گردشبان (gardeshban.ir) : آیا تا به حال پیش خود گفتهاید که منشأ صداهای عجیب و غریب وِزوز و خِشخش و تَلق تولوقی که از دل هواپیما میآید چیست؟ یکی از کاربران سایت کورا با طرح این سوال سیلی از پاسخهای صاحبنظران را به راه انداخت که دست کم دو نفر از آنها مهندسین پرواز برجستهای بودند.
تعدادی از این سر و صداها و توضیح علت معقول فنی آنها توسط مایک لیری (Mike Leary) و مارک لِوی (Marc Levy)، دو تن از مهندسان سابق بوئینگ در حیطهی "مهندسی مکانیک حمل و نقل هوایی و فضا"، بشرح ذیل توضیح داده شده است:
صداهایی که در طول پرواز میشنویم نشانه چیست؟
صدای وزوزی که هنگام سوار شدن
۱. صدای وزوزی که هنگام سوار شدن شنیده میشود
این صدای واحد نیروی کمکی (APU) است. مایک توضیح میدهد که:
موتورها، برق کل هواپیما را تامین میکنند و وقتی هواپیما روی زمین است، نیاز به منبع نیروی جایگزینی برای برقرسانی هست که واحد نیروی کمکی (APU) در این مرحله به کار گرفته میشود.
صدا از قسمت بار
۲. وقتی هواپیما داشت بهآرامی روی زمین حرکت میکرد، صدای زیرِ پارس یک سگ از قسمت بار به گوشم خورد؟
مایک جواب میدهد:
خیر! در اکثر هواپیماهای ایرباس، قطعهی ذخیرهی سوختی به نام واحد انتقال نیرو (PTU) وجود دارد که وظیفهی آن متعادل کردن فشار هیدرولیکی در زمان استفاده از تنها یک موتور برای طی مسافتهای کوتاه در درون فرودگاه (Taxiing) است. همه به دنبال صرفهجویی در مصرف سوخت هستند و این هم راهی است... . البته یک کم پر سر و صدا و اعصاب خردکن است، چون به دلیل نوسانات فشار، مدام قطع و وصل میشود و صدایش هم مثل سگی است که با صدای خیلی زیر، در قسمت حمل بار، واق واق میکند.
صدا هنگام اقدام به بلند شدن هواپیما
۳. صدای غِژغژی که هنگام اقدام به بلند شدن هواپیما شنیده میشود
این صدای طولانیتر شدن بالها است. لازم است که طول بالها دو برابر حالت عادیشان شود تا هواپیما بتواند از روی زمین بلند شود و در نتیجه، خلبان دکمهی مخصوص این کار را میفشارد.
صدای گوروپ گوروپی که هنگام بلند شدن هواپیما
۴. صدای گوروپ گوروپی که هنگام بلند شدن هواپیما به گوش میرسد
مایک لیری:
وقتی این صدا را میشنوید که چرخ هواپیما بالانس و تراز نباشد و این امر سبب میشود شیارهای روی لاستیک با افزایش سرعت گردش چرخ ضربه بزنند و لرزش و صدا ایجاد کنند.
صدای جیرجیر و زوزه و تکانهایی در حین پرواز
۵. صدای جیرجیر و زوزه و تکانهایی در حین پرواز میشنوید
به گفتهی مارک لوی، بدنهی هواپیما بسیار شبیه به یک بالون است. به هنگام پرواز در ارتفاع ۱۲ هزار متری، فشار داخل اتاق هواپیما به طور پیوسته در حال کم و زیاد شدن و انبساط و انقباض است. وسایل داخل هواپیما همچون محفظهی بار بالای سرمان، سرویسهای بهداشتی و آشپزخانههای هواپیما هم آن جور که همه انتظار دارند "پیچ و بست" نشده است و به واسطهی تعدادی "میله مهار (Tie Rod)" که میلههایی بلبرینگدار هستند، در جایشان نصب و مستقرند.
مارک میگوید:
وقتی به هواپیما تکان یا ضربه وارد شود، و یا بدنه برای مدت کوتاهی منبسط شود، تمام وسایلی که داخل هواپیما هست متعاقبا شروع به جابجا شدن و برخورد با چیزهای دیگر میکنند. پس، در هنگام نشستن هواپیما و در صورتی که فرود کمی جستو خیزدار باشد، از شنیدن صداهای جیرجیر و ترق تروق و گروپ گروپ متحیر نشوید. دلیلش فقط حرکت همان وسایلی است که گفته شد.
تغییر صدای موتور در خلال پرواز
۶. صدای موتور در خلال پرواز عوض شد
احتمالا دیگر وقت فرود است. هواپیما در حال کم کردن سرعت است و در نتیجه، صدای موتور هم کم میشود.
صدای بوم شدید
۷. صدای بوم بزرگی شنیدم
دلیلش باز شدن چرخهای هواپیما و بیرون آمدن آنها از درون محفظهی قسمت تحتانی هواپیما است. در این مقطع از پرواز، یک عالمه صدای وزش باد هم به گوشتان خواهد خورد.
صدای سگ از بار
۸. آن سگِ در قسمت بار، دوباره برگشته!
اگر سوار یک ایرباس باشید، به محض نشستن، واحد انتقال نیرو (PTU) مجددا به حالت متعادلسازی میرود.