گردشبان (gardeshban.ir) : محمد شعبانی سرپرست هیأت کاوش گفت: مجموعه معماری دستکند زیرزمینی صالحآباد در شهر صالحآباد از توابع شهرستان بهار استان همدان در کنار جاده همدان کرمانشاه و حدود سه کیلومتری دو راهی همدان به سنندج و کرمانشاه قرار دارد.
او افزود: مجموعه فوق در زیر پشتهای طبیعی به ارتفاع حدود ۲ متر از جنس سنگ کنگلومرا و شیست آواری قرار گرفته است.
وی اظهار داشت: فصل نخست کاوش مجموعه معماری دستکند زیرزمینی صالحآباد با هدف شناسایی و خواناسازی فضاهای دستکند و تعیین وسعت آن، به انجام رسید.
این باستان شناس با بیان اینکه بعد از ۳۰ روز ، ادامه کاوش در این مجموعه به دلیل نفوذ آب به داخل یکی از فضاهای ارتباطی متوقف شد، گفت: اما در مجموع طی این مدت ۵ فضا، ۳ دریچه و ۳ راهرو خوانا سازی شد که همگی در دل پشته صخرهای و به صورت دستکند در عمق حدود ۴ متری از سطح زمین ایجاد شده بودند.
وی با بیان اینکه این پروژه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده است افزود: در طول فصل نخست کاوش به دلیل عدم دستیابی به فضاهای بکر و دست نخورده، در مورد کاربری مجموعه نمیتوان اظهار نظر کرد اما بر اساس سفالینههای اسلامی مکشوفه، به احتمال این مجموعه در قرون میانی اسلامی ایجاد شده است.
مهدی آقاخانی دیگر سرپرست فصل نخست کاوش مجموعه معماری دستکند زیرزمینی صالحآباد هم در ادامه گفت: این فضاها در ابعاد و اندازههای متغییری قرار دارند اما در کل فضاها از ابعاد انسانواری برخوردارند.
او با بیان اینکه تقریبا تمامی فضاها در راستای غربی شرقی ایجاد شدهاند اما جهت دقیق آنها بر حسب ارتباط با فضای جانبی متفاوت است افزود: سقف این فضاها نیز بیشتر در حالت قوسدار قرار دارد.
به گفته این باستان شناس ، در داخل فضاها شواهدی از ساختارهای آخور مانندی وجود دارد که بعضا در سمت راست و یا چپ فضا و در دل دیواره آن کنده شدهاند؛ این ساختارها گاهی در طول یک ضلع از دیواره فضا قرار دارند و گاهی تنها بخشی از آن را اشغال کردهاند.
او خاطر نشان ساخت : علاوه بر این ساختارها در هر فضا تعدادی چاله در دیوارها قرار دارد که احتمالا به عنوان محل قرارگیری پیهسوز به کار میرفتند.