گردشبان (gardeshban.ir) : هنگام گردش در آن شيفته آب و خاک اين مرواريد گرانبها می گرديد سرزمينی است آراسته به چشمه سارهای فراوان زمين های حاصل خيز منابع طبيعی سرشار کوههايی پر برف و جنگلی انبوه که مناظر بديعش جلوه گاه شکوه و جلال طبيعت و نوازشگر روح های خسته است .
لطافت هوای آن بويژه در فصل بهار و موسم باز شدن غنچه ها و روئيدن گلهای صحرايی و ريزش باران همراه با نسيم روح پرور ييلاقی از قديم الايام مورد توجه خاص و عام بوده است.
ديلمان فعلی با حدود هزار کيلومتر مربع وسعت متشکل از دو ناحيه پير کوه ( که قبلا جزو دهستانهای قزوين بود ) و ديلمان با ۷۲ پارچه آبادی در دامنه سلسله جبال البرز و در شمال و شمال شرقی قله رفيع درفک ( با ارتفاع ۳۵۰۰ متر از ساحل دريا ) واقع گرديده است . ديلمان در شمال و غرب پوشيده از جنگل است و در تقسيمات جغرافيايی کشور به شهرستان سياهکل تعلق دارد .
در نوشته های تاريخی که در شاهنامه فردوسی نيز بصورت حکايت تاريخی بدان اشاره شده اولين غار نشينی انسان، کشف آتش و اختراع سلاح فلزی بايد پای کوه البرز و در ديلمان بوده باشد . ديلم نام تيره ای ايرانی ساکن ديلمان و ديلمستان است که قدمت آن به ۲۰۰۰ سال قبل از ميلاد مسيح میرسد.
هر يک از آثار کشف شده در ديلمان شامل مصنوعات مسی و مفرغی و سفالی شاهديست بر سير تمدن اين مردمان در ادوار تاريخ و قدر سهم آنان در تشکيل تاريخ ايران.
هم اکنون جمعيت آباديهای ديلمان به دو دسته تقسيم می گردد : دسته اول ساکنان دائمی ديلمان و دسته دوم جمعيتی که مدت محدودی از سال را در ديلمان بسر می برند از اين دسته دوم عدهای روستاييانی هستند که برای استفاده از چراگاههای بهتر برای احشام خود مدتی در ييلاق ديلم بسر می برند و با فرارسيدن فصل سرما به قشلاق يعنی جلگه های گيلان بر می گردند و عده ای نيز ساکنين شهرهای دور و نزديک می باشند که در بهار و تابستان جهت استفاده از آب و هوای مناسب بطور موقت در آن سکنا می گزينند.
جاده آسفالته به طول حدود ۴۰ کيلومتر ديلمان را از داخل جنگلی زيبا و کوههای سرسبز به سياهکل مرتبط می سازد و يک جاده شوسه به طول ۷۰ کيلومتر آن را از داخل رودبار در دو محل يکی در رستم آباد و ديگری در لوشان به جاده اصلی رشت_قزوين متصل می سازد.
این منطقه هم از نظر چشم اندازهای طبیعی و هم از نظر تاریخی، از نقاط دیدنی استان گیلان به شمار می روند.
این منطقه سرزمین قوم باستانی دیلم است. راه اصلی این ییلاق ها از شهر سیاهکل می گذرد و پس از عبور از این شهر در امتداد مسیر شم رود تا ارتفاعات کوهستانی دیلم پیش می رود.
طبیعت سر سبز و زیبا و خانه های بومی لته پوش (تخته سر ) با مردمی خونگرم و میهمان نواز بر جاذبه های گردشگری این منطقه افزوده است.