا، تنها نقطه مرتفع روستا یعنی تپه تاریخی را مشاهده می كنیم كه قدمت آن به سال های بسیار دور بر می گردد، در وسط این تپه دیواری وجود دارد كه تپه را به دو قسمت تقسیم كرده كه گفته می شود در گذشته تپه را معامله كرده و آن را به دو قسمت تقسیم كرده اند. به گفته یكی از روستائیان در زمان های قدیم خانه ای روی تپه مستقر بوده كه اكنون ویران شده است.

حصار دور روستا یا باروی روستا

این روستا مانند خیلی از جاهای دیگر در گذشته دارای حصار بوده است تا از حمله متجاوزان و غارتگران در امان باشد. این بارو خشتی بوده و دور بخش قدیمی روستا را فرا گرفته و امروز جز بخش مجاور خانه تیمسار، بقیه آن تخریب شده است.

حمام

حمام در جنوب روستا و نزدیك به تپه تاریخی واقع شده و پائین تر از سطح زمین قرار گرفته است، این حمام كه تنها دو اتاق آن سالم مانده و مربوط به ورودی و خروجی آن است، از خاك و زباله پر شده است.

قبرستان باغ شیخ

این قبرستان در ضلع جنوبی كاروانسرا واقع شده، در غرب روستا و خارج از حصار قدیمی آن قرار دارد، سمت غرب و جنوب آن را نیز قنات و نهر جاری از آن محدود می كند. ویژگی بارز این قبرستان، نقوش آجری قبرهای قدیمی است كه همگی بدون نام و تاریخ بوده و تشخیص آنها توسط نقوش آجری متفاوت آنها ممكن است، این طرح ها منحصر به فرد بوده و به ندرت تكرار شده اند و در اثر فقدان سنگ مناسب برای پوشاندن توسط روستائیان ابداع شده است. هم اكنون همه قبرها دارای سنگ قبر امروزی با نام و تاریخ حك شده بر آن است.