گردشبان (gardeshban.ir) : با توجه به مطالعات باستانشناسی انجام شده غار دو اشکفت در دوران پارینه سنگی میانی در ۱۲۰ تا ۴۰ هزار سال پیش مورد سکونت انسان احتمالا ًنئاندرتال بودهاست. ارتفاع غار دو اشکفت در حدود ۱۶۰۰ متر از سطح دریاست. طبق یافتههای باستان شناسی غار دو اشکفت در دوره پارینه سنگی میانی مسکن انسانهای شکارگر بوده است.یکی از کهنترین سکونت گاههای بشر در منطقه کرمانشاه غار دو اشکفت در نزدیکی تاق بستان است. این مکان باستانی، شامل دو غار مجاور هم، در دامنه جنوبی کوه میوله، در ارتفاع حدود سیصد متری از دشت و مشرف بر پارک کوهستان قرار دارد.
نخستین بار در سال ۱۹۹۹ به وسیلهٔ باستانشناسان کرمانشاهی، فریدون بیگلری و سامان حیدری، شناسایی و مطالعه شد. طبق یافتههای باستانشناسی، این غار در دورهٔ پارینهسنگی میانی مسکن انسانهای شکارگر بودهاست. با توجه به مطالعات باستانشناسی انجامیافته، یکی از این دو غار (غار شرقی)، در دورهٔ پارینهسنگیِ میانی محل سکونت موقت یا فصلیِ گروههای شکارورز ساکن منطقه بود.
استفاده در دوران تاریخی
پیش از تاریخ
ابزارهای سنگی یافت شده در این مکان مربوط به صنعت موستری زاگرس است. برای ساخت ابزارها هم از رخنمونهای سنگ رادیو لاریت اطراف غار و هم از سنگهای چخماق گاکیه استفاده شدهاست. علاوه بر دو اشکفت، آثار سکونت انسانهای پارینه سنگی در چند غار و پناهگاه دیگر در شمال کرمانشاه یافت شدهاست. نزدیکترین آنها به دو اشکفت پناهگاه ورواسی است که به وسیلهٔ باستانشناس آمریکائی بروس هو کاوش شد. همچنین وی غار قبه در تنگ کنشت را نیز حفاری کردهاست.
تمدن
این گروههای شکارچی که احتمالاً از نوع نئاندرتال بودند با توجه به مزایای مختلف این مکان از جمله وجود چشمه آب دایمی در کنار غار، چشمانداز مناسب دهانه آن به دشت و دسترسی نسبتاً آسان به ارتفاعات بالاتر، بهطور متوالی از این غار استفاده کردهاند. همچنین وجود یک برون زد زمینشناسی از جنس رادیو لاریت در نزدیک غار، امکان ساخت ابزار سنگی را در محل فراهم میکردهاست. بهطوریکه اکثر ابزارهای سنگی یافت شده در محل، از این نوع سنگ ساخته شدهاست. علاوه بر این منبع، از منابع سنگ داخل دشت نیز استفاده میکردهاند.
برای مثال منابع سنگ تپههای گاکیه در شرق کرمانشاه که حدود دوازده کیلومتر با غار فاصله دارد، در میان مجموعههای یافت شده وجود دارد. ابزارهای یافت شده در دو اشکفت اغلب از نوع خراشنده جانبی و سایر ابزارها مربوط به صنعت موستری زاگرس هستند که بین دویست و پنجاه تا حدود چهل هزار سال پیش ساخت آنها در زاگرس رواج داشتهاست. آثاری از دوره پارینه سنگی میانی در سایر غارهای منطقه مثل غار قبه و پناهگاه صخرهای و رواسی در تنگه کنشت و چندین غار دیگر در بیستون نیز یافت شدهاست.
غذای ساکنان غار
مطالعات انجام شده در مکانهای پارینه سنگی میانی کرمانشاه نشان میدهد که ساکنان این غارها بیشتر به شکار بز کوهی، میش وحشی، گورخر و اسب وحشی میپرداختند. البته حیوانات دیگر مثل مارال، گاو وحشی، آهو و گراز نیز شکار میشدند.