کاروانسرای شاه عباس کهک

كاروانسرای شاه عباسی كهك واقع در ۲۰۰ متري شمال غرب روستای كهك از توابع دليجان و در صدمتری مقبره آقاخان محلاتی قرار دارد.

کد خبر: ۲۳۳۹۸

تاریخ انتشار : يکشنبه ۱۱ اسفند ۱۳۹۸-1398 December 11

گردشبان (gardeshban.ir) :

همانطور كه از نام اين كاروانسرا پيداست، اين كاروانسرا از بناهای بازمانده از دوره صفويه مي‌باشد و در زمره ۹۹۹ کاروانسرایی است که در دوره شاه عباس صفوی در کشور ساخته شده ولی معماری آن، از شیوه معماری دوره سلجوقیان پیروی می‌کند.

مساحت مجموع این کاروانسرا دو هزار و ۸۰۰ مترمربع است که یک هزار و ۳۰۰ مترمربع آن را عرصه و یک هزار و ۵۰۰ مترمربع را نیز اعیان تشکیل می دهد.اين كاروانسرا همچون كاروانسرای ديگر روستای مذكور به شيوه چهارايوانی با يك حياط مركزی و با پلانی تقريبا مربع شكل بنا شده است. ورودی اصلی كاروانسرا از جبهه جنوبی بوده و دارای سر در بزرگي است ك نسبت به ديوار جنوبی كاروانسرا ۱/۵ متر پيش آمده است، در دو طرف ورودی تاق نمای تقريبا مربع‌مانندی با تاق جناقی و خيز كم و كف سنگی تخت كه نسبت به زمين ۱/۲۰ متر ارتفاع دارد، وجود دارد.

هر طرف ورودي دارای يخی است كه بر بالاي آن تاق‌نمايی قرار دارد. بر سردر ورودي جای كتيبه‌ای است كه احتمالا به سرقت رفته است. ورودی بنا به شكل هشتی بوده و در هر طرف آن پلكانی براي دسترسي به پشت بام تعبيه شده است. در اطراف ايوان‌های چهارگانه، حجره‌ها، اتاق‌های مسكوني، اصطبل‌ها و ساير بناها با سقف گنبدی و طاق ساخته شده است.

در هر چهارگوشه كاروانسرا برجي مدور و سنگي وجود دارد كه برج‌های شمال غربي و جنوب غربي آن تخريب شده‌اند. پشت بام‌ها دارای جان‌پناه بوده كه به مرور زمان بر اثر عوامل جوی از ارتفاع آن كاسته شده است مصالح به كار رفته در بنا بيشتر، از آجر، سنگ و گچ و ساروج مي‌باشد. كاروانسرای شاه‌عباسي كهكي بر سر راه قديمي قرار گرفته كه از يك طرف به اراك، از يك سمت به محلات و از طرف ديگر به دليجان ختم مي‌شده است.

بنای فوق در تاريخ ۱۳۸۱/۱۰/۱۰ و به شماره ۶۹۷۴ در فهرست آثار ملي ايران به ثبت رسيده است.

پروژه مرمت کاروانسرای تاریخی و مقبره آقاخانی روستای کهک دلیجان که در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند با اعتبار ۴۰۰ میلیون ریال از محل اعتبارات تملک دارایی شهرستان آغاز و در حال اجرا است.

استحکام بخشی دیواره‌ها، مرمت پشت بام و مرمت قسمت‌های داخلی از اقدامات قابل اجرا در این میراث ملی است.