چه براساس افسانهها بر اثر نفرین بزرگ پدید آمده و یا محل زندگی دیو بوده باشد، حالا شده زیباترین گنبد نمکی خاورمیانه و گردشگران از هر کجا دنیا باشند خود را به استان بوشهر و حد فاصل شهرستان دیّر (جاشک) و شهرستان دشتی (گنخک) میرسانند تا به تماشای آبشارهای نمکی رنگارنگش بنشینند.
گنبدهای نمکی در دل کوه جاشک در طی 600 میلیون سال تغییر و تحول طبیعی شکل گرفته اند و با طیف های رنگارنگی همچون قرمز، قهوهای، سفید، زرد، سیاه و نارنجی بر اثر انحلال رسوبات نمکی ایجاد شدهاند.
شاید تصور شود که گنبدهای نمکی جریزه هرمز با طیف رنگارنگاش هم همین زیباییها را دارد که قطعا همینطور است اما این بهشت تفاوتی دارد اساسی، چرا که آبشاری از دل گنبدهای نمکی مثل قطرات باران میچکد و همین سبب شده که با فرسایش طبیعی، مجسمه های دست ساخته طبیعت خدا شکل بگیرد که به نظر می رسد "دودکش جن" و "تخت دیو" از همه جالبتر باشد.ژ
برای رسیدن به این آبشار نمکی عجیب و غریب باید وارد جاده دیّر شده و از مسیر منتهی به شهر خورموج و روستای جاشک عبور کرد که در نهایت منظره شگفت انگیزی از نقش و رنگ و طبیعت کمنظیر منطقه کوهستانی جاشک پیش روی طبیعتگردان و گردشگران قرار میگیرد و تمام معادلات ذهنی را به هم خواهد زد چرا که زیبای نمکی با آبشارها و غارها و بلورهایی متعلّق به دوران اوّل زمینشناسی پیش رویشان قرار میگیرد.
فعالیت این اثر طبیعی که به «بهشت شور» نیز شهرت دارد، به گفتهی کارشناسان زیاد بوده و تاثیرات زیادی بر روی رودخانه مند که از کنار این رشتهکوه عبور میکند، گذاشته و آب این رودخانه را بسیار شور کرده است.
آبشارها، مسیر طبیعی جریان آب گنبد بوده و در فصل کمآبی و در میانهی بهار تا تابستان و پاییز با تبخیر کامل آب سبب ایجاد بلورهای ضخیم نمکی در جهت جریان و به خصوص در مسیر آبشارها شده و منظره تماشایی آبشار نمکی را ایجاد میکند.
علیرضا مختاری، راهنمای تور گردشگری گنبد نمکی جاشک به خبرنگار ایسنا گفته، گنبد نمکی یک اثر ملّی طبیعی و کوه زیبایی است که طبق تحقیقات انجام شده زیباترین گنبد نمکی خاورمیانه است و گردشگران خارجی نیز که به اینجا آمدهاند از آن به عنوان "عروس کوههای خاورمیانه" یاد میکنند.
وی خاطرنشان کرده، گنبد نمکی در طول سال گردشگران زیادی را جذب میکند و چشماندازهای طبیعی مانند یخچالها، آبشارها، کوه ها، حوضچهها، غارهای طبیعی و قندیلها و سنگهای بسیار زیبای نمکی با انواع رنگهایشان باعث شده که این گنبد درخشش و جذابیت خاصی برای گردشگران داشته باشد.
مختاری یادآور شد: در فروردین ماه، کوه نمک همه روزه میزبان گردشگران و تورهای گردشگری زیادی از داخل و خارج کشور و از کشورهایی چون آلمان، ایتالیا، سوئد و فرانسه است که با اشتیاق به تاریخچهی این گنبد گوش سپرده و چشمهای مشتاقشان را به زیباییهای حیرتآور این جاذبهی طبیعی میدوزند و این عروس هزار رنگ با زیبایی و چشماندازهای بکر و طبیعی خود همواره گردشگران زیادی را به خود میخواند.
او که خود چهار سال است لیدر تورهای گردشگری گنبد نمکی جاشک است، از حضور جمعیت چشمگیر گردشگران، عکاسان و مستندسازان در این کوه میگوید و ادامه میدهد: "در طول سال قریب به هزاران نفر به اینجا میآیند و از مناظر طبیعی کوه نمک لذّت میبرند. بیشترین گردشگر کوه نمک در فروردین ماه است به طوری که در آن زمان حتّی جا برای پارک اتومبیل در اطراف این منطقه وجود ندارد."
«گنبد نمکی جاشک» در بهمن سال ۱۳۸۶ به عنوان اثر طبیعی ملّی فسیلی و یکی از مناطق چهارگانه تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست به ثبت رسیده است.