ارتفاع: 4850 متر
مکان: منطقه تخت سلیمان در استان مازندران
رشته کوه:البرز
نخستین صعود :1933 (میلادی)، به وسیله داگلاس بوسک از بریتانیا
علم کوه نام کوهی با ارتفاع قله 4850 متر است که در منطقهٔ تخت سلیمان در استان مازندران واقع شده است. قلّهٔ علم کوه پس از دماوند دومین قلهٔ مرتفع ایران به شمار می رود. بیشتر شهرت این قله به خاطر دیواره ایست که در دامنه شمالی آن واقع است و دارای فنّی ترین و سخت ترین مسیرهای سنگ نوردی و دیواره نوردی در ایران است. این دیواره در ایران، جایگاهی مانند کی2 در جهان را داراست .
در خصوص ریشه نام این منطقه روایات مختلفی ذکر شده است که غالب آن منسوب به دوران زندگی سلیمان می باشد. این افسانه ها بیشتر به علت وجود الوارهایی که در بالای قله وجود دارند بوجود آمده اند. صنیع الدوله در کتاب مرآت البلدان این خصوص می نویسد:«... در تنکابن کوهی است مشهور به تخت سلیمان که صعود به قله آن سواره متعذر و برای پیاده رو در وسط تابستان ممکن ولی متغیر است. درقلهٔ کوه بطور شیروانی از چوب عمارتی است که جای دو نفر می شود. مشهور است که حضرت سلیمان بالای این کوه آمده است. در زیر شیروانی مستور از سنگ، شکلی است شبیه مار، سکنه گویند این مار را حضرت سلیمان سنگ کرده است ...»
بنابر یکی از روایت های محلی که نسل به نسل در بین اهالی منطقه منتقل شده، سلیمان به خواستگاری بلقیس رفت. بلقیس از سلیمان خواست برای شب زفاف، حجله گاهی در مکانی که از همه نقاط بلندتر و سردتر باشد محیا کند. سلیمان همه جانوران را مأمور کرد که به جستجوی سردترین نقطه بروند. شب هنگام همه جانوران جز هدهد بازگشتند و خبر دادند که نتوانستند بلندترین و سردترین نقطه را بیابند. آن شب از هدهد خبری نشد و روز بعد، هدهد ساعتی بعد از طلوع خورشید مراجعت کر و خبر آورد که:«به مکانی برخورده که از همه جا بلندتر و سردتر که از سرما بالهایم یخ بست. ناچار آن شب را با مرارت در آنجا بسر بردم و پس از تابش آفتاب و باز شدن یخ های بالهایم خود را به اینجا رساندم.» سلیمان دستور داد در آنجا قصری بنا کردند و شب زفاف را با بلقیس در آنجا بسر برد .
در جبههٔ شمالی این قله، دیواره ای به طول 650 متر وجود دارد که یکی از زیباترین و مشکل ترین دیواره های دنیا به شمار می رود. منطقهٔ علم کوه دارای 47 قلّهٔ بالای 4000متر است که به «آلپ ایران» نیز معروف است .جبههٔ شمال-شمال شرقی قلهٔ علم کوه از یک دیوارهٔ تقریبا 550متری گرانیتی تشکیل شده. اگر جایی ارتفاع 800 متر برای این دیواره ذکر شده، اشتباه نیست چرا که یخچال علم چال به ارتفاع تقریبی - میانگین 4050 متر در پای این دیواره با شیب نسبتاً تندی به آن رسیده است. و ارتفاع تقریبی 800 متر که بعضاً در منابع ذکر شده با احتساب این قسمت می باشد .
جنس این دیواره از نوع گرانیت متخلخل و به رنگ حنایی روشن است. از دیر باز قلهٔ علم کوه و دیوارهٔ آن مورد توجه کوهنوردان بوده است. نه تنها کوهنوردان ایرانی، بلکه کوهنوردان آلمانی، فرانسوی، انگلیسی، ایتالیایی و... نیز بر روی مسیرهای متعدد این دیواره صعود انجام داده اند. مسیر گردهٔ آلمان ها-فرانسوی ها از اولین مسیرهای گشوده شده روی گرده این دیواره می باشد .
هاری روست فرانسوی ها 48 لهستانی ها 50 لهستانی ها 52 لهستانی ها ،همدانی ها ،آرش کرمانشاهی ها ،ایتالیایی ها، قزوینی ها ،تبریزی ها ،کرجی ها ،اراکی ها .
سال های 1360 تا 1370 را می توان اوج تحول دیواره نوردی ایران نامید. در این سال ها بود که بزرگانی چون زنده یاد حسین طالبی مقدم و دیگر کوهنوردان همدانی توانستند رکوردهای صعود دیواره را به طرز بسیار چشمگیری پایین آورده و نهایتاً رکورد عجیب و دست نیافتنی 3 مسیر در یک روز را به یادگار بگذارند .از دیگر شاهکارهای صعود این دیواره , باز کردن مسیر همدانی ها در 6 ساعت توسط حسین طالبی مقدم است. همچنین صعود سلو حسن نجاریان در سال 1373 از مسیر هاری رست .
مجموع یخچال های علم کوه واقع برفلاتی مرتفع درارتفاع تقربی 400متری درمیان قلل گرانیتی تخت سلیمان واقع گردیده اند. مجموع قلل تخت سلیمان دراستان مازندران بخش کلاردشت حدفاصله دره طالقان وجنگل ها عباس آباد وشهسوار منطقه ای بسیار سرد سیر وبرف گیر با قلل مرتفعی است که ازآن می توان به عنوان بزرگ ترین ناحیه کوهستانی یخچالی درایران نام برد.ضمناًاین منطقه دارای بیشترین تعداد قلل بالای 400متر درکل کشور می باشد..مجموع یخچال های تخت سلیمان عبارتند از:سرچال،علم چال، تخت سلیمان،مرجیکش،خرسان،هفت خوان،چالون،شانه کوه واسپلیت .
رودبارک و کلاردشت نزدیکترین شهرها به این منطقه در استان مازندران هستند. پراچان و طالقان نزدیکترین شهرها به این منطقه در استان تهران هستند. از جبهه شمالی این کوه مشرف به کلاردشت و در جبهه جنوبی نیز این کوه مشرف به طالقاناست .
منطقه تخت سلیمان ( علم کوه ) واقع در مرکز سلسله جبال البرز و رشته کوه های تخت سلیمان قرار گرفته و قسمت بزرگی از آن تحت عنوان البرز غربی محسوب می گردد این ناحیه بزرگ کوهستانی با داشتن حدود تقریبی 200 قله بالای 4000 متر از شمال به سواحل دریای مازندران و از غرب به دره رودخاه کرج چالوس از شرق به منطقه الموت و سه هزار و از جنوب به منطقه طالقان محدود می گردد. یخچال ها،برفچال ها و دیواره های این منطقه از جلمه مشهورترین ارتفاعات ایران و آشنا برای کوهنوردان خارجی است. این منطقه از شمال به شهرهای چالوس، سلمانشهر، تنکابن و مناطق جنگلی، از جناح شرقی محاط به دره رودخانه چالوس و از جناح غربی محدود به دره بزرگ سه هزار و بالاخره از جنوب و جنوب غربی به دره های طالقان و الموت منتهی می گردد .