گردشبان (gardeshban.ir) : میلیونها سال پیش این تپهها و دشتها خانه دایناسورهایی بود که امروز
تنها نقشی از آنها روی سنگ باقی مانده است. «کرمان» از دل خاک و کویر برون
آمده و به زیبایی به بار نشسته است؛ هم یادگارهایی از زرتشتیان و ساسانیان
دارد و هم پیش از اسلام، پیش از مسیح و حتی میلیونها سال پیش. استانی
پهناور که قدمتی دیرین دارد و در کنار بناهای تاریخی فراوانش، صنایعی از
معدن مس سرچشمه گرفته تا صنایع سیمان و زغال سنگ را هم در دل خود جای داده
است.
دیرینگی کرمان تا آنجایی است که در شاهنامه فردوسی در بخش پادشاهی
اشکانیان از کرمان با نام کجاران (بم) یاد شده و دلیل تغییر نام آن به
کرمان اینگونه در بیتی آورده شدهاست: «چو یک چند بگذشت بر هفتواد بر آواز
آن کرم کرمان نهاد»
برای سفر به کرمان تماشای ارگ حکومتی، عبور از میان درختان گردو و دل سپردن
به آبشارها و چشمههای روان آن مسیرهای متعددی پیشرویتان قرار دارد.
چطور به کرمان برسیم؟
در مسیرهای زمینی و هوایی، گزینههای متعددی پیش روی شما برای سفر به کرمان
است و قدرت انتخابتان به لحاظ دریافت خدمات و قیمت وسیع است. اگر وسیله
نقله مدنظرتان اتوبوس باشد و تهران را به عنوان پایتخت، مبدا سفر قرار
دهید، از پایانه بیهقی تهران و پایانه جنوب به کرمان در ساعات مختلف،
اتوبوس حرکت میکند. اتوبوسهایی که در درجههای مختلف و با خدمات مختلف
هستند. اما اگر هواپیما را بهعنوان وسیله سفر انتخاب کردهاید خوب است
بدانید از تهران و سایر شهرها به کرمان پروازهای مستقیم و غیر مستقیمی
طراحی شده که در کلاسهای پروازی مختلف در دسترس گردشگران است.
اما اگر قصد دارید با قطار مسیر تهران به کرمان را طی کنید، لازم است
بدانید از پایتخت به بم، زرند و کرمان مسیرهای مستقیمی تعریف شده که باتوجه
به ایستگاهها و خط راهآهن دسترسی ریلی به این مناطق وجود دارد. در سفر
با وسیله شخصی هم
باید از تهران به سمت جاده اسلامشهر حرکت کنید و وارد جاده تهران-قم شوید.
در طول مسیر از قم، کاشان، بادرود عبور میکنید. با رسیدن به بادرود، دو
مسیر تا کرمان پیش روی شما قرار میگیرد؛ یا میتوانید مسیر را به سمت
نایین و یزد ادامه دهید و از مسیر ادکان و میبد و یزد به کرمان برسید یا
میتوانید مسیر را به جاده شاهین شهر و اصفهان بکشانید و از جاده شهر رضا
به سمت یزد بروید. از یزد تا کرمان هم از شهرهایی مانند مهریز، رفسنجان و
باغین عبور میکنید و میتوانید از جاذبههای مسیر هم لذت ببرید و بد نیست
تا رسیدن به کرمان، یک شب اقامت در یکی از شهرهای میان راه را در نظر
بگیرید.
سفر به دل تاریخ از راه بازار وکیل، بزرگترین یخچال خشتی جهان و آتشکده زرتشتیان
کرمان در نگاه اول، شهری است که از دل خاک و کویر برون آمده و به زیبایی به
بار نشسته. کرمانگردی با جاذبههای فراوانش میتواند یک روز کامل را به
خود اختصاص دهد پس بهتر است از صبح زود بازدیدتان را در شهر شروع کنید.
نقطه آغاز گردش شهری را میتوانید «باغ موزه هرندی» بازدید بگذارید؛ در این
مجموعه، سه موزه از جمله باستانشناسی، موسیقی و دیرینهشناسی
(فسیلشناسی) قرار دارد که از جمله بهترین موزههای کشور در حوزه مطالعات
علمی و فسیلشناسی به حساب میآیند و میتوانید تاریخ زیست محیطی منطقه را
پیشروی خود ببینید.
بعد از باغ موزه هرندی، میتوانید به سمت «موزه صنعتی» بروید و به نظاره
آثاری بنشینید که در نوع خود بینظیر هستند. سپس مسیر را به سمت «کتابخانه
ملی» و «یخدان مؤیدی» که از آن به عنوان «بزرگترین یخچال خشتی ایران و
جهان» یاد میشود، ادامه دهید.
پس از آن به سمت مرکز شهر و بازار بروید و از مجموعه «گنجعلی خان» که شامل
میدان، مدرسه و کاروانسرا، ضرابخانه و آب انبار میشود دیدن کنید. از
تماشای حمام گنجعلیخان که این روزها تبدیل به موزه مردمشناسی شده هم غفلت
نکنید.
مسیرتان را میتوانید در بازار کرمان که یکی از بزرگترین بازارهای
سرپوشیده ایران به حساب میآید ادامه دهید و به تماشا جاذبههای دیدنی آن
شامل معماری، طاقهای قوسی شکل، تزیینات آجری و گاهی نقاشیهای دیواری است
بنشینید و البته با پرسه در دالانها و پستوهای بازار کرمان به گذشته سفر
کنید و از بازاریها خرید کنید.
در انتها مسیر بازدید از بازار کرمان به مجموعه وکیل میرسید؛ مجموعهای که
شامل بازار و چایخانه سنتی وکیل است. به این بخش از بازار که رسیدید از
خوردن فالوده کرمانی غفلت نکنید. فالودهای که شکل و طعم آن با آنچه از
فالوده در ذهن دارید تفاوتهای بسیاری دارد. در ادامه مسیر به بازار مظفری میرسید که با بیش از ۷۵۰ سال عمر، قدیمیترین بخش بازار کرمان به حساب میآید و مسجد جامع مظفری را در دل خود دارد.
بعد از دیدن این آثار در محدوده میدان مشتاقیه، میتوانید از مقبره مشتاق علی شاه دیدن
کنید که از عرفای دوران قاجار بوده است. بعد از آن، دیدن آتشکده زرتشتیان
هم حالوهوا خوبی دارد. ضمن اینکه در این مسیر از دیدن گنبد جبلیه که یکی
از بناهای دوران ساسانی است نیز غافل نشوید.
پا در جا پا دایناسورها در زرند
کرمان فقط کویر و دشت نیست؛ مناطق کوهستانی آن با چشماندازهای بکر و
کمنظیرش، تلفیقی از لطف طبیعت در این خطه است. زرند از جمله مناطق
کوهستانی کرمان است که در شمال این استان قرار گرفته است. منطقهای که در
اواسط تابستان هر سال، میزبان یکی از خوشمزهترین جشنوارههای کشور یعنی
جشنواره غذاهای بومی و چلوگوشت زرند میشود.
بسیاری از رستورانها و تالارهای کرمان در این جشنواره شرکت میکنند و
فرصتی فراهم میکنند تا طعم غذاهای آنها را بچشید و البته به آنها نمره
هم بدهید. حتی از تخفیفهای خاصی که ارائه میشود بهره جویید و دلی هم از
عزا در بیاورید و طعم چلوگوشت کرمانی را بچشید. چلوگوشتی که از ترکیب گوشت،
پیاز داغ و سیر درست میشود و عطر و طعمی مطبوع دارد.
از آنجایی که زرند از جمله شهرهای صنعتی کرمان به حساب میآید در ورودی شهر
با چند کارخانه صنعتی از فولاد گرفته تا زغال سنگ روبهرو میشوید. با
ورود به زرند سری هم به بازارش بزنید که یکی از بزرگترین بازارهای کرمان
به حساب میآید و انواع مشاغل را در دل خود جای داده است.
یکی دیگر از جاذبههای زرند، گیسک است؛
روستایی که قدمت آن به ماقبل اسلام میرسد و معماری سنگی آن کمنظیر است.
البته بر اثر زلزلهای که در دهه ۵۰ رخ داد، این روستا خالی از سکنه شد.
هرچند معماری آن دست نخورده باقی مانده است.
تپههای شنی زرند هم جان میدهند برای تماشا و پیادهروی؛ تپههایی که در
ده علیرضا قرار دارند و میتوانید پا در میان ردپا دایناسورهایی بگذارید که
میلیونها سال قبل از اینجا عبور کردهاند. البته برای رسیدن به این
منطقه بهتر است یک بلد محلی همراهتان باشد.
در کنار اینها، در زرند صاحبان خانههای قدیمی درصدد تغییر کاربری و
تبدیلشان به اقامتگاههای بومگردی برآمدهاند که تبدیل به جاذبههایی
گردشگری برای منطقه شدهاند. پسته زرند هم یکی از معروفترین پستههای
ایران است و اگر به فصل برداشتش رسیدید حتما طعمش را در زادگاهش امتحان
کنید؛ پستهای که بعد از رفسنجان، مرغوبترین پسته ایران را دارد.
تابلویی از چشماندازهای زیبا در باغ شازده ماهان
بمگردی هم از دیگر برنامههای گردش یک روزه سفر به کرمان میتواند باشد؛ بم در
جنوب شرقی کرمان است و برای رسیدن به آن میتوانید از جاده هفت باغ به سمت
شهر حرکت کنید که در این مسیر از ماهان میگذرید؛ ماهان، باغ شازده را در
دل خود جا داده که پهنهای بینهایت سبز با درختانی سر به فلک کشیده در دل
کویر است. باغی که تمام نمادهای یک باغ ایرانی از آب و هفت طبقه بهشت گرفته
تا ساختار هندسی، درختان و کوشک میانی را داراست. اینجا میتوانید به صدای
آب گوش فرا دهید و رقص درختان را در میان باغ به نظاره بنشینید، در کوشک
میانی، انواع غذاها و نوشیدنیهای سنتی را میل کنید و رهسپار آستان شاه
نعمتالله ولی شوید که در نزدیکی باغ شازده قرار دارد. در این مسیر حدود
۸۰۰ متری، گنبدی زیبا و آستانی را میبینید که دو حیاط تودرتو دارد و
معماری مناطق کویری ایران در آن رعایت شده است. در کنار آستان شاه
نعمتالله ولی، مجموعهای پذیرایی فعال است که با تغییر کاربری یک خانه
قدیمی میزبان گردشگران میشود؛ جوی آبی هم از میان آن میگذرد که میتوانید
بهشتی از باغهای ایرانی را تجربه کنید.
در این گردش، پرسه در کوچه باغهای ماهان نیز فراموش نشدنیترین صحنههای زندگی شما را رقم خواهند زد. جوپار هم
منطقهای خوش آبوهوا در نزدیکی ماهان است که کوچه باغهای آن بینظیرند و
منظرههایی چشمنواز برای علاقهمندان هنر عکاسی فراهم میکنند.
پس از این گشتزنیها، به راین و
قلعه تاریخی دوره ساسانی آن میرسید که به ارگ راین معروف است؛ ارگی که از
آن بهعنوان دومین بنا خشتی بزرگ جهان هم یاد میشود. بعد از دیدن آبشار
راین میتوانید رهسپار بم شوید و نوید دیدن ارگ تاریخی ایران را در دل
بپرورانید.
تماشا صلابت و استواری در ارگ تاریخی بم
ارگ تاریخی بم بنایی استوار و جلوهای از مقاومت است؛ ارگی که حتی
مهیبترین زلزلهها هم نتوانست آن را از پا درآورد. هرچند بم، فقط در ارگ
تاریخیاش خلاصه نمیشود، اما قطعا زیباترین و منحصر به فردترین جاذبه بم،
اوست.
ارگ بهعنوان بزرگترین سازه خشتی جهان در فهرست میراث جهانی جای گرفته و
قطعا ابهت و بزرگی آن در نخستین نگاه میتواند نظر هر بینندهای را جلب
کند. با دنبال کردن خانههای کاهگلی و عبور از کوچه پس کوچههای باریک
میتوانید به بلندای آن که همان ارگ سلطنتی است برسید و پیش روی خود
مجموعهای را به نظاره بنشینید که قدمت آن به سده ۵ قبل از میلاد مسیح
میرسد.
پس از یک دل سیر تماشا کردن ارگ، میتوانید به قناتهای اکبرآباد و قاسمآباد هم
سری بزنید؛ قناتهایی که نه تنها در فهرست میراث ملی ایران بلکه در فهرست
میراث جهانی یونسکو هم به ثبت رسیدهاند و تاریخچهای غنی در اعماق خود
دارند.
در کنار اینها، تماشا ارگ جدید را هم فراموش نکنید. این مجموعه، شهرکی
مدرن را پیش روی شما میگذارد که مجموعهای از رستورانها، کافهها، مراکز
تفریحی، تجاری، اقتصادی و البته اقامتی را دربرمیگیرد. اسبسواری،
دوچرخهسواری و فوتبال از جمله گزینههای تفریحی این مجموعه به حساب
میآیند.
تابستان هر سال که نخلهای بلندبالا با سخاوت خرماهایشان را به بار
مینشانند، کرمانیها را هم به تکاپوی برگزاری جشنوارههایی مرتبط با خرما و
محصولات آن میاندازند. در میانه تابستان، ارگ جدید پذیرای جشنواره خرمای
بم میشود و صدها گردشگر به بهانه این رویداد، رهسپار بم و کرمان میشوند.
جشنوارهای که نه تنها مملو از محصولاتی است که از خرما تهیه شدهاند بلکه
انواع خرما در رنگها و طعمهای مختلف را هم پیش روی شما میگذارد. از رطب
مضافتی و ربّی، شَکَری گرفته تا پیروک، خُشکول و... همه یکجا در یک جشنواره
در دسترس بازدیدکنندگان قرار میگیرند. در کنار اینها، مراسم موسیقی
آیینی و بازیهای محلی هم در کنار خرماهای رنگارنگ جریان دارند و جمعی
زیبا، شیرین و دوستداشتنی را شکل میدهند.
بافت را با لالهزار ببنید و با کشک جبال بارز مزه کنید
بعد از گردشی یک روزه در بم و جشنوارهاش، وقت آن رسیده که از این شهر
تاریخی دل بکنید و پای در منطقهای بکر و مملو از باغات گردو و پسته
بگذارید؛ «بافت» در اواسط و اواخر تابستان، میزبان جشنواره گردوست.
جشنوارهای که به واسطه باغها و درختان گردوی فراوانی که در جای جای آن
قرار دارند، این نام را به بافت داده است.
مسیر دسترسی به بافت هم زیباست و از سمت کرمان، شهرهای باغین، نگار و
بزنجان را از پیش چشم شما میگذراند. در طول مسیر میتوانید سری به
لالهزار بزنید که
قبل از قلعه عسگر قرار دارد؛ در کنارش از سد و کارخانه گلابگیری دیدن کنید و
دمی در هوای مطبوع آن بیاسایید. یادتان باشد در این منطقه، دره تلخه چار هم یکی دیگر از گزینههای طبیعتگردی است.
با رسیدن به بافت میتوانید بعد از هماهنگی با اداره محیط زیست، از مسیر
جاده بافت-خَبر که منطقهای حفاظت شده است دیدن کنید و به نظاره طبیعت وحشی
اعم از گراز، قوچ و آهو بنشینید. در کنار این منطقه، چشمهای جوشان قرار
دارد که میتوانید با کمپ زدند در کنار آن کمی استراحت کنید.
منطقه گوغر هم یکی دیگر از جاذبههای بافت ومملو از درختان گردوست. اما به
جز این گردوهای خوشمزه، غار طرنگ را هم دارد که از جمله غارهای آهکی ایران
با اشکال آهکی زیبا و جذابی است. البته خوب است قبل از رفتن به سمت غار
حتما با یک راهنمای محلی هماهنگ کنید.
در این سفر، تماشای رابر و تخت سرتشتک را
هم فراموش نکنید؛ تخت سرتشتک در ارتفاعات است و آب و هوایی خنک و مطبوع
دارد که در سفر تابستانی به کرمان میتواند گزینه مناسبی برای رهایی از
هوای گرم منطقه باشد. ضمن اینکه عشایر هم در این محوطه زندگی میکنند و اگر
تا پایان شهریور به این منطقه سفر کنید، میتوانید با زندگی آنها همراه و
از محصولات تولیدیشان بهرهمند شوید. چادرنشینان جبال بارز هم در این
منطقه زندگی میکنند و کشک معروفی دارند که چشیدن طعم آن یکی از خاطرات سفر
شما را رقم خواهد زد.
در خاتمه سفر به بافت، به آبشار بنگان
هم سر بزنید که در ۱۵ کیلومتری بافت است. ضمن اینکه امکان چادر زدن هم در
منطقه وجود دارد و در کنار رودخانه مکانی تفریحی به گردشگران خدمات ارائه
میدهد.
کجا بمانیم و چه بخوریم؟
از آنجایی که استان کرمان، بیشترین خانههای اقامتی را در دل خود جای
داده، قطعا هر جای آن سفر کنید، میتوانید شبی را در اقامتگاه بومگردی
بمانید.
در کنار اینها، هتلهایی با ستارههای مختلف هستند که خدمات متنوعی ارائه
میدهند و مهمانسراهای جهانگردی و مهمانپذیرها هم از دیگر گزینههای
اقامتی در شهرهای کرمان به شمار میروند.
بخش خوشمزه سفر، چشیدن طعمهای خاص و منحصربهفرد است. غذای سنتی استان
کرمان، بز قرمه است که از گوشت، نخود، کشک و سیر فراوان درست میشود و
تقریبا در تمام شهرها و روستاهای استان در دسترس است. ضمن اینکه انواع دیزی
و کباب هم در رستورانها ارائه میشود. از دیگر غذاهای محلی که میتوانید
در سفر به کرمان نوش جان کنید، چلوخورشت بادمجان است که طعمی فراموش نشدنی
دارد.
کشک بادمجان و کاتبه پنه هم که از ترکیب پسته وحشی کوهی، رب انار، پیاز داغ و کشک درست میشود از جمله غذاهایی هستند که در بافت میتوان طعمشان را چشید.
از قاووت تا پته سوغات بیاورید
ایرانیهای کمی هستند که مثل معروف زیره به کرمون بردن را نشنیده باشند؛ از این مثل میتوان به این نتیجه رسید که زیره معروفتترین
سوغاتی است که از کرمان میتوانید بخرید. در تمام بازارها و محلات شهرها و
روستاهای کرمان، زیره فروخته میشود. عطر و عطم زیره کرمان خاص و منحصر به
فرد است. خرمای بم هم دیگر سوغات معروف این سفر خواهد بود.
انواع شیرینی از کلمپه و کماچ سهن گرفته تا نانهای خرمایی، گردو، بادام،
عسل، لبنیات محلی، قاووت در انواع و طعمهای مختلف هم در کرمان در دسترس
است. سوهان زرند نیز شکل و شمایل و طعم خاصی دارد که نه تنها از تصوری که
نسبت به سوهان در ذهن دارید، نازکتر و ظریفتراست بلکه طعمی خاص و خوشمزه
دارد. قالی، پته، آجیده دوزی، صنایع مسی و انواع قلمکاریها هم از جمله
صنایعدستی کرمان به حساب میآید.
منبع: ایلنا