مسجد جامع ساری یکی از کهنترین میراث تاریخی مازندران و شهر ساری است که در تیرماه سال گذشته نصب غیرمجاز و غیراصولی تاسیسات سرمایشی و در عین حال عدم نصب سامانه اطفای حریق و فقدان برخورداری مسجد از تجهیزات آتشنشانی تمام مسجد را طعمه آتش کرد.
بر اساس برآوردهای اولیه حدود ۷۰ درصد از این مسجد در آتش سوخت که بسیاری از کارشناسان میراث فرهنگی اندازه و عوامل گسترش آتش در مسجد جامع را مشابه با آتش سوزی کلیسای مشهور نوتردام پاریس دانستند.
چوبی بودن بخش اعظم سازه مسجد از مسائلی بود که استقرار سامانه و تجهیزات اطفا حریق را برای این بنا تاریخی در اولویت قرار میداد.
مسجد جامع ساری اوایل شهریور با حضور شهردار سابق، وزیر راه و شهرسازی و بدون اطلاع و در غیبت استاندار مازندران و مسئولان میراث فرهنگی (به گفته خود مسئولان میراث فرهنگی مازندران) با اما و اگرهای فراوان افتتاح شد.
تازهترین گزارشی حاکی از آن است که هنوز سامانه و تاسیسات اطفا حریق در مسجد تعبیه نشده و این یعنی خطر همچنان بیخ گوش این مسجد است ، مسجدی که تا به همینجای کار بیش از ۲۰ میلیارد تومان برای دولت هزینه برداشت.
گویی بهرهبرداران این مسجد از حادثه قبلی درس نگرفته و باز هم بدون توجه به مسائل ایمنی مسجد را مورد استفاده قرار دادند. مسجدی که یکی از کانونهای اصلی نماز در مرکز استان است و در این شبهای محرم مملو از مشتاقان اباعبدالله الحسین( ع) است که این مساله خطر جانی حوادث احتمالی مانند سال گذشته را دوچندان میکند.
گوش کسی به میراث فرهنگی بدهکار نیست
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران گفت: از نظر ما کار مسجد هنوز تمام نشده، اما گویی گوش کسی به حرفهای میراث فرهنگی بدهکار نیست.
سیفالله فرزانه با اشاره به اینکه از نظر ما و پیمانکاران، مرمت مسجد هنوز نیمهکاره است، افزود: اما متاسفانه بدون اطلاع ما افتتاح شده و بدون توجه به اتمام کار مرمت اکنون در حال بهرهبرداری است.
وی گفت: علاوه بر فقدان نصب تاسیسات اطفا حریق، بخشهایی از تاسیسات برقی و نقاشیها نیز پایان نیافته است که باید به پیمانکار زمان داد تا آنها را انجام دهد.
تخلف به همین جا ختم نمیشود
مدیرکل میراث فرهنگی مازندران به تخلفات دیگر در مرمت مسجد اشارهکرد و گفت: با وجود اینکه از سوی دولت میراث فرهنگی متولی مرمت انتخاب شد، اما تخلفات متعددی از سوی دستگاه های موازی صورت گرفته است.
فرزانه نصب شیشههای رنگی را یکی از این تخلفات عنوان کرد و گفت: شیشه های مسجد بر اساس قواعد میراثی نباید رنگی باشد که به این مسئله نیز توجهی نشد.
وی همچنین به ساخت حوض در وسط حیاط مسجد اشاره کرد و گفت: در بنای اولیه و اصلی که به ثبت ملی میراث فرهنگی رسیده اثری از حوض دیده نمی شود و ممکن است این مسئله نیز به قواعد ثبتی آسیب برساند.
فرزانه همچنین گفت که عملا کار مرمت این بنا از اختیار میراث فرهنگی خارج شده و ما نیز این مسائل را به استاندار مازندران اطلاع دادهایم و نامهنگاریهایی نیز صورت گرفته است.
اوقاف هم بیخبر
مسئولان ادارهکل اوقاف مازندران که متولی بهرهبرداری از مسجد جامع ساری هستند، گفتند که از استقرار سامانه اطفا حریق اطلاعی ندارند و این مساله مربوط به شهرداری و آتش نشانی ساری بوده است.
معاون فرهنگی اداره کل اوقاف ضمن تایید بهرهبرداری از مسجد جامع برای مراسم مذهبی همچون برپایی نماز جماعت، گفت: مرمت مسجد تقریبا تمام شده و کار زیادی نمانده است.
مسعود قربانی از وجود یا عدم وجود سامانه اطفای حریق ابراز بیاطلاعی کرد و گفت: باید در این مورد استعلام گرفته شود و در صورت صحت چنین چیزی از متصدیان جواب خواسته شود.
وی در واکنش به اظهارات مسئولان میراث فرهنگی گفت: آنها باید به صورت کتبی به ما نامه زده و این مسئله را پیگیری میکردند.
گفتنی است که مسئول روابط عمومی اداره کل اوقاف نیز از وجود تجهیزات اطفای حریق ابراز بیاطلاعی کرد.
با توجه به وجهه خاص و تکرارنشدنی بناهای تاریخی ارزشمندی چون مسجد جامع ساری ، پایداری و سلامت و ایمنی این بناها در راس اولویتهای هر گونه برنامهریزی برای اینگونه مواریث تاریخی است، امری که گویا در بهرهبرداری از مسجد جامع ساری مورد غفلت واقع شده و تعجیل در گشایش این بنا در صورت هرگونه اتفاق و حادثه عواقب جبرانناپذیری در پی دارد. اینگونه بناهای کهن بیشک تاب تحمل حوادث پیدرپی را ندارند و بنایی چون مسجد جامع ساری زیر بار حوادثی چون حریق دوباره کمر خم میکند، پس در بهرهبرداری این بنا بیشک نباید شتابزده رفتار کرد.
ایرنا