gardeshban.ir

بنای شاهچراغ در قرن ششم هجری قمری و در دوره اتابکان فارس ساخته شد. این بنا در سال ۷۴۵ هجری قمری توسط ملکه تاشی خاتون؛ حاکم فارس، مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. همچنین، در جنب این آرامگاه، یک مدرسه وسیع بنا نهاد و بسیاری از مغازه‌های نزدیک حرم شاهچراغ را وقف این بارگاه مقدس کرد.

جهانگردان زیادی به بازدید از این مکان مقدس آمده‌اند و چیزی که به خوبی مشهود است، آن است که آرامگاه شاهچراغ برای مردم شیراز بسیار حائز اهمیت بوده و از ارزش بالایی برخوردار است.

در سال ۹۱۲ هجری قمری، شاه اسماعیل صفوی این مقبره را مورد بازسازی قرار داد، اما تقریبا ۸۵ سال پس از آن یعنی در سال ۹۹۷ هجری قمری، وقوع یک زلزله تا حد زیادی به این بنا آسیب رساند. سرانجام نادرشاه افشار پس از پیروزی بر افغان‌ها و دستیابی به شیراز، در سال ۱۱۴۲ هجری قمری این آرامگاه را مورد مرمت و بازسازی قرار داد.

نادرشاه افشار علاوه بر بازسازی مقبره به افراد خود دستور داد که یک قندیل بزرگ در زیر گنبد آویزان کنند که گفته می‌شود وزن آن ۷۲۰ مثقال و از جنس طلا و نقره بود، اما متاسفانه آرامگاه شاهچراغ یکبار دیگر در سال ۱۲۳۹ هجری قمری در معرض زلزله قرار گرفت و آسیب جدی به آن وارد شد. پس از این زلزله شدید، قندیل بزرگ نصب شده در زیر گنبد شاهچراغ برای هزینه بازسازی فروخته شد.

حرم شاهچراغ در طی سال‌های مختلف بارها مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته و تغییرات فراوانی در آن اتفاق افتاده است. معماری این مرقد بسیار زیبا و دیدنی بوده و کاشی‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های آن واقعا حیرت‌انگیز است.

زندگی‌نامه حضرت احمدبن موسی (ع)

احمدبن موسی (ع) پسر ارشد امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) بوده و مادر ایشان هم ام محمد نام دارد. شاهچراغ و سیدالسادات دو نمونه از القاب این بزرگوار به شمار رفته و کنیه ایشان هم ابوعبدالله است. تاریخ ولادت حضرت میرسید احمد (ع) به طور دقیق مشخص نیست، اما تاریخ وفات ایشان بین سال‌های ۲۰۳ تا ۲۱۸ هجری قمری تخمین زده شده است.

علت نامگذاری شاهچراغ برای این آرامگاه

نامگذاری شاهچراغ برای آرامگاه حضرت احمدبن موسی (ع) و محمدبن موسی (ع) روایتی جالب دارد که شنیدن آن خالی از لطف نیست.

در اطراف قبر این بزرگوار خانه‌های متعددی ساخته شده بود که یکی از این خانه‌های قدیمی و گلی به یک پیرزن تعلق داشت. این پیرزن در شب‌های جمعه هر هفته از پنجره خانه خود متوجه نوری وسیع از دوردست می‌شد. این نور شب جمعه هر هفته تکرار می‌شد و تا صبح می‌درخشید، تا اینکه پیرزن به این موضوع مشکوک شد و احتمال داد که یکی از اولیای خدا در آن مکان دفن شده باشد. پس از آن، پیرزن به نزد امیر عضدوله دیلمی رفت و موضوع را با او در میان گذاشت. امیر به او گفت که شب جمعه این هفته به منزل پیرزن می‌رود و از او خواست که به محض دیدن نور او را بیدار کند.

امیر به خانه پیرزن رفت و پیرزن در نیمه شب آن نور را اینبار حتی بسیار درخشان‌تر و وسیع‌تر از روزهای قبل دید، سپس بلافاصله فریاد زد: «شاه چراغ» و پس از آن این آرامگاه «شاهچراغ» نام گرفت. امیر با صدای فریاد پیرزن بیدار شد و آن نور را با چشمان خود دید، سپس به سمت نور حرکت کرد، اما زمانی که به محل رسید هیچ نوری وجود نداشت. سپس دوباره به عقب برگشت و دوباره آن نور را بسیار بزرگتر و درخشان‌تر از قبل مشاهده کرد. او به افراد خود دستور داد تا آن مکان را به دقت بررسی کنند و در نهایت پس از بررسی‌های انجام شده، قبر حضرت احمدبن موسی (ع) در آنجا پیدا شد.

امیر عضدوله دیلمی پس از پیدا شدن قبر این بزرگوار، دستور داد تا یک آرامگاه برای ایشان بسازند. جالب است بدانید تا قبل از زمان امیر عضدوله دیلمی، هیچکس از وجود مقبره حضرت احمدبن موسی (ع) باخبر نبود و سنگ قبر ایشان کاملا از گل پوشانده شده بود.

معماری شاهچراغ شیراز

آرامگاه شاهچراغ در قرن ششم هجری قمری و در دوران حمکرانی اتابکان در ایران ساخته شد. معماری این آرامگاه به سبک آذری ساخته شده و طراحی بسیار زیبایی دارد. این بنا دارای دو درب اصلی در بخش‌های شمالی و جنوبی حرم بوده که زائرین می‌توانند با توجه به مسیر خود هر یک را برای ورود انتخاب کنند.

کاشی‌کاری‌های انجام شده بر روی سردرب‌های حرم و منبت‌کاری بر روی سقف‌ها، بسیار زیبا و شگفت‌انگیز است. دورتادور حیاط حرم شاهچراغ شیراز، اتاق‌هایی زیبا وجود دارد که جلوه خاصی به این فضا بخشیده‌اند. همچنین آینه‌کاری فضای داخلی شاهچراغ شیراز بسیار چشم‌نواز و نورپردازی آن بسیار شکیل و زیبا است.

اولین ضریح این حرم در زمان فتحعلی شاه از جنس نقره ساخته شد و ضریح دوم آن هم در سال ۱۳۸۲ هجری قمری و باز هم از جنس نقره ساخته شد. فضای حرم شاهچراغ بسیار معنوی و آرامش‌بخش است و کمتر کسی از فضای آن غرق آرامش نمی‌شود.

امکانات آستان مقدس شاهچراغ شیراز

امکانات مختلفی برای رفاه حال زائرین حرم شاهچراغ وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

موزه حرم

موزه شاهچراغ شیراز در ساختمانی دو طبقه به وسعت ۱۷۰۰ مترمربع در ضلع جنوبی حرم واقع شده است. داخل این موزه بیش از ۸۰۰۰ اشیاء تاریخی و باارزش وجود دارد که مربوط به دوره‌های مختلف هستند.

قدمت اکثر این اشیا‌ زیاد بوده و بسیار گران‌بها هستند. پیشنهاد می‌کنیم حتما در سفر به شیراز بعد از زیارت حضرت شاهچراغ از موزه آن هم دیدن کنید. جالب است بدانید که این موزه یکی از بزرگترین و باشکوه‌ترین موزه‌های جنوب کشور محسوب می‌شود.

کتابخانه حرم

یکی دیگر از امکانات حرم شاهچراغ که برای زائرین آن در نظر گرفته شده است، کتابخانه است. وسعت این کتابخانه حدود ۲۵۰۰ مترمربع بوده و کتاب‌های مختلفی در آن قرار گرفته است. در نظر داشته باشید که ظرفیت قفسه‌های کتابخانه حرم در حدود ۱۰۰ هزار نسخه است و بسیاری از نویسندگان هم کتاب‌های خود را به این کتابخانه اهدا می‌کنند.

سایر امکانات وابسته به حرم

شاهچراغ شیراز علاوه بر موزه و کتابخانه، امکانات دیگری را هم در اختیار زائرین قرار می‌دهد که از جمله مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به دفتر پست، مخابرات و پاسگاه انتظامی اشاره کرد.

چه روزی در تقویم روز شاهچراغ است؟

شورای فرهنگ عمومی استان فارس، اولین بار در سال ۱۳۸۶ مسئله نامگذاری یک روز به نام بزرگداشت شاهچراغ را مطرح کرد و پس از آن کارگزاران این امر تصمیم گرفتند تا روز تولد حضرت احمدبن موسی (ع) را به آن اختصاص دهند، اما متاسفانه علی‌رغم تلاش‌های بسیار مورخان و محققان، روز تولد این حضرت مشخص نشد، از این رو تصمیم بر این شد که یک روز بین تولد حضرت معصومه (س) و امام رضا (ع) به بزرگداشت شاهچراغ اختصاص داده شود. بدین شکل در سال ۱۳۸۸، روز ششم ذیقعده یعنی پنجمین روز از دهه کرامت در تقویم به نام روز بزرگداشت حضرت شاهچراغ احمدبن موسی مصوب شد.

نزدیک‌ترین جاذبه‌های گردشگری به شاهچراغ

جاذبه‌های گردشگری بسیاری در شهر تاریخی شیراز وجود دارد که برخی از آن‌ها در حوالی آرامگاه شاهچراغ قرار گرفته‌اند و شما می‌توانید پس از زیارت، به بازدید از آن‌ها بروید. در ادامه به این جاهای دیدنی اشاره خواهیم کرد:

• مسجد نصیرالملک
• مسجد عتیق
• نارنجستان قوام
• بازار وکیل
• بقعه سید علاءالدین حسین
• خانه تاریخی منطقی نژاد

مسیر دسترسی به حرم شاهچراغ شیراز

آدرس شاهچراغ: استان فارس، شیراز، میدان احمدی، خیابان ۹ دی، ایستگاه اتوبوس ۹ دی، جنب خانه تاریخی منطقی نژاد، حرم مطهر شاهچراغ