گردشبان (gardeshban.ir) : باغ کلات نادری در شهر کلات، شمال شرقی مشهد، در بستری کوهستانی، در میان دو رشته کوه در استان خراسان رضوی قرار گرفته است.
یکی همان است که با نزدیک شدن به شهر کلات چشماندازی حصار گونه دارد و شهر در این حصار قرار دارد و دیگری در سمت شمال است.
مجموعه باغ و عمارت خورشید برای آرامگاه نادر شاه افشار به سال ۱۱۶۰ هـ . ق به دستور وی ساخته شده است. این بنا بعدها در دورانی که آل جلایر (سده سیزدهم هـ . ق ) در این منطقه حکمرانی داشته با تغییرهای اندکی به صورت کاخ مورد استفاده قرار گرفت.
عمارت خورشید با معماری ویژه ایرانی، با بخشی استوانهای شکل ( ۹۴/۲۰ متر از کف زیر زمین و ۳۰/۱۱متر بلندتر از پوشش طبقه هم کف) ساخته شد.
سنگهای پر حجم و سنگین بنا، که موضوع آنها انواع میوههای گرمسیری و پرندگانی چون طوطی است. گفته میشود احتمال دارد سنگ تراشهای این بنا را نادر شاه از هند آورده باشد زیرا میوههایی چون موز، آناناس و … در آن زمان در ایران وجود نداشته است تا سنگ تراشان ایرانی توانسته باشند شبیه آنها را حجاری کنند.
از نظام کاشت باغ بجز یک ردیف چنار کهنسال در باغچه غربی باغ و در کوچة غربی باغ که جزو عرصه باغ بوده، چیز دیگری بر جای نمانده است و همین ردیف درختان چنار کهن بعدها مبنای درختکاریهای بقیه قسمتهای باغ قرار گرفت و ۲۲۰ عدد درخت چنار کاشته شد که اکنون باغ با این درختان شکل گرفته است.
در حال حاضر منبع آبرسانی اولیه باغ از بین رفته است و آب باغ بوسیله موتور پمپ از آب ذخیره شده در آب انباری که در زیر پیادهرو انتهای شرقی باغ ایجاد شده تامین میشود.