گردشبان (gardeshban.ir) : کارشناسان تاریخی ،شروع ساخت و احداث باغ اکبریه بیرجند را به اواخر دوران زندیه یا اوایل دوران قاجاریه نسبت میدهند، اما تکمیل ساخت این باغ زیبا، در دوران قاجاریه صورت گرفته است. این باغ تاریخی در سال ۱۳۷۱ در اختیار سازمان میراث فرهنگی و وقف آستان مبارک قدس رضوی شده است و در سال ۱۳۷۸ نیز، با شماره ۲۳۲۶ جزء آثار ملی ایران نیز ثبت شد.
باغ اکبریه که بعنوان یک بنای تاریخی و گردشگری در شهر بیرجند استان خراسان جنوبی محسوب میگردد، در ابتدا در روستای اکبریه بیرجند قرار داشت که امروزه با توجه به گسترش زندگی شهرنشینی به داخل شهر بیرجند وارد شده است.
جاذبه های گردشگری بیرجند
وسعت باغ اکبریه حدوداً ۴۵ هزار مترمریع میباشد که این باغ در فضایی کوهستانی برای انجام امور دیوانی، سکونت و پذیرایی در دو بنا احداث شد. این دو بنا که بنای قدیمیتر متعلق به حشمتالدوله پدر شوکتالملک و بنای جدید متعلق به خود شوکتالملک بود.
معماری ویژه عمارت اکبریه، یکی از معماری های خاص کره زمین میباشد که این نمونه معماری را در هیچ جای دنیا نمیتوانید یافت کنید. استفاده از معماری ترکی و تا حدودی کاربرد معماری روسی و تلفیق این دو، با معماری اسلامی شکل بسیار ویژهای به این عمارت تاریخی بخشیده است.
در باغ اکبریه مکانهای بسیار زیبایی همچون گنبد کلاهفرنگی، تالار آیینهها و تزئینات مقرنس لاله زنبوری و دیگر بناهای زیبا ساخته شده است که این باغ را یک باغ منحصر به فرد میسازد.
باغ اکبریه بیرجند
وجود درختان بلند قامت کاج در دو طرف خیابان و نیز خیابانهای منتهی به خیابان اصلی عمارت مرکزی بر زیبایی و طراوات باغ اکبریه و نمای آن افزوده است. باغ جنوبی واقع در جبهه جنوبی و کوچکتر از باغ شمالی است. این باغ بوسیله فضاهایی چون فضاهای خدماتی، عمارت مرکزی و دیواره غربی اصطبل احاطه شده است. یکی از عناصر مهم، استخر نسبتا بزرگ با طرح مربع است که بخش عمده فضای باغ را به خود اختصاص داده است. استخر در وسط دارای سکویی مربع شکل است.
باغ اکبریه بیرجند در نشست سی و پنجم یونسکو در سال ۲۰۱۱ میلادی به عنوان میراث جهانی یونسکو و به عنوان یکی از ۹ باغ تاریخی ایران به ثبت رسید.
باغ اکبریه امروزه دارای نوع کاربری متفاوتی نسبت به زمان ساخت خود شده است که گردشگران میتوانند از امکاناتی که در این باغ تهیه شده است استفاده کنند. این باغ هم اکنون دارای موزه باستان شناسی بیرجند، موزه مردم شناسی بیرجند، موزه عروسک و فرهنگ خراسان، موزه حیات وحش و موزه مشاهیر میباشد که همه روزه میزبان گردشگران میباشند.