گردشبان (gardeshban.ir) : شیراز، اصفهان، يزد و شهرهاي شمالي معمولا اولين نامهاي مناطق گردشگري ايران است كه به ذهن بسياري از مردم كشورمان ميرسد. اينكه ما واژه گردشگري را مساوي تختجمشید، حافظیه و شاهچراغ شيراز و بادگیرهای يزد، نصفجهان و سيوسهپل اصفهان و جنگل و دريا شمال ميشناسيم؛ شايد دليل توسعه تامتوازن و مغفول ماندن صنعت گردشگري ايران است.
گردشگري ايران تنها مازندران، گيلان، شيراز، اصفهان و يزد نيست. هزاران پتانسيل و ظرفيت گردشگري در دل اين سرزمين نهفته است. مناطقي بكر با چشمانداز و طبيعت فوقالعاده كه ميتواند طلاييترين خاطره زندگي را براي گردشگران رقم زند.
پاييز ، يكي از بهترين زمانهاي ممكن براي سفر است؛ چرا كه ديگر از ترافيكهاي سنگين چند ساعته جادهها و ازدحام جمعيت خبري نيست. از طرف ديگر ميتوان هتل يا اقامتگاههايي با تخفيفهاي حتي پنجاه درصد؛ براي اسكان انتخاب كرد.
در پاييز بهكجا سفر كنيم؛ سوالي است كه بسياري از ايرانيها اين روزها از يكديگر ميپرسند. در اين گزارش چندين مكان گردشگري سرزمين اسطورهاي سيستان و بلوچستان براي فصل پاييز معرفي ميشود كه باهم مي خوانيم.
سيستان و بلوچستان استاني كه بايد هفتهها براي ديدن صدها جاذبه طبيعي و تاريخي آن وقت گذاشت، بهگفته اغلب گردشگراني كه به اين استان سفر كردهاند، بارها و بارها به آنجا بازگشتهاند، چراكه در آنجا زيباييهايي را ديدهاند كه بينظير بوده است.
سیستان و بلوچستان، سرزمین اسطورهای ایران که نام آن در کتاب اوستا، بهعنوان یازدهمین سرزمینی یاد میشود که اهورامزدا آفریده، در شاهنامه و بسیاری از متون کهن آمده است؛ سرزمین بلوچستان به آن «ماکا» میگفتند و در کتیبه بیستون نیز با همین نام از آن یاد شده و در نوشتههای هرودت، تاریخنگار یونانی از آن به نام «گدروزیا» ياد شده است. امروزه بلوچستان به محل سکونت قوم بلوچ اطلاق میشود كه پس از اسلام این سرزمین به «مکران» معروف شد.
مردمان اين استان بسيار سختكوش، پرتلاش، صميمي و مهماننواز هستند. اين استان شامل ۱۸ شهرستان ایرانشهر، چابهار، خاش، دلگان، زابل، زابلی، زاهدان، زهک، سراوان، سرباز، سیب سوران، قصرقند، کنارک، هیرمند، نیکشهر، میرجاوه، نیمروز و هامون است که هر کدام به لحاظ تاریخ و موقعیت جغرافیایی دارای مناطق گردشگری و باستانی بسیاری هستند.
11 درصد مساحت ايران در سيستان
سیستان و بلوچستان بيش از 11 درصد از مساحت كشور را تشكيل ميدهد؛ وسعت اين استان بهاندازه فاصله استان قزوين تا مشهد است. بهدليل گستردگي اين استان از تنوع اقليمي بالاي برخوردار از شمال تا جنوب آن برخوردار است. سيستان دروازه ورود ايران به اقيانوس و آبهاي آزاد است. بهدليل شرايط اقليمي مناسب جنوب استان و شمال آن، كشاورزي رونق بسياري دارد. بسياري از ميوههاي گرمسيري كشور در حدود 40 روز زودتر از مابقي نقاط كشور در اين استان برداشت ميشود.
مرواريدي بهنام سواحل مكران
يكي از ظرفيتهاي مغفول مانده سيستان و بلوچستان گردشگري است. سواحل مكران در سيستان و بلوچستان يكي از چشمنوازترين، سواحل در دنياست. مكران و نواحی ساحلی جنوب شرقی ایران در روزگار مادها، به ویژه سلطنت آستیاک یا ایشتوویگو (550-580قبل از میلاد) یکی از ساتراپهای (استان) شرقی آن دولت بوده و بهنام سرزمین «پاریکانیان و حبشیان آسیایی» از آن یاد شده است. در سال 545 قبل از میلاد، ایالات شرق ایران، از جمله مکران، به وسیله کوروش کبیر فتح شد. در زمان سلطنت داریوش کبیر، سرزمین ماکا یا مکران جزء ایالات فلات ایران به شمار میرفت.
سواحل مكران در سيستان و بلوچستان يكي از چشمنوازترين، سواحل در دنياست
در دوره اشکانی، بهویژه سلطنت مهرداد اول، سرزمین مکران هم جزء قلمروي پارت به حساب میآمد. با تسلط ساسانیان، اردشیر ساسانی، کشور را به 33 ناحیه مستقل تقسیم کرد که مکران نیز یکی از آنها بود. حکمران مستقل و موروثی هر ناحیه را شاه میگفتند. مكران يكي از خارقالعادهترين سواحل دنياست كه درحال حاضر ناشناخته و بكر است. يكي ديگر از ويژگيهاي اين ساحل سفيد و نرم، امكان قدم زدن تا فاصله هزار متري در داخل دريا آن هم با آب و هواي بسيار مطبوع داراي رطوبت است.
كوههاي مينياتوري مكران
قرارگيري کوههای مینیاتوری در كنار ساحل جلوه بينظيري به ساحل بخشيده است. حدود 40 تا 50 کيلومتري پس از شهرستان چابهار به سمت بندرگواتر، کوههايي در سمت چپ جاده نمايان ميشود که به «کوه هاي مريخي» يا «مينياتوري» معروف هستند. اين کوهها با توجه به منظره به طور كامل متفاوتي که در سمت راست جاده و رو به سوي دريا ايجاد کرده، يکي از زيباترين جادهها و مناظر طبيعي استان سيستان و بلوچستان و بلکه ايران را خلق کرده است.
اين کوه ها از منحصر به فردترين کوه هاي ايران است و منظره اعجاب برانگيز و چشم نواز آنها از جمله معروفترين جاذبه هاي شهرستان چابهار در جنوب سيستان و بلوچستان محسوب مي شود اما به دليل معرفي نشدن کافي، کمتر مورد بازديد عموم قرار گرفته است.کوههاي مريخي، مناظري از کوه هاي کره ماه را براي انسان تداعي ميکند و جنس رسوبي آنها و همچنين فرسايش خاص کوه ها موجب ايجاد شيارها و تراشهاي زيبايي شده است که گويي نقاشي ماهر آنها را به تصوير کشيده است.
اين کوهها چاک چاک هستند و اشکالي نامانوس و فاقد پوشش گياهي دارند. به دلیل همين غيرعادي بودنشان در سالهاي اخير و در ميان گردشگران، به«کوههاي مريخي» شهرت يافتهاند و جزونمونههاي بدبوم (بدلند) و پديده بومشناختي ويژهاي است.
گلفشانهاي خاش
همچنين وجود گل فشان پیرگل در نزديكي خاش حصار کوههای تفتان، نمونهای بیبدیل از آفرینش را در این منطقه به نمایش گذاشته است.
گلافشانها پدیده جالب و مهیجی هستند که با جزر و مد دریا از دل زمین گل به بیرون پرتاب میکنند
گلافشانها پدیده جالب و مهیجی هستند که با جزر و مد دریا از دل زمین گل به بیرون پرتاب میکنند. این جاذبه طبیعی در دنیا نظیر ندارد و برای تماشای این پدیده میتوان از هر جایي از دنیا گردشگر جذب کرد. همچنین بزرگترین رود بلوچستان، بمپور، از شگفتانگیزترین رودهای جهان بهلحاظ گذر از زیرزمین و در دل ریگزار است، گوشهای دیگر از جذابیتهای گردشگری این استان هستند.
تفتان، تنها آتشفشان فعال ايران
دامنه کوه تفتان، تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران که پیوسته دود و بخار از آن متصاعد میشود، از دیگر شاهکارهای طبیعت این استان بهشمار میروند. مناطق باستانی این سواحل بخش دیگری از جاذبههای توریستی بزرگترین استان ایران بهشمار میآید.
دامنه کوه تفتان، تنها آتشفشان فعال در سراسر ایران که پیوسته دود و بخار از آن متصاعد میشود
شهر سوخته؛ اولين شهر پيشرفته دنيا
در روزگاران دور که بشر تازه یکجانشین شده بود، شهری در سیستان پدید آمد که به گفته باستانشناسان به لحاظ بافت شهری، جمعیت، برنامه ریزی شهری و ... اولین شهر جهان بود. شهر سوخته و تمدن هوشمند و خلاق آن با بیش ازپنجهزار سال قدمت، بهعنوان بزرگترین استقرار شهرنشینی در نیمه شرقی فلات ایران، نمونهای منحصر به فرد و حکایتگر واقعی علم، صنعت و فرهنگ گذشتههای دور این مرز و بوم است.
شهر سوخته؛ اولين شهر پيشرفته دنيا بوده اسیت
شهر سوخته در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده است. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایهگذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سالهای ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند. محوطه باستانی شهر سوخته در هزاره دوم و سوم قبل از میلاد، توسط مهاجرانی كه از چهار گوشه به آن مهاجرت كردهاند، بنا شده است.
سند یا کتیبه ای که نام واقعی و قدیمی این شهر را مشخص کند، هنوز به دست نیامده و به دلیل آتشسوزی در دو دوره زمانی بین سال های 3200 تا 2750 قبل از میلاد «شهر سوخته» نامیده میشود.«کلنل بیت» یکی از مأموران نظامی بریتانیا از نخستین کسانی است که در دوره قاجار و پس از بازدید از سیستان به این محوطه اشاره کرده و نخستین کسی است که در خاطراتش این محوطه را شهر سوخته نامیده و آثار باقیمانده از آتشسوزی را دیده است. پس از او «سر اورل- اشتین» با بازدید از این محوطه در اوایل سده حاضر، اطلاعات مفیدی در خصوص این محوطه بیان کرده است.
بعد از او شهر سوخته توسط باستانشناسان ایتالیایی به سرپرستی«مارتیسو توزی» از سال ۱۳۴۶ تا ۱۳۵۷ مورد بررسی و کاوش قرار گرفت.شهر سوخته دارای تشکیلات مرتب و منظمی بوده و از بعد سازماندهی اجتماعی نیز جزء شهرهای پیشرفته زمان خود بوده است. وجود نظام مرتب و منظم آبرسانی و تخلیه فاضلاب، دانش پزشکی پیشرفته و صدها عامل دیگر بر اهمیت این منطقه افزوده است. برای نخستینبار در شهر سوخته یك چشم مصنوعی متعلق به 4800 سال پیش كشف شد. این چشم مصنوعی متعلق به زنی 25 تا 30ساله بوده که در یکی از گور های شهر سوخته مدفون شده بوده است. چشم مصنوعی روی جمجمه او دیده میشود. Top of Formشهر سوخته با قدمت پنج هزار ساله ثبت جهاني شده است.
سراوان
شهرستان سراوان معروف به سرزمین نخلها و نگارههاست. نخلستانهای وسیع و سبز و همچنین سنگوارههای متعدد در توابع این شهرستان موجب شده است تا به نگارخانه سنگوارههای ایران مشهور شود. سفال کلپورگان واژه نامآشنای تمامی هنرمندان ایران و جهان است که در روستای کلپورگان در ۳۰ کیلومتری شهر سراوان واقع شده است. اگر تصمیم دارید سری به این شهر بزنید، بازدید از «تپه مهتاب خزانه »، « تپه کلاتک آسپیچ»، «تپه روباهک» ،«تپه میل مارد»، «تپه سد میرعمر»، «قلعه سیب»، «سنگنگاره های کوه مهرگان»، «دره نگاران» ، «کشتگان» و همچنین موزه مردمشناسی سراوان را فراموش نکنید.
روستای دَرَک
اين روستا در جنوب سیستان و بلوچستان و در سواحل مکران ازجمله روستاهای بکر و زیبای گردشگری واقع شده است که علاوه بر مردمی مهربان و مهمان نواز، از چهار نمونه ساحل صخرهای، ماسه ای، شنی و مرجانی در فاصله نزدیک به هم برخوردار است.روستای دَرَک در بخش زرآباد شهرستان کنارک با داشتن بکرترین، پاک ترین و زیباترین ساحل ایران اسلامی و حتی جهان، علاوه بر چهار نمونه ساحل یادشده، از جنگل های حرا و خور باستانی گالک به طول 6 کیلومتر و وسعت 52 هکتار برخوردار است.
روستای دَرَک تاکنون برای گردشگران داخلی و خارجی ناشناخته مانده است
روستای دَرَک تاکنون برای گردشگران داخلی و خارجی ناشناخته مانده است، با توجه به اینکه سال 1396 استان سیستان وبلوچستان مقصد گردشگری ایرانیان معرفی شده، فرصت مناسبی برای معرفی بهتر مناطق مختلف گردشگری، تاریخی و دیدنی بلوچستان و سواحل مکران است.
روستای دَرَک در انتهای نقشه استان سیستان و بلوچستان و نزدیک مرز دریایی دو استان هرمزگان و سیستان وبلوچستان و در حوزه بخش زرآباد شهرستان کنارک واقع شده است.
گردشگران می توانند از طریق زمینی و هوایی به این منطقه بکر سفر کنند، از طریق هوایی بعد از انتخاب مقصد چابهار (فرودگاه کنارک) با پیمودن 135 کیلومتر و عبور از روستاهای کهیر به طرف زرآباد به روستای دَرَک خواهند رسید.
مسافرانی که از سمت هرمزگان قصد سفر به چابهار را دارند، بعد از طی مسیر 160 کیلومتری از جاسک به زرآباد به این روستای ساحلی زیبا خواهند رسید.
تماشای زیبایی های این روستا، هرگردشگری را به وجد می آورد و باید ساعت ها از دیدن آن لذت ببرد، چون مشاهده سواحل ماسه ای بدون سنگ در کنار کوه، جنگل و نخلستان جذابیت خاصی به این منطقه داده است.در این روستا مجموعه ای از درختان چش، کرت (انجیرمعابد)، تپه های رمل سفید، نخل سبزرنگ و دریای نیلگون آبی در کنار هم قرار دارند. غروب قرمزگونه خورشید در بین نخلستان، سطح دریا، رمل ها و جنگل بسیار زیبا و دیدنی است و رنگ های متفاوت غروب را با جابهجا شدن چند دقیقه ای خورشید مشاهده خواهید كرد.
دَرَک در زبان بلوچی به معنای سکونت در کنار دَرَک یا دره است که بعدها به دَرَک مشهور شده است.دَرَک جایی است که در چند متری دریا انواع درختان گرمسیری به ثمر نشسته اند و با حفر چاه دو متری، آب شیرین و زلال وجود دارد که ساکنان محلی انواع هندوانه، ذرت، نخیلات و... را کشت و برداشت میکنند.تپه های ماسه ای چشم نواز، ساحل صخرهای، شنی و مرجانی، وجود کوه، جنگل و دریا در یک نقطه سبب حیرت گردشگران داخلی و خارجی شده است، در واقع در هیج منطقهای نمی توان همه نوع ساحل را به صورت یکجا مشاهده کرد اما روستای درک از این نعمت برخوردار است.
یکی از عجایب در روستای دَرَک، وجود آب شیرین در چند متری دریاست که سبب رویش جنگل و پوشش گیاهی انواع درختان گرمسیری شده است.این روستا هوای بهاری دارد و وزش بادهای موسمی و مونسون از اقیانوس سبب شده تا نسبت به مناطق دیگر هوای خنک تری داشته باشد.علاوه بر وجود جذابیت های یاد شده، در ساحل این روستا می توان موج سواری، قایق سواری، شنا، ورزش های آبی ساحلی را انجام داد.
روستای ساحلی دَرَک یک ژئوپارک(طبیعت بکر و بی نظیر) طبیعی است که می توان آن را ثبت و برای نسل های آینده پاک و دست نخورده نگه داشت.شنهای کنار ساحل و تپه های ماسه ای و رملهای سفید برای دردهای عضلانی و استخوانی خاصیت درمانی دارد و خیلی از افراد صبح زود و زمانی که آفتاب می تابد، روی این شن ها دراز میکشند و یا در زیر خاک خودشان را چال میکنند تا دردهای پا، استخوانی و کمردردشان را درمان کنند.
گردشگران می توانند با ساحلپیمایی شش کیلومتری از جذابیت های جنگلی، ساحل شنی، مرجانی، ماسه ای و بکر دیدنی لذت ببرند.