کشف گچ‌بری ۱۷۰۰ ساله در شرق ایران+ عکس

سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه «بازه هور» از کشف بقایای یک آتشکده با نقاشی‌های دیواری و گچ‌بری‌های شاخص دوره ساسانی خبر داد.

کد خبر: ۵۶۴۶۵

تاریخ انتشار : دوشنبه ۲۸ آذر ۱۴۰۱-1401 September 28

گردشبان (gardeshban.ir) :

محوطه بازه هور در کنار روستای رباط سفید در ۷۰ کیلومتری شهر مشهد در استان خراسان رضوی واقع شده است. یافته‌های باستان‌شناسان بیانگر آن است که این مجموعه متشکل از آثار فرهنگی و بقایای معماری دوره ساسانی است. میثم لباف خانیکی ـ عضو هیأت علمی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری ـ درباره نویافته‌های باستان‌شناسی از آتشکدۀ ساسانی بازه هور گفت: چهارتاقی سنگی بازه هور که در سال ۱۳۱۰ خورشیدی به عنوان نخستین اثر تاریخی استان خراسان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده، در جبهۀ شمالی این محوطه واقع شده است و گمانه‌زنی‌های باستان‌شناسی در سال ۱۳۹۵ شواهدی از یک سکونتگاه ساسانی- اسلامی را در جنوب این چهارتاقی آشکار ساخته است.

سرپرست کاوش‌های باستان‌شناسی محوطه «بازه هور» ادامه داد: فعالیت‌های باستان‌شناسی در محوطۀ تاریخی بازه هور که از سال ۱۳۹۲ به سرپرستی اینجانب آغاز شد در سال ۱۳۹۷ به شناسایی مجموعۀ مذهبی وسیعی در جبهۀ جنوبی این محوطه انجامید که بر فراز بلندی طبیعی موسوم به کوه دختر گسترده شده است. کاوش‌های باستان‌شناسی در این محل، در سه سال گذشته، منجر به شناسایی بقایای یک آتشکده شد که از یک چهارتاقی آجری به انضمام فضاهای الحاقی تشکیل شده است.

لباف خانیکی افزود: در مجاورت این چهارتاقی نیز فضای ستون‌داری قرار داشته که هر یک از ستون‌ها با تزئینات گچ‌بری منحصر به فرد آراسته می‌شده، همچنین نمای داخلی برخی از فضاهای آتشکدۀ بازه هور به صحنه‌های متنوعی از نقاشی‌های دیواری و گچ‌بری‌های شاخص دورۀ ساسانی مزین بوده است.

به گفته این باستان‌شناس، گچ‌بری‌های مکشوفه نمایشگر نقش‌مایه‌های انسانی، حیوانی، گیاهی و هندسی گوناگون بوده و بر سطح برخی قطعات، آثار رنگ قابل تشخیص است. گرچه فعالیت‌های مخرب انسانی سبب تخریب شدید تزئینات معماری آتشکدۀ بازه هور شده، ولی قطعات به‌دست آمده حاکی از مرکزیت مذهبی این آتشکده در ناحیۀ شمال شرق ایران است.

او همچنین گفت: شواهد معماری بیانگر آن است که آتشکدۀ بازه هور تا سده‌های سوم و چهارم هجری همچنان به فعالیت خود ادامه می‌داده است و احتمالاً بر اثر زلزلۀ مهیبی ویران شده و پس از آن غارت قرار شده است.

خانیکی تاکید کرد: حفاظت از آثار و بقایای این آتشکده می‌تواند امکان مناسبی برای پژوهشگران و علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ ایران فراهم آورد.