همانطور که احتمالا تاکنون متوجه شدهاید، بر روی تمامی باندهای فرودگاهها اعداد به خصوصی نوشته شده است. این اعداد که در هر دو سمت باند قرار دارند، جهت کمک به خلبانها در هنگام به پرواز در آوردن یا فرود آوردن هواپیماها، استفاده میشود. حال در این مقاله، به شرح چگونگی پیدایش و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.
قبل از هر چیز، باید اشاره کنیم که ماهیت اصلی این اعداد برگرفته شده از اعداد قطب نما است. در نتیجه مانند قطب نما، این اعداد بین شمارههای «۰۱» تا «۳۶» تعریف شدهاند. همچنین اختلاف دو شماره در دو طرف باند همیشه برابر با ۱۸ است.
اگر بخواهیم به ارتباط این موضوع با قطب نما بپردازیم، باید بگوییم که این اعداد دقیقا همان اعداد موجود در قطب نما هستند، با این تفاوت که به نزدیکترین مضرب ده رند شده و همچنین صفر سمت راست آنها حذف شده است. درنتیجه، این اعداد که بیانگر ۳۶۰ زاویهی متفاوت هستند، نشانگر جهت و سمت حرکت هواپیما هستند.
برای توضیح سادهتر به یک مثال میپردازیم. فرض کنید، در یک طرف باند شمارهی «۱۲» نوشته شده است. با اضافه کردن صفر حذف شده به این شماره، به عدد «۱۲۰» میرسیم. از آنجایی که این شمارهها پیرو قطب نما هستند، درمییابیم که حرکت در امتداد این شماره، به طرف ۱۲۰ درجهای از سمت شمال کرهی زمین خواهد بود.
همانطور که اشاره شده، در سمت دیگر این باند عدد دیگری با اختلاف ۱۸تایی از «۱۲» قرار دارد. با یک حساب ساده میتوان فهمید که در سمت دیگر باند، شمارهی «۳۰» قرار میگیرد. به این معنی که با حرکت در امتداد این عدد، به سمت ۳۰۰ درجهای از شمال کرهی زمین و در خلاف جهت اولیه، هدایت خواهیم شد.
اکنون، به علت وجود اختلاف ۱۸تایی دو شماره پی میبریم؛ چراکه با اضافه کردن صفر حذف شده به «۱۸»، به تفاوت ۱۸۰ درجهای ناشی از مستقیم بودن مسیر باند، در بین دو جهت حرکت ۱۲۰ درجه و ۳۰۰ درجه، میرسیم.
حال که به علت وجود این اعداد پی بردیم، جالب است بدانید برخی از فرودگاههای بزرگ، به دلیل بهرهمندی از چندین باند موازی، طبیعتا اعداد یکسانی را در دو سمت باندها دارند. در این زمان با اضافه کردن حروف (R)، (C) و (L) که بیانگر ترتیب قرار گیری این باندها است، آنها را از یکدیگر تمیز میدهند.
برای آخرین نکته لازم است بدانید که «شمال مغناطیسی کرهی زمین» با «شمال جغرافیایی کرهی زمین»، از نظر سمت و جهت، دائما مغایرت پیدا میکند. این تفاوت ناشی از نیروهای مغناطیسی پیرامون کرهی زمین است که باعث جابجایی جهت شمال مغناطیسی و در پی آن جهت شمال قطب نما میشوند. به همین دلیل، هر ۵ سال یکبار، سازمان (FAA) که سازمان هوانوردی آمریکا است، اقدام به تعیین مجدد جهت شمال مغناطیسی میکند.