گردشبان (gardeshban.ir) : وسعت، تعدد، فراوانی و گوناگونی آثار تاریخی استان کرمانشاه به حدی است که به راحتی میتوان از هر دوره تاریخی مختلف اثری را در این دیار یافت.
از وجود «فسیلهای چندین میلیون ساله» گرفته تا آثار زندگی «غار نشینیان»، از «نخستین سکونتگاه بشر در خاورمیانه» گرفته تا «قدیمیترین کتیبههای سنگی جهان»، از «هرکول» گرفته تا «شبدیز اسب خسرو»، از «آتشکده چهارقاپی» تا «میل میله گه»، از «تاق گرا» گرفته تا «زیج منیژه»، از «قلعه یزدگرد» گرفته تا «بابایادگار»، از «کاخ اربابی» گرفته تا «کاخ ایلخانی»، از «کاروانسرای بیستون» گرفته تا «کاروانسرای شاه عباسی»، از «گوردخمه سرخ ده» گرفته تا «اسحاقوند»، از «تخت شیرین» گرفته تا «فرهاد تراش»، از «تپه سرآسیاب» گرفته تا «چغاگاوانه»، از «قلعه هرسم» گرفته تا «طلسم»، از «تاریکه بازار» گرفته تا «حمام حسن خان»، از «معاون الملک» گرفته تا «بیگلربیگی» و …
اما شاید هیچ کس باور نکند که قصر مروان خلیه اموی در منطقهای از استان کرمانشاه قرار دارد ولی به اعتقاد مردم روستای کندوله و همچنین به گواه تایید مسئولان میراث فرهنگی استان کرمانشاه چنین قصری در این دیار وجود داشته که امروزه تنها بقایایی از آن به جای مانده است.
قلعه مروان یا همان قصر مروان درست در فاصله چند کیلومتری نخستین سکونتگاه بشر در خاورمیانه (تپه کرتویج دینور) قرار دارد، قلعهای که شاید تاکنون کمتر از آن شنیده و یا مطلبی را خوانده باشیم.
برای آشنایی بیشتر با این قلعه و قصر تاریخی به سراغ منوچهر امیری، دهیار روستای کندوله رفتیم ، وی در این رابطه با خبرنگار ایسنا گفت: تاریخچه قلعه مروان به ۱۱۲۰ سال پیش بر میگردد.
وی افزود: این قلعه تاریخی که قصری مربوط به مروان خلیفه اموی است در شمال روستای هدف گردشگری کندوله و بر فراز یک تپه قرار دارد.
امیری تصریح کرد: متاسفانه بر اثر مرور زمان و زلزلههایی که در این منطقه به وقوع پیوسته، قصر مروان کاملا از بین رفته و امروزه تنها بقایایی از آن باقی مانده است.
دهیار روستای هدف گردشگری کندوله با اشاره به وقوع زلزلهای هفت ریشتری در یک هزار سال پیش در دینور، گفت: هزار سال پیش در منطقه دینور زلزلهای بزرگ با قدرت هفت ریشتر به وقوع میپیوندد که در اثر آن ۱۶ هزار نفر کشته و شهر بزرگ آن زمان دینور از بین رفته و متروکه میشود.
وی یادآور شد: در آن زمان نام شهر دینور، شهر خاوران بوده است.
امیری تاکید کرد: به احتمال زیاد دلیل از بین رفتن قلعه مروان نیز همان زلزله بوده باشد.
وی اظهار کرد: چندین سال پیش مردم روستای کندوله متوجه لولهکشی سفالی از چشمهای در اطراف روستا به سمت قلعه مروان میشوند که این مهم حاکی از عظمت این قلعه در یک هزار سال پیش است.
این دهیار گفت: در چندین سال اخیر هرگز ندیدهایم که مسئولان میراث فرهنگی به این قلعه و قصر تاریخی سری زده باشند و حتی تصور هم نمیکنم که به ثبت ملی هم رسیده باشد.
خبرنگار برای یافتن اطلاعات بیشتر در خصوص این قلعه و قصر تاریخی به سراغ مسئولان میراث فرهنگی استان کرمانشاه رفت که در نهایت موفق شد با اکرم طهماسبی، مسئول ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی استان در این خصوص گفت و گو کند.
وی در این رابطه اظهار کرد: قلعه مروان به شماره ۱۱۸۴۷ و در سال ۱۳۸۴ به ثبت آثار ملی ایران رسیده است.
این مقام مسئول تاکید کرد: این قلعه کاملا از بین رفته و تنها بقایای اندکی از آن مانده که آن هم مورد مطالعه باستانشناسان قرار گرفته است.
طهماسبی اظهار کرد: بر روی این قلعه تاریخی پروفسور یعقوب محمدیپور، از باستانشناسان برجسته ایران مطالعه انجام داده است اما این مطالعات در مراحل اولیه باقیمانده و برای بررسی بیشتر نیاز به کاوش قلعه داریم.
مسئول ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه، گفت: در گزارش ثبتی این قلعه، تاریخ دقیقی برای آن ذکر نشده و آمده است که مربوط به صدراسلام و یا قرون میانی اسلام است.
وی ادامه داد: همچنین در گزارش ثبتی این قلعه چنین آمده است که مردم محلی معتقدند قلعه مروان، قصری متعلق به خلیفه اموی بوده است.
طهماسبی تاکید کرد: برای ارائه اطلاعات دقیقتر از این قلعه تاریخی نیاز به کاوش و بررسیهای باستان شناختی بیشتری داریم.
تمامی این موارد حاکی از تاریخ کهن و غنی دیار سنگ و آب است که برای هر دورهای از تاریخ سفرهای گسترده دارد که میتوان از آن به بهشت باستانشناسان و تاریخنگاران یاد کرد.