gardeshban.ir

غلامحسین ابراهیمی‏، کارشناس حوزه بین‌الملل و گردشگری فارغ‌التحصیل کارشناسی ارشد روابط بین‌الملل بیش از بیست سال سابقه کار در بخش‌های اقتصادی و گردشگری در کشورهای تونس، اردن، لهستان، لیتوانی، مالزی و ازبکستان در کارنامه خود دارد. وی در حال حاضر، رایزن درجه یک سفارت جمهوری اسلامی ایران  در تاشکند است.  او در یادداشتی مشکلات گردشگری ایران را بررسی و پیشنهادهایی برای حل آن‌ها مطرح کرده: شاید بتوان مشکلات گردشگری ایران را در دو مقوله بررسی کرد؛ مقوله اول را می‌توان ذهنیت تصمیم گیرندگان و نخبگان اجرایی کشور دانست که هنوز به معنا واقعی کلمه گردشگری را به عنوان یک صنعت درآمدزا با غلبه ماهیت اقتصادی نپذیرفته‌اند. مقوله دوم را طبعا می‌توان در حوزه‌های مختلفی مانند این مشکلات بیان کرد. نبود زیرساخت‌های گردشگری، ضعف خدمات فرودگاهی و اقامتی، عدم وجود سیستم حمل‌ونقل چند وجهی ارزان (ریلی، هوایی و زمینی)، آموزش مستمر مردم و فعالان حوزه گردشگری، ضعف دانش زبان انگلیسی، مشکل انتقال مالی و بانکی، نبود سیستم تبلیغات و بازاریابی هدفمند و روزآمد، مدیریت ضعیف اجرایی و گردشگری و در نهایت نبود نیروی انسانی آموزش دیده و آشنا به فرهنگ بین‌المللی و کار در عرصه گردشگری حرفه‌ای.

به عنوان مثال در بسیاری از کشورهای موفق گردشگری مثل تونس، بیشترین تنوع اقامتگاه در این کشورهاست. به طوری که حق انتخاب از هتل و اقامتگاه‌های ۱۰ دلاری تا بالای ۱۰۰ دلاری وجود دارد ، یا در زمینه آموزش مستمر، برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای روستائیان فعال حوزه گردشگری جنگل و روستایی امری مستمر و برنامه‌ریزی شده است. شاید قبول این موضوع سخت باشد ولی در سال ۲۰۱۳ در ایام خدمت در لهستان، از بین حدود دوهزار گردشگر لهستانی و لیتوانیایی که در فاصله زمانی سال‌های ۲۰۱۱ و ۲۰۱۲ به ایران سفر کرده بودند، پرسش نامه‌ای را در قالب مسابقه سفر به ایران توزیع شد و در آن از مهمترین مشکل شان در سفر به ایران سوال شد که در پاسخ ، بیش از ۵۰ درصد آن‌ها مشکل سرویس بهداشتی در ایران را مطرح کردند.

مطالعه دقیق اخبار روزانه گردشگری کشورها و یا مشاهدات حضوری دنیا بزرگ و متنوع گردشگری، می‌تواند نگاه دقیق و تجربه خوبی از ابتکارات گردشگری به ما بدهد که به برخی از آن‌ها که محصول تجربه و مشاهده شخصی است، اشاره می‌شود.

بسیاری از کشورهای فعال در حوزه گردشگری، همزمان با توجه به مراکز اصلی گردشگری، نقاط کمتر توسعه یافته و دارای ظرفیت را نیز مورد توجه قرار می‌دهند، به‌طوری که امکان توزیع عادلانه کالای گردشگری فراهم شود. به عنوان مثال می‌توان به ابتکار ماهاتیر محمد نخست وزیر مالزی در سی سال گذشته برای معرفی جزیره گمنام لنکاوی و تبدیل آن از یک جزیره نسبتا فقیر و کمتر توسعه یافته به یکی از قطب‌های گردشگری آن کشور با هویت دادن آن به عنوان مرکز برگزاری نمایشگاهی (نظامی) و همزمان ایجاد جاذبه‌های تصنعی گردشگری و استفاده از ظرفیت گردشگری طبیعت آن اشاره کرد.

 کشورهای مهم گردشگری معمولا در سه طرح شهری، استانی و ملی، تقویم های ثابت و سیال جشنواره‌های گردشکری را تدوین و معرفی می‌کنند که خود تبدیل به یکی از جاذبه‌های مهم در گردشگری داخلی و بین‌المللی می‌شوند. به‌عنوان مثال در لهستان تقویم گردشگری ثابت آن کشور در سطح ملی و شهری به طور سالانه با ذکر دقیق روز و ماه و حتی ساعت جشنواره می‌پرداخت که بالطبع این امر برنامه‌ریزی را برای گردشگر داخلی و خارجی برای شرکت در آن آسان می‌کرد.

کشورهای در حال رشد  به لحاظ تبلیغاتی معمولا از بین شخصیت‌های موثر و تاثیرگذار کشورهای هدف که علاقمند به فرهنگ و تاریخ آن کشور هستند، فردی را به عنوان سفیر گردشگری معرفی و از نفوذ وی در بین افکار عمومی و نخبگان کشور هدف برای معرفی و به تعبیری بازاریابی گردشگری خود استفاده می‌کنند. این تجربه در کشورهایی مثل اردن، مغرب و مصر در گذشته و یا ازبکستان در سال‌های اخیر به دفعات استفاده شده است. به طوری که ازبکستان در سال گذشته در کشورهای مختلف اقدام به معرفی سفیر گردشگری کرد که از آن جمله می توان به خانم اکو شری مارگیانتی رئیس دانشگاه گونادارمای اندونزی اشاره کرد که به عنوان سفیر افتخاری گردشگری ازبکستان در آن کشور انتخاب شد.

 هنر مدیریت گردشگری، بهره‌برداری از امکانات و داشته‌های موجود است. نمونه ملموس این ابتکار را می‌توان در کشورهای مختلف از جمله مالزی در تبدیل سکو نفتی غیر فعال در جزیره صباح این کشور به یک کالای گردشگری و هتل مشاهده کرد که به دلیل دسترسی خاص به مرجان‌های دریایی، به یکی از  جذابیت‌های گردشگری ایالت صباح مالزی تبدیل شده است. نمونه دیگر این ابتکار را می‌توان در معدن نمک ویلیچکای لهستان در نزدیکی شهر تاریخی کراکوف اشاره کرد که سالانه بازدید کننده میلیونی دارد.

استفاده از چهره‌ها سال‌هاست که به عنوان تجربه موفق در حوزه گردشگری استفاده می شود. در این رابطه می‌توان به الگو موفق اردن در معرفی جاذبه گردشگری غار پترا در سال ۲۰۰۴ اشاره کرد که هیات گردشگری و ملکه اردن با دعوت از تعدادی از شخصیت‌های برجسته و بویژه برندگان صلح نوبل ، پترا را در فهرست رقابتی عجایب هفت گانه که توسط یکی از موسسات بین‌المللی برگزار شده بود قرار داد. در دوره اخیر، کشورهای مغرب، مصر ، قطر و دبی نیز در استفاده از ابزار تبلیغاتی و چهره‌های تاثیرگذار موفق عمل کرده‌اند.