gardeshban.ir

چاه های تلا (Tallaght wells Loft) در بندر لافت جزیره قشم قرار دارد. این چاه­ها با نام­های دیگری همچون چاه­های بندر لافت، چاه‌های طلا و چاه­های تل آب شناخته می­شوند.
کد خبر: ۵۵۷۰۱
تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۸ مهر ۱۴۰۱-1401 July 18
گردشبان (gardeshban.ir) :
چاه های تلا قشم



چاه های تلا (Tallaght wells Loft) در بندر لافت جزیره قشم قرار دارد. این چاه­ها با نام­های دیگری همچون چاه­های بندر لافت، چاه‌های طلا و چاه­های تل آب شناخته می­شوند. اما کسانی که آن را چاه­های طلا خطاب می­کنند، به دلیل ارزش بالایی است که آب در این منطقه دارد. در این مطلب به بررسی چاه­های تلا لافت، تاریخچه آن، محل دسترسی به آن خواهیم پرداخت.

معنی تلا

این کلمه، یک واژه ترکیبی می­‌باشد که از ترکیب تل او به وجود آمده است. تل به معنی تپه می‌­باشد و به تپه‌­ای اشاره دارد که مشرف بر این چاه­‌ها هستند. او هم که تلفظ محلی آب می­‌باشد. به همین خاطر به چاه­‌هایی که در کنار این تپه قرار دارند تلا می‌گویند.

تاریخچه چاه های تلا بندر لافت

این چاه‌­ها در دوران هخامنشیان با زحمت خیلی زیادی در دل سن‌گ­های شیستی حفر شده‌­اند. البته به گفته برخی منابع امکان دارد قدمتشان به دوره مادها بازگردد. آنها را حفر می­‌کردند تا آب زلال باران در آنها جمع شود و مردم بتوانند از این آب برای آشامیدن استفاده کنند. این چاه­ها در شیب یک تل ساخته شده­‌اند. این تل سطحی مرجانی دارد و آب باران را به سمت گودال‌­ها و چاه‌­های حفر شده هدایت می­‌کرده است. انتهای چاه­‌ها به لایه‌­های گچی می­‌رسیده است. همین موضوع سبب می­شده تا آب برای مدتی طولانی­تر خنک و سالم باقی بماند.

اما برخی دیگر معتقدند که حفر این چاه‌­ها به دوران پس از اسلام باز می­‌گردد. گفته می‌­شود خواجه کریم حاکم روستای لافت در ۴۰۰ سال گذشته، به منظور جبران کم آبی منطقه، دستور حفر این چاه‌­ها را می­دهد. بنابراین مردم روستا و غلامان این چاه­ها را حفر می‌­کنند. آنها برای حفر چاه‌­های تلا از تکنولوژی ذخیره آب پارسیان که در دوران هخامنشیان در این منطقه زندگی می­‌کردند، الهام گرفته‌­اند.

چاه های تلا قشم


رسم و رسوم برداشت آب از چاه‌ها

شکل چاه های تلا قشم متفاوت است. گاهی به‌شکل دایره، گاهی به‌شکل مربع، مستطیل و گلابی خودنمایی می‌کند. هر چاه اسم مخصوص به خود دارد که از روی نام افرادی که آن چاه را حفر کرده‌اند برداشته شده است. مانند لوبنی یا غرابو!

قدیم‌الایام نیاکان ما وظیفه آوردن آب را به زنان محول می‌کردند چراکه طبق اساطیر، زنان نگهبان آب‌ها به حساب می‌آمدند و رفتن مرد بر لب جوی برای آوردن آب نوعی بی‌حرمتی تلقی می‌شد. زنان با استفاده از جهله یا همان کوزه از چاه آب می‌کشیدند و نوبت هر خانواده برای برداشت آب توسط بانوی حافظ آب یا همان میراب تعیین و مدیریت می‌شد.

مردان هم در این زمینه با لای‌روبی‌کردن مداوم این چاه‌ها پا‌به‌پای زنان در زمینه جمع‌آوری آب کمک می‌کردند. این لای‌روبی هفته‌به‌هفته روز جمعه در چاه‌هایی که در طول هفته خالی شده بود انجام می‌گرفت. قبل از بارش باران در اواخر پاییز یک لای‌روبی دیگر از کل چاه‌ها انجام می‌گرفت.

جارچی مردهای روستا را برای این کار جمع می‌کرد و آنان هم به لای‌روبی چاه‌ها می‌پرداختند. البته مردان با حمل کندیل به آوردن آب کمک می‌کردند. کندیل همان چوبی است که بر روی شانه‌ها قرار می‌گیرد و از هر طرف آن دو سطل آویزان می‌کنند.

چاه های تلا قشم


جاذبه های چاه های تلا

دو برج دیده‌­بانی در بالای چاه­‌های تلا وجود دارد. احتمالا این برج­‌ها برای محافظت از چاه‌­ها بنا گشته است. این برج­‌ها در حال حاضر به آثار باستانی این منطقه تبدیل شده­‌اند و قدمت آنها به قرن هفدهم باز می­‌گردد.

ظاهرا تعداد این چاه‌­ها در گذشته ۳۶۶ عدد بوده است. مردم روستا تا آخر سال کبیسه برای دسترسی به آب از یکی از این چاه‌­ها استفاده می‌­کردند. ظاهرا در حال حاضر پنجاه الی شصت حلقه از آنها آب دارند و باقی انباشته از گل و لای هستند. چاه ها تلا قشم برای دسترسی دوباره به آب به لایروبی احتیاج دارند. در این منطقه چند درخت کهن کهور وجود دارد. ظاهر جالب ساقه­‌های گره خورده و پیچ در پیچ این درختان قطور که ریشه در سنگ دارند منظره بسیار عجیبی خلق کرده است. این درخت­ها ریشه­‌های خود را در سنگ­ها دوانده­‌اند تا به آب برسند و تغذیه کنند.

درخت­های کهور و چاه‌­ها برای مردم این منطقه بسیار مقدس هستند. گاها دیده می‌­شود مردم در زیر سایه این درختان و در کنار چاه­ها مشغول عبادت و قربانی کردن، هستند. همچنین پارچه­‌های سبزی را به عنوان دخیل بر شاخه‌­های کهن­‌ترین درختان گره زده‌­اند. اعتقاد بومیان بر این است که این درختان نگهبان و محافظ آب چاه­‌ها می‌باشد. در واقع تا زمانی که این درخت­‌ها سرسبز باشند، یعنی آب شیرین در چاه­ها وجود دارد.

یکی از محل­ه‌ای معروف و دیدنی چاه­‌های تلا، برکه سنگی لافت می‌­باشد. زمانی که باران می‌­بارد، آب آن پس از اینکه در این برکه سرازیر شد، وارد چاه‌­ها می‌شود و چاه­‌ها را پر می‌­کند. قدمت این برکه به حدود ۴۰۰ سال می‌­رسد و دارای عمقی ده متری و دهانه­ای ۱۲ متری می‌­باشد.

چاه های تلا قشم


مسیر دسترسی به چاه های تلا

چاه ها تلا قشم در سی کیلومتری شمال فرودگاه بین المللی قشم واقع شده­‌ا‌ند. فاصله آنها با خود قشم نیز حدود ۷۶ کیلومتر می‌باشد. چاه های تلا قشم در نزدیک اسکله لافت قرار دارند.
بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه
مطالب مرتبط
پنجره
ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
گردشگری به روایت تصویر
نگاه دوم
یادداشت
مناطق آزاد
داغ
پربازدیدها
آخرین اخبار