آشنایی با قنات جهانی بلده

صفحه نخست / عمومی

آشنایی با قنات جهانی بلده

رگ حیات در قنات جهانی بلده که از ۱۵ رشته قنات و چهار دهنه چشمه تشکیل شده در شهرستان فردوس بعد از گذشت هزار سال هنوز جاری است.

کد خبر: ۱۷۲۵۲

تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۴ شهريور ۱۳۹۸-1398 June 24

گردشبان (gardeshban.ir) :

قنوات بلده در شهر تاریخی فردوس (تون)، نشانی از نبوغ و خلاقیت بشری است که از اعصار گذشته تاکنون توسط انسان خلق و در طول زمان حفظ و نگهداریش شده، اثری درخور توجه و با اهمیت محسوب می‌شود.

براساس احتمالات قنات بلده در عصر ساسانی و در دل کوه‌های شرقی منطقه فردوس حفر شده است. این سازه آبی با دانش سنتی مدیریت می‌شود و آب استحصالی از آن سبب آبادانی منطقه فردوس، مزارع و باغ‌ها شده است.

قنات بلده، یک منظومه کامل تاریخی از استحصال آب است و نه تنها بخش عمده‌ای از زمین‌های کشاورزی نزدیک شهر فردوس را آبیاری می‌کند بلکه پس از پیمودن ۴۵ کیلومتر، بیش از ۲ هزار و ۳۸۲ هکتار از زمین‌های کشاورزی فردوس نیز توسط این قنات سیراب می‌شود.

تاریخ احداث آن به طور دقیق مشخص نیست در مستندات تاریخی آمده است که احداث قنات بلده مربوط به قبل از اسلام و دوره ساسانی است اما تاریخ نگاری‌های صورت گرفته از سفال‌های اطراف قنات حکایت از آن دارد که این قنات ۵۰۰ سال پس از قنات قصبه گناباد احداث شد.

قنات بلده، آب‌های سطحی را از دره‌ها جمع آوری و در یک شبکه پیچیده به یکدیگر متصل می‌کند و منطقه فردوس، باغات و زمین‌های کشاورزی طول مسیر را سیراب می‌کند.

این قنات به دلیل اهمیت ساختار و زنده بودن برای مردم بومی و افرادی که در منقطه فردوس زندگی می‌کنند بسیار حائز اهمیت است.

در گذشته مالکان آب بلده به دلیل نبود امنیت قبل از مرگ خود، آب را وقف می‌کردند.

قنات بلده فردوس بزرگترین، مهمترین و سازمان یافته‌ترین ساختار مردمی بهره‌برداری از قنات در ایران است، حتی در ۱۱ قنات جهانی دیگر این ساختار مردمی که تحت عنوان «میاه بلده طیبه تون» نامگذاری شده است وجود ندارد.

مجموعه قنات بلده شهرستان فردوس از توابع استان خراسان جنوبی که به شماره ۳۰۱۶۱ در فهرست آثار ملی ایران ثبت است و تابستان سال ۱۳۹۵ در فهرست میراث جهانی نیز ثبت شد.

نخستین سمپوزیوم قنات بلده فردوس روزهای ۲۲ و ۲۳ خردادماه امسال، همزمان با هفته جهاد کشاورزی در شهرستان فردوس برگزار شد.

قنات بلده فردوس به عنوان یکی از چهار سازه تاریخی آبی ایران در اجلاس سالانه آبیاری و زهکشی و سومین اجلاس جهانی آبیاری که اول تا هفتم سپتامبر (۱۰ تا ۱۶ شهریور امسال ) در کشور اندونزی برگزار شد، برای ثبت در بخش سازه‌های آبی تاریخی کمیسیون بین‌المللی آبیاری و زهکشی انتخاب شد.

حدود سه سال پیش مسیر دسترسی گردشگران به بخش‌های داخلی آن ایجاد شد، این مسیر روی یکی از میله چاه‌های کاریز گرم، دهمین کاریز از مجموعه قنات بلده احداث شده تا گردشگران برای بازدید و آشنایی بیشتر با پیچیدگی‌های مهندسی قنات بتوانند از مسیرهای زیرزمینی بازدید کنند.

با توجه به اهمیت قنات بلده فردوس در زمینه جذب و توسعه گردشگری پایدار تاکنون بیش از ۱۴ مجوز اقامتگاه بوم‌گردی در این منطقه صادر شده است.

همچنین ۲ اقامتگاه بوم‌گردی در اسلامیه و باغستان علیای و سفلی فردوس راه اندازی شده و آماده پذیرایی گردشگران و مسافران است.

استان مرزی و کویری خراسان جنوبی با افغانستان و ۶ استان کشور همجوار است و از حدود ۲ هزار و ۲۰۰ اثر شناسایی شده فرهنگی، تاریخی و طبیعی این استان تاکنون ۸۶۰ اثر در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده است.

علاوه بر قنات بلده فردوس، باغ اکبریه بیرجند، بیابان لوت و حوله بافی روستای خراشاد نیز در فهرست میراث جهانی ثبت است.

خراسان جنوبی مسیر عبور هموطنان به سمت مشهد مقدس و در بهار دارای آب و هوای مناسب برای گردشگری است.

شهر فردوس در فاصله ۱۹۵ کیلومتری شمال غربی بیرجند مرکز خراسان جنوبی قرار دارد، این شهرستان از شمال با شهرستان بردسکن از شرق با شهرستان گناباد، از جنوب با شهرستان سرایان و از غرب با شهرستان طبس و بشرویه محدود است.

شهر تاریخی تون نیز با توجه به قدمت و آثار شاخصی که در خود جای داده است پتانسیل بسیار مناسبی برای جذب گردشگری محسوب می‌شود.

این شهر ۳۰ اثر تاریخی دارد که تسریع در مرمت و بازسازی آن می‌تواند در رونق صنعت گردشگری شهرستان فردوس و منطقه سهم بسزایی داشته باشد.

ایرنا

برچسب ها:

گردشبان قنات جهانی بلده رگ حیات شهرستان فردوس عصر ساسانی سازه آبی دیده بان گردشگری ایران

بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه

لینک کپی شد

پسندها: 0

گزارش خطا