جزیره کبودان یکی از جزایر دریاچه ارومیه است که از سال ۱۳۴۶ توسط سازمان حفاظت محیط زیست منطقه حفاظت شده اعلام شده است. این جزیره و سایر جزایر دریاچه ارومیه به جز جزیره اسلامی اکنون به پارک ملی تبدیل شدهاند. در پارک ۳۲۰۰ هکتاری کبودان انواع پستانداران از قبیل موش صحرایی، قوچ، میش و پلنگ زندگی میکنند.
پوشش گیاهی جزیره استپی است و بخشهایی از جزیره پوشیده از جنگلهای پسته وحشی، بادام کوهی و گیاهانی شامل گوجهوحشی، جووحشی، ارس کوهی و دماسبی است. این جزیره همچنین زیستگاه انواع پرندگان از جمله فلامینگو، مرغ سقا، تنجه، آنقوت و کاکایی است.
ویلای اشرف پهلوی در جزیره کبودان دریاچه ارومیه
اشرف پهلوی نیز در زمان رژیم پهلوی در ساحل شرقی جزیره کبودان دریاچه ارومیه، ویلای کوچکی ساخته بود تا روزهایی را در وسط دریاچه بگذراند. این ویلای کوچک در سال ۵۳ در کنار محیط بانی اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی در جزیره کبودان احداث شده است.
اشرف پهلوی یک بار در سال ۱۳۵۳ و یک بار در سال ۱۳۵۴ با بهروز وثوقی و هر بار به مدت ۴ الی ۵ روز در آن ویلا اقامت گزیدند. کلیه وسایل ویلا و مبلمان آن خارجی و به ویژه ایتالیایی و فرانسوی هستند که به صورت دست نخورده به جای ماندهاند و هم اکنون در اختیار اداره کل حفاظت محیط زیست آذربایجان غربی است.
آثار باستانی کشف شده در جزیره کبودان
بهروز خان محمدی کارشناس ارشد باستان شناسی دانشگاه تهران و ابراهیم خرازی کارشناس تاریخ دانشگاه ارومیه در مقالهای که در سال ۱۳۹۱ منتشر کردند به کشف آثار تاریخی ایلخانی در جزیره کبودان دریاچه ارومیه اشاره کردهاند.
آنها نوشتهاند: پیرو گزارش شکاربانان اداره کل محیط زیست آذربایجان غربی در خصوص کشف آثار تاریخی در جزیره کبودان دریاچه ارومیه از طرف اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان آذربایجان غربی جهت بررسی و مطالعه به جزیره کبودان اعزام شدیم.
در بررسی یک روزه محل کشف آثار تاریخی در شرق جزیره، محوطه باستانی شناسایی شد که از چندین اثر تاریخی شامل بقایای بناهای مسکونی، قبرستان قدیمی، قنات تاریخی و مسیر انتقال آب به وسیله تنبوشههای سفالی تشکیل شده بود.
آثار ساخت و سازها، محوطهای به ابعاد ۱۲۰ در ۸۰ مترمربع را شامل میشود که از ردیف سنگهای لاشهای و قلوهای تشکیل شدهاند. به فاصله حدود ۵۰ متری جنوب این بناها، آثار قبرستان تاریخی با سنگ قبرهایی که به روی آنها نقوش متعددی ایجاد شده بود به دست آمد. علاوه بر این در دامنه غربی کوه و مشرف به این آثار بقایای قنات تاریخی با هفت دهانه چاه که به فاصله تقریبی ۱۵ متر از یکدیگر بودند شناسایی شدند که مظهر آن به منبع آبی در بخش جنوبی متصل شده است.
در اثر عقب نشینی آب دریاچه در ساحل جزیره و به فاصله حدود ۱۵۰ متری بناهای مسکونی مسیر انتقال آب به وسیله تنبوشههای سفالی که قطر تقریبی آنها ۱۰ و طول آنها ۴۳ سانتیمتر است شناسایی شد که به صورت پراکنده در ساحل دریاچه قرار گرفتهاند و به نظر میرسد محورهایی را تعریف میکنند.
تصاویر این جزیره زیبای دریاچه ارومیه را در زیر ببینید: