گنبد سرخ؛ از ارزشمندترین بناهای دوره سلجوقی مراغه/عکس

گنبد سرخ از ارزشمندترین بناهای دوره سلجوقی (سال 542 هجری قمری) و از نامدارترین بناهای منطقه محسوب می شود.

کد خبر: ۳۷۵۸۰

تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۴ اسفند ۱۳۹۹-1399 December 14

گنبد سرخ از ارزشمندترین بناهای دوره سلجوقی (سال 542 هجری قمری) و از نامدارترین بناهای منطقه محسوب می شود که مبین شیوه معماری آن دوره است. آنچه از کتیبه‌های موجود در بنا برداشت می‌شود این است که بنای گنبد سرخ در سال 542 هجری به‌دستور «عبدالعزیز بن محمود بن سعد یدیم» رییس آذربایجان در دورهء سلجوقیان و به وسیله «بنی‌بکر محمد بن بندان بن محسن معمار» ساخته شده‌است.

با شروع ساخت این بنا دوره رازی در معماری ایران به پایان رسیده و این بنا نقطه عطف و شروع معماری آذری است.

تلفیق آجر با کاشی لعابدار برای اولین بار در معماری این بنا دلیلی است که می توان آن را به عنوان آغازگر شیوه آذری در معماری اسلامی ایران دانست. این بنا دارای گنبدی دو پوش بوده که پوشش هرمی شکل بیرونی آن فرو ریخته و تنها گنبد داخلی آن باقی مانده است. هیچ کتیبه و نوشته ای مبنی بر مقبره بودن بنا در دست نیست.

بنابراین می توان آن را به عنوان یک برج یادمان تلقی کرد.به‌طور کلی گنبد سرخ بنایی مربع‌شکل است متشکل از سردابه و اتاق اصلی که برروی سکوی سنگی قرار دارد و به وسیله هفت ردیف پله می‌توان به آن دسترسی یافت.

پنج پله در جلوی سکو واقع شده و پلهء ششم و هفتم جزء آستانه درگاه محسوب می‌شوند.کارشناسان میراث فرهنگی معتقدند این بنا قبل از رصدخانه مراغه برای تعیین ماه‌های سال و ساعات روز کاربرد داشته و سوراخ‌های ایجاد شده بر ضلع‌های این بنا نشانگر این امر است. این اثر در تاریخ 15 دی 1310 با شماره ثبت 134 به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.