گردشبان (gardeshban.ir) : اين كتيبه مربوط به آرگيشتي پسر روسا است و در آن از تصرف سرزمين هاي گيردو،گيتو هاني و توايشدو سخن رفته است.در نزديكي اين ستگ نبشته ،وجود سنگ افراشت ها قابل مطالعه است.همچنين در شمال اين سنگ افراشت ها يكي از ۲۱ قلعه اي كه شاه اورارتويي فتح كرده واقع شده است.
اهالي اعتقاد بر اين دارند كه اين سنگ افراشتهها چهل انسان بوده اند كه بر اثر انحراف از حقيقت و راه خدا به غضب الهي دچار و مبدل به سنگ شده اند در حالي كه تعداد سنگها بيش از چهل است و تا ۱۲۰ سنگ شمارش شده است.
بعضي از سنگ افراشته ها همانگونه كه گذاشته اند سالم و صاف مانده ولي برخي شكسته يا كج شده و يا از بين رفته اند. در شرح اين سنگ افراشته ها گفته شده: سبلان در طول تاريخ حتي از زماني كه دين بودائي در ايران و كشورهاي ديگر رواج پيدا كرده همچنانكه از نظر سوق الجيشي مورد استفاده قرار گرفت بزرگترين آتشكده ها و بزرگترين معبدها در اطراف سبلان برپا شده است. در مورد سنگ افراشته هاي قيرخ قيزلار چند نظر مطرح شده است: اول اينكه گفته اند: در گذشته هر سرداري كه در جنگ غالب مي آمد از اين سنگها مي افراشت.
نظر دوم اين است كه هر سرداري يك سردار از دشمن را مي كشت يكي از اين سنگها را مي افراشت ولي همچنانكه گفه شد ساوالان از نظر سوق الجيشي مهم بود و مورد استفاده ايرانيان قرار گرفته و بزرگترين آتشكده و معبدها در آنجا بر پا شده و نظر اصلي اينست كه محل اين سنگ افراشته ها معبد بزرگي بود در معبدها معمولاً انسانها را قرباني مي كردند تا عظمت معبد را بنمابانند براي هر قرباني يك سنگ مي افراشتند.