گردشبان (gardeshban.ir) : در دوره اسلامی، قزوین به عنوان یکی از مراکز علمی کشور معرفی و رونق آن دو چندان شد. محدودیت منابع آبی در قزوین سبب ایجاد آبانبارهای فراوانی شده است بهطوریکه قزوین به نام شهر آبانبارها مطرحشده است.
تاریخچه قزوین:
قزوین یکی از شهرهای ایران در غرب و مرکز استان و شهرستان قزوین است. این شهر در بلندای ۱٬۲۷۸ متری از سطح دریا واقع شدهاست. ریشه شهر قزوین متعلق به دوران ساسانیان است که به دستور شاپور رونق یافت. قزوین در زمان حکومت صفوی ۵۷ سال پایتخت ایران بوده و به همین دلیل دارای اماکن و موزههای تاریخی بسیاری است. قزوین پایتخت بزرگ خوشنویسی ایران است و از جمله خوشنویسان معروف خط پارسی میتوان به میرعماد قزوینی اشاره کرد. در شهر قزوین آثار کهن و باستانی گوناگونی از جمله کاروان سرای سعدالسلطنه، میمون قلعه، حمام قجر، آب انبار سردار، پیغمبریه، کاخ چهلستون، امامزاده حسین، خیابان سپه (اولین خیابان ایران) قرار دارد.
قزوین به دلیل قرار گرفتن در گلوگاه ارتباطی استانهای شمالی و غربی کشور، نزدیکی به تهران، دارا بودن چندین شهر صنعتی (شهر صنعتی لیا و البرز) و نیز برخورداری از چندین دانشگاه از جمله دانشگاههای بینالمللی امام خمینی، علوم پزشکی و آزاد اسلامی و شماری دانشگاه غیردولتی از موقعیت خوبی برخوردار است.
اقلیم قزوین:
آب و هوای قزوین در تابستان خنک و در زمستان سرد است. میزان بارش سالیانه قزوین حدود ۳۱۸ میلیمتر و دمای متوسط هوا ۱۴ درجه سانتیگراد است.
تأثیر توده هواهای بارانزا و ارتفاعات موجب شدهاست که توزیع رطوبت هوا در شهر قزوین از شرایط مناسبی برخوردار باشد. روند تغییرات رطوبت نسبی در طول سال نشاندهنده رطوبت حداکثر در ماههای زمستان و رطوبت حداقل در ماههای تابستان است. میانگین سالانه نم نسبی در قزوین ۵۱٪ است. براساس آمارهای اقلیمی تیر و مرداد گرمترین و دی و بهمن سردترین ماههای سال در شهر قزویناند. دوره یخبندان از اواخر آبان آغاز و تا ۹۰ روز ادامه مییابد. کمترین دمای ثبت شده در ایستگاه سینوپتیک قزوین ۲۴ درجه زیر صفر بوده که در ۲۰ دی ۱۳۵۵ رخ دادهاست.
زبان و لهجه مردم قزوین:
زبان رایج مردم شهر قزوین فارسی با لهجه خاص قزوینی میباشد، فارسی باستانی اصیل بدون شکست الفاظ که ریشه در شمال شرق ایران دارد. تاتی، گیلکی و ترکی آذری از دیگر زبانهای رایج در شهر قزوین هستند.
مردم قدیمی قزوین زبان فارسی را با لهجه قزوینی سخن میگویند که مبنی بر گشایشهگرایی در انتهای الفاظ است و به فارسی نوشتاری نزدیک است. در واقع گویش مردم این شهر گونهای از پارسی اصیل و باستانی ایران است و معمولاً بدون شکستن الفاظ.
غذاها و شیرینی های سنتی قزوین:
استان قزوین نیز مانند سایر استانهای کشور دارای انواع غذاهای سنتی است که برخی از آنها در مناسبتهای ویژه و تعداد بسیاری نیز به شکل عادی در طی سال تهیه میشود. برخی از انواع غذاهای سنتی قزوین عبارتند از:قیمه نثار، شیرین پلو ،هلیم سنتی قزوین و کوکوی شیرین، آش دوغ (قزوین)، آش دندان کشه، یتیم چه، ماش پیازو، اشکنه، دیماج، بستنی سنتی پر خامه قزوین و کالهجوش نام برد.
متداولترین شیرینیهای استان عبارتند از: باقلوای لوزی، نان برنجی، نان نخودی، نان قندی، باقلوای پیچ، نان بادامی،نان گردویی، پادرازی، نان نازک، نان چرخی، نان چای، اتابکی، ولی عهدی، حاج کریمی
در قزوین انواع اقسام نان پخت میشود که شهرت بسیاری دارد؛ در بین نانهای قزوین، نان لواش تنوری که به صورت گرد و بزرگ طبخ میشود دارای کیفیت و طعم مطبوعی میباشد که موجب شهرت آن شدهاست. قاق یکی دیگر از نانهای سنتی قزوین است که خشک و شیرین بوده و با چای سِرو میشود. از دیگر نانهای سنتی قزوین میتوان به شیرمال و زنجبیلی اشاره کرد، که کم شیرین بوده و همراه با عصرانه و چای خورده میشود.
صنایع دستی قزوین:
از هنرهای سنتی و صنایع دستی این سرزمین میتوان در ابتدا به نقاشی و تذهیب، نقاشی پشت شیشه، نم نم دوزی، گلابتون دوزی، پن بافی (نوار بافی)، فرش بافی، گلیم بافی، جاجیم بافی، گیوه دوزی، آینه سازی، قفل سازی، و منبت کاری اشاره نمود. همچنین در موسیقی، این شهر نوابغی همچون ابوالحسن اقبال آذر، عارف قزوینی، قمرالملوک وزیری و را به دیار ایران زمین هدیه کردهاست.
مکان های دیدنی و گردشگری قزوین:
دشت قزوین از نظر پیشینه تاریخی، محصولات کشاورزی و گونههای جانوری، اهمیت اقتصادی و تاریخی بسیار مهمی در میان دشتهای ایران دارد. به گونهای که بسیاری از باستان شناسان ایرانی بر این باورند تمدن کشاورزی از دشت قزوین آغاز و سپس به شرق و قلب فلات ایران گسترش یافتهاست. به همین علت، این منطقه اولین دشت ایران است که دارای ردیف بودجه در کشور میباشد.
دریاچه اوان در الموت شرقی
دریاچه اوان به عنوان شاخصترین و بزرگترین دریاچه در استان قزوین شناخته میشود. طول این دریاچه در حدود ۳۲۵ و عرض آن در حدود ۲۷۵ متر بوده و عمق آن بین ۱ الی ۵ متر در نوسان است؛ آب دریاچه را چشمههای موجود در کف آن و نیز بارش باران و برف تأمین میکند؛ در تابستان این دریاچه یکی از تفرجگاههای زیبای قزوین بوده و امکانات قایقرانی، و ماهیگیری در پیرامون آن فراهم میشود؛ ضمناً این دریاچه در فصول سرد سال محلی برای مهاجرت پرندگانی همچون قو، غاز و مرغابی محسوب میشود. از دیگر دریاچههای استان قزوین میتوان به دریاچه شاه سفید کوه[۱۶] اشاره کرد که در ارتفاعات خشچال قرار دارد.
کوه سرکه در هیر، الموت غربی
استان قزوین به علت قرارگیری در دامنههای سر سبز رشته کوه البرز دارای قلل مرتفع بسیاری است که از میان آنها سه قله به نامهای خشچال، به ارتفاع ۴۱۸۰ متر سیالان به ارتفاع ۴۳۵۰ متر و نگین قلههای البرز شاه البرز به ارتفاع ۴۳۰۰ متر از معروفترین، مرتفعترین و پر صعودترترین قلل استان قزوین میباشند.
غارهای قزوین:
استان قزوین دارای غارهای متعددی است که متعلق به دورههای مختلف زمینشناسی هستند؛ هریک از این غارها ویژگیهای خاص خود را دارند که از میان آنها میتوان به غار قلعه کرد با چهل میلیون سال قدمت (متعلق به دوره سوم زمینشناسی) از توابع بخش آبگرم، غار ولی گشنه رود متعلق به اواخر دوره زمینشناسی در بخش رودبار الموت، غار سفیدآب دارای چکیده و چکندههایی با قدمت ۲۵۰ تا ۲۹۰ میلیون سال (از نوع گل کلمی) در روستای سفیدآب، غار حاجت خانه آکوجان از زیارتگاههای مردم منطقه، غار یخی اِنگول در ۴۰ کیلومتری شمال غرب قزوین در روستای دینک و غارهای عباسآباد (از زیستگاههای انسانهای اولیه) اشاره کرد.
رودخانههای قزوین:
بهطور کلی رودخانههای موجود در استان قزوین بنا بر حوزه آبریز به دو دسته تقسیم میشوند. در شمال قزوین دو رودخانهٔ طالقان رود و الموت رود پس از پیوستن به هم، رودخانه شاهرود را تشکیل میدهند که این رودخانه ۹۹۰ کیلومتر را در قزوین پیموده و نهایتاً به رودخانه قزل اوزن ملحق میشود؛ و در جنوب هم سه رودخانه خررود، ابهر رود و رودخانه حاجی عرب پس از آبیاری دشت قزوین به رودخانه کردان ملحق میشوند. علاوه بر رودخانههای ذکر شده، استان قزوین دارای رودخانههای کوچکی هم هست که همگی در دشت قزوین امحاء شده و سرانجام به رود شور تغذیه میشوند.
چشمههای آب معدنی قزوین:
* چشمه آبگرم یله گنبد
* چشمههای آب معدنی آب ترش و آب لرزان
* چشمه آبگرم ارشیا (خرقان)
* چشمه آبگرم تاکستان
ایوان سنگی نیاق:
در روستای نیاق از توابع شهر قزوین صخرهای نسبتاً مرتفع قرار دارد که در دل این صخره حفرههای بزرگ توسط عوامل طبیعی ایجاد شدهاست. در داخل برخی از این حفرهها حوضچههایی مستطیلی شکل توسط ساکنان احتمالی حفر شدهاست. این حوضچهها به هنگام بارندگی از آب باران پر میشود. ساکنان محلی بر این باورند که محمد حنیفه در بالای این ایوان قصری ساخته بودهاست؛ که امروزه از این قصر به جز تکههایی سفالی چیزی باقی نیست.
بهترین زمان سفر به قزوین:
با توجه به قرارگیری این شهر در دامنه های البرز، زمستان های این شهر نسبتا سرد و برفی است. قزوین در فصل تابستان دارای آب و هوایی معتدل و نسبتا خنک است. اما بهترین فصل سفر به این منطقه، فصل بهار و ماه های اردیبهشت و خرداد می باشد، یعنی هنگامی که دشت ها و تپه های این استان آنقدر سبز است که منظره ای شگفت انگیز را جلوی چشمانتان قرار خواهد داد.
مسیرهای دسترسی به قزوین:
در این بخش از راهنمای سفر به قزوین به بررسی راه های ارتباطی به این شهر می پردازیم. با وجود اینکه شهر قزوین فرودگاه دارد، ولی دسترسی به این شهر از طریق هوایی امکان پذیر نیست. برای رسیدن به قزوین می توانید از قطار، اتوبوس یا خودروی شخصی خود استفاده کنید. هم ایستگاه راه آهن و هم پایانه اتوبوس رانی شهر قزوین، در جنوب این شهر واقع شده اند می توانید با یک تاکسی خود را به هسته اصلی شهر برسانید. برای دسترسی با خودروی شخصی از تهران، باید مسیر آزاد راه تهران – کرج – قزوین را پیش بگیرید. فاصله تهران از قزوین ۱۵۳ کیلومتر است و طی آن در شرایط بدون ترافیک، ۲ ساعت به طول می انجامد.