گردشبان (gardeshban.ir) : بقعه شیخانور یا آرامگاه شیخ زاهد گیلانی مربوط به اواخر سده ۹ ه.ق است و در روستای شیخانور، در ۳ کیلومتری شهر لاهیجان، استان گیلان واقع شده است. این اثر در تاریخ ۵ دی ۱۳۴۷ به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
بنابر برخی منابع این آرامگاه را مدفن شیخ تاجالدین ابراهیم ملقب به شیخ زاهد گیلانی از عرفا و دراویش بزرگ و از استادان شیخ صفیالدین اردبیلی دانستهاند. این بنا دارای یک گنبد هشت ترک فیروزهای بوده و در میان مزارع برنج و چای و جنگل احاطه شده است و از مقاصد گردشگری استان گیلان است.
تاریخچه آرامگاه شیخ زاهد گیلانی
شیخ زاهد گیلانی یکی از صوفیان بزرگ ایران بود که در اصل تاج الدین ابراهیم کردی سنجابی نام داشت. بقعه ی شیخ زاهد گیلانی در استان گیلان، 3 کیلومتری لاهیجان، روستای شیخ انور قرار دارد. قدمت آرامگاه شیخ زاهد گیلانی به اواخر سده ی 9 هجری قمری باز می گردد و در تاریخ 5 دی 1347 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
شیخ زاهد در سال 700 قمری دار فانی را وداع گفت و وی را در حوالی سیاهورود، غرب گیلان دفن نمودند. بر مبنای برخی روایات سلطان حیدر صفوی در سال 892 قمری خوابی می بیند و به همین دلیل دستور احداث این بنا را صادر کرده و جسد شیخ زاهد را به آن انتقال می دهد. اما با توجه به اینکه کتیبه ای برای تائید دفن شیخ زاهد گیلانی در این بقعه وجود ندارد محققان بر این باورند که جسد وی هنوز در روستای سیاهورود است.
اگر قصد دارید یکی دو شبی را در این مکان باشید، می توانید خانه های اطراف را کرایه کنید، البته خادم مقبره نیز راهنمای خوبی است و خانه های کرایه ای را به شما معرفی می کند. هزینه اجاره خانه ها بسیار مناسب است، همچنین اگر به ماندن در طبیعت علاقه دارید، در اطراف مقبره می توانید چادر مسافرتی خود را برپا کنید و از طبیعت بی نظیر منطقه لذت ببرید. در طول مسیر به خصوص در حوالی خانه های روستای شیخان، رستوران های بین راهی بسیار تمیز با غذای محلی هستند، اما از رستوان های داخل شهر کمی گرانتر است.
معماری
بنای بقعه دارای دو اتاق به اشکال مستطیل و مربع و ایوانی دراز است. کاشی کاری هفت رنگ عصر قاجار ازاره دیوار ایوان ها را مزین نموده و چشم انداز زیبایی را ایجاد کرده اند. ازاره دیوارهای ایوانها تا ارتفاع ۱۱۵سانتی متر ایجاد شده اند. طاقچههایی با طاق جناقی در قسمتهای مختلف ایوان به چشم میخورد.
از زیباترین قسمت بنا باید به گنبد هرمی و هشت ترک اشاره کرد که شیب تند آن به دلیل عبور سریع آب باران تهیه شده و سطح حره را با کاشی کاری زرد و آبی، سفید و سیاه، با نقوش سنتی و گل دار پوشاندهاند. اطراف گنبد و دیگر نقاط بنا را با سفال پوشش دادهاند. ترکیب این طرح و رنگ ها نمایی چشم نواز از بقعه ی آرامگاه شیخ زاهد گیلانی ایجاد نموده است.
بنای اصلی بقعه از داخل به شکل مربع و به ابعاد ۶۱۰ سانتی متر است. سه طرف بنای اصلی دارای ایوان بوده و در حجره اول مشرف به ایوان شمالی، قبر سید رضی بن مهدی الحسینی الباشکجانی و صندوق چوبین منتسب به شیخ زاهد قرار دارد. همچنین، در همین اتاق قبر بلند کاشی کاری شده ای قرار دارد که به روایتی، مدفن غلام شیخ زاهد و به روایتی دیگر آرامگاه یکی از دختران تیمور گورکانی است که با توجه به شکل گهواره ای قبر می تواند نظریه درستی باشد.
دسترسی
این بقعه در روستای شیخانور یا شیخانه بر در ۴ کیلومتری شرق لاهیجان در دامنه کوه و در میان مزارع سبز چای واقع شده است. برای رفتن به مقبره شیخ زاهد گیلانی وارد جاده لاهیجان به سمت لنگرود شوید و بعد از رسیدن به میدان شیخ زاهدی که در ابتدای این مسیر قرار دارد، در سمت راست جاده در میان کوه های سرسبز و مزارع چای، گنبد فیروزه ایی رنگ مرقد را مشاهده خواهید کرد. مقبره در دل کوه قرار دارد و مسیر سنگفرش شده است؛ باید از این مسیر سنگفرش به بنا رسید، به همین خاطر کفش مناسب و راحت به پا کنید.