جنگ و آتش‌سوزی؛ عامل تخریب قلعه تاریخی لیسار در گیلان

صفحه نخست / عمومی

جنگ و آتش‌سوزی؛ عامل تخریب قلعه تاریخی لیسار در گیلان

سرپرست پروژه تعیین عرصه قلعه تاریخی لیسار در استان گیلان گفت: آتش‌سوزی و جنگ عامل تخریب قلعه باستانی لیسار گیلان بوده است.

کد خبر: ۱۸۰۳۹

تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۵ مهر ۱۳۹۸-1398 July 15

گردشبان (gardeshban.ir) :

سیدمهدی میرصالحی، سرپرست پروژه تعیین عرصه قلعه تاریخی لیسار در استان گیلان از مباحث مورد توجه در قلعه لیسار در شهرستان تالش روستا لیسار به نحوه سقوط آن اشاره کرد و افزود: آثار سوختگی در جای‌جای این قلعه به هنگام کاوش باستان شناسی قابل مشاهده بود و وجود یک ظرف مملو از غذا شامل استخوان پرندگان که به صورت برگشته به دست آمده بود نشان دهنده وضعیت این قلعه تا آخرین لحظه قبل از آتش‌سوزی است. به دست آمدن سر پیکان جنگی طی مراحل بعدی کاوش نشان دهنده تخریب این قلعه و آتش‌سوزی کلی بر اثر جنگ و درگیری بوده که به مرور زمان پس از رویش گیاهان زیر خاک مدفون شده است.

وی ادامه داد: مصالح به کار رفته در این سازه، سنگ قلوه‌ای سرخ رنگ از نوع سنگ خارا ازرودخانه لیسار بوده است، آجرهای به کار رفته در این بنا از نوع خشتی به ابعاد مختلف بود که با ملات ساروج به یکدیگر متصل شده است.

این باستان شناس اداره میراث فرهنگی گیلان، از ویژگی‌های این بنا را وجود دو آب انبار بزرگ و کوچک در جوار ارگ دانست و تصریح کرد: آب انبار بزرگ در ضلع شمالی و آب انبار کوچک در ضلع غربی قرار دارد.

به گفته او، آب این آب‌انبارها از نزولات جوی باران به دست می‌آید که با توجه به اندود ساروج که بر دیواره آب انبارها مشاهده می‌شود، باعث پاره شدن دیواره آن‌ها شده و بدین طریق آب های ذخیره شده در آب انبارها نگهداری می شده است.

سرپرست هیات باستان شناسی، اشیا به دست آمده در این قلعه از جمله سفال‌های لعابدار و بدون لعاب در رنگ‌ها و اشکال مختلف را نشان دهنده تنوع اشیا موجود در این سازه دانست و تصریح کرد: از دیگر اشیا به دست آمده در این محوطه می‌توان به سکه مسی (فلوس) مربوط به دوره اتابکان آذربایجان اشاره کرد. اتابکان آذربایجان در واقع جانشینان سلاجقه محسوب می شدند که اواخر دوره سلجوقی در منطقه آذربایجان و شمال غرب ایران فرمانروایی می‌کردند.

میرصالحی خاطرنشان کرد: با توجه به آثار به دست آمده در این محوطه می توان اینطور نتیجه گرفت که با یک محوطه و سازه سلجوقی مواجه هستیم. این سازه پس از کاوش باستان شناسی هم اکنون در دست مرمت است و در آینده برای ایجاد یک سازه تاریخی برای بازدید گردشگران در نظر گرفته شده که اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان در این خصوص با سازمان‌های ذی‌ربط در حال مذاکره است.

قلعه تاریخی لیسار

قلعه تاریخی لیسار با قدمت بیش از هزار سال یکی از قدیمی‌ترین آثار تاریخی استان گیلان محسوب می‌شود که با مساحت تقریبی نیم هکتار روی تپه‌ای سنگی در مرکز شهر لیسار و در جاده اصلی تالش به آستارا و حدود ۲۰ کیلومتری شهرستان تالش و در محله قلعه دوش شهر لیسار واقع شده و به عنوان یک اثر ملی در کشور به ثبت رسیده است. این قلعه و دژ تاریخی که روی تپه‌ای به ارتفاع ۸۰ متر از زمین واقع شده است، به جا مانده از دوران سلجوقیان است.

قلعه لیسار از دو قسمت تشکیل شده است، نخست بخش خارجی که محوطه نسبتا وسیعی را در بر می‌گرفته و توسط دیوار ستبری از زمین‌های اطراف جدا شده است. از این دیوار خارجی که از سنگ رودخانه‌ای قرمز و تقریبا یک دست ساخته شده بود اکنون چیزی به جا نمانده و تنها بقایای سنگ‌های به کار رفته در حصار خارجی در گوشه و کنار آن به صورت توده‌های انبوه مشاهده می شود.

بخش داخلی قلعه که روی صخره سنگی قرار دارد دومین قسمت آن را تشکیل می‌دهد و اکنون نیز بقایای آن بر جا مانده است. ساختمان قلعه طوریست که در تمام جهات اصلی و فرعی به اطراف اشراف داشته و ساکنان قلعه از بالا آن می‌توانستند کلیه تحرکات را در شعاع خارج قلعه زیر نظر داشته باشند.

ارگ قلعه بالا تپه قرار دارد و امروزه فقط دیوارهای آن بر جا مانده است، ظاهرا ارگ در طبقات مختلفی بنا شده که طبقات زیرین آن به دنبال ریزش طبقات بالا پر شده است. مدخل ارگ نیز دارای طاقی با هلال شکسته بوده که امروزه این دو از بین رفته‌اند مصالح ساختمانی ارگ نیز آجر و ساروج است. آب انبار قلعه خارج از ارگ و داخل بارویی اصلی است و در شمال شرقی بنا قلعه بنا شده، طول آن حدود پنج متر و عرض آن سه متر و ارتفاع از کف موجود چهار متر است.

ایرنا