gardeshban.ir

چرا همه الواح هخامنشی را نشان ندادند؟

انتقال بخشی از الواح به موزه تخت‌جمشید و نمایشِ آن‌ها در مکان کشف این لوح‌های تاریخی، قرار دادن الواح در کاتالوگ آنلاین موزه برای افزایش سطح دسترسی افراد و شاید نمایشِ موضوعی الواح در نمایشگاه‌های دوره‌ای راهکارهایی است که مدیر کل موزه‌ی ملی ایران برای نمایشِ احتمالی بخش‌های دیگر الواح هخامنشی در زمان‌های بعدی مطرح می‌کند.
کد خبر: ۱۸۱۲۰
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۱۷ مهر ۱۳۹۸-1398 July 17
گردشبان (gardeshban.ir) :
بعد از سال‌ها پیگیری از وضعیت الواح هخامنشیِ فرستاده شده به موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو و رای نهایی دادگاه‌هایی که برای یک درخواستِ غیرفرهنگی علیه لوح‌های تاریخی ایرانی مطرح شده بود، بالاخره خبر رسید الواح به ایران می‌رسند؛ هر چند فعلا بخش اندکی از آن‌ها. اما با اعلامِ دقیقِ زمانِ رسیدنِ الواح به کشور، همه‌ فکرها حولِ زمانِ نمایش کامل این الواح و احیانا نمایش دیگر الواح باقی مانده در تهران در ۸۰ سال قبل و سه دسته لوح رسیده به کشور در طول این مدت زمان تا امروز بود.

در لحظات اولیه رونمایی از الواح نیز به نظر نمی‌رسید که بخش کمی از الواح به نمایش درآمده باشد اما با رونمایی از آن‌ها اعلام شد ۱۱۰ لوح از ۱۷۸۳ قطعه‌ رسیده به تهران به نمایش درآمده‌اند، آن‌هم در بخشی از تالار هخامنشیان در تالار ایران باستان موزه ملی ایران. هر چند با نمایش این بخش از الواح مسوولان موزه ملی ایران اعلام کردند این الواح تا پایان مهر نمایش داده می‌شوند، اما تا کنون هیچ صحبتی از روزهای بعد از پایان نمایشِ الواح و سرنوشت آن‌ها مطرح نشده‌اند.

مشت نمونه‌ خروار را انتخاب کردیم

جبرییل نوکنده، مدیر کل موزه ملی ایران آب پاکی را روی فکرِ و نظرِ علاقمندانی می‌ریزد که منتظر نمایشِ کامل این الواح در موزه ملی ایران یا تهران هستند.

او توضیح می‌دهد: در هیچ جا دنیا این طور نیست که همه‌ی ۱۷۸۳ لوح بازگشته به کشور را به صورت کامل نمایش دهند. الواحی که برای بازدیدکنندگان موزه انتخاب شدند، باید موضوع یا نقش آن هم برای بازدیدکنندگان جذابیت داشته باشند. نمایش الواح در موزه‌ها مانند نمایش سکه‌ است، سئوال این است اگر پنج هزار سکه هخامنشی داریم آیا همه‌ آن‌ها را باید در سالن موزه نمایش دهیم؟ معمولا مشتی از نمونه خروار را به نمایندگی انتخاب می‌کنیم، این راهبرد در همه‌ موزه‌های بزرگ وجود دارد.

او با بیان این‌که کاملا قابل درک، احترام و خوشایند است که مردم به دنبال اطمینانِ خاطر از بازگشتِ همه‌ الواح به کشور باشند، ادامه می‌دهد: بازگشت این آثار برای آن‌ها بیشتر حس امنیت فرهنگی دارد، انتظاری نیست همه افراد مانند پژوهشگران عمل کنند. با تکمیل پژوهش‌ها، معرفی و تعریف آثار برای بازدیدکنندگان تکه‌ای گِل را یک سند مهم تاریخی معنا می‌دهد، به عبارت دیگر نمایش همه‌ آثار تنها راه ایجاد این شفاف‌سازی نیست. این‌جا نقش خطیر رسانه برای شفاف‌سازی و جلب اعتماد پر رنگ‌تر می‌شود. در هیچ منطقی نمایش تعداد بالا این‌گونه آثار توجیه منطقی ندارد.

برنامه‌ریزی‌هایی که می‌توانند الواح را نشان دهند

وی انتقال بخشی از الواح به موزه تخت‌جمشید و مکان کشف آن‌ها را یکی از برنامه‌هایی می‌داند که برای اجرائی شدن آن در حال بررسی و پیگیری هستند و ادامه می‌دهد: در روشی جدیدتر نیز می‌توانیم الواح را در کاتالوگ آنلاین موزه قرار دهیم تا سطح دسترسی افراد بیشتر شود و بتوانند آثار را ببینند. هرچند تصمیمِ دیگری که در دستور کار قرار دارد، نمایشِ موضوعی الواح در نمایشگاه‌های دوره‌ای است.

او برنامه‌ کنونی نمایشِ الواح را همان نمایشِ ۱۱۰ لوح در تالار هخامنشی موزه ایران باستان، بیان می‌کند و می‌گوید: این تعداد از نظر موضوعی که انتخاب کردیم تا حدودی می‌توانند حداکثر موضوعات را پوشش دهند. به طور مثال تعداد زیادی از گل نوشته‌ها به موضوع تولید و کارگران مربوط می‌شوند که  براساس مطالعه گروه پژوهشی موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو، تعداد کمی از آن‌ها برای نمایشگاه انتخاب شدند. با این حال به‌نظر می‌رسد که این مدارک، تنها بخش محدودی از گنجینه‌های بایگانی باروی تخت‌جمشید را دربر می‌گیرند.

ارسال جداگانه الواح به کشور برنامه‌ها را برای نمایشگاهی بین‌المللی به هم ریخت

به گفته‌ وی همه‌ الواح مسترد شده به ایران در طول سه دوره‌ پیش، در مخزن بخش کتیبه‌های موزه ملی ایران نگهداری می‌شوند و حتی چندین گل نوشته استردادی پیشین نیز در سالن موزه ایران باستان به نمایش درآمده‌اند.

او درباره‌ احتمال برگزاری یک نمایشگاه از همه‌ «الواح هخامنشی» مسترد شده به ایران، توضیح می‌دهد: در مذاکره با  موسسه شرق شناسی دانشگاه شیکاگو، از ابتدا دنبال این بودیم تا اگر همه‌ی الواح همزمان و با هم به تهران منتقل شدند، نمایشگاهِ بزرگی با این موضوع با عنوان «الواح هخامنشی» برگزار کنیم تا پژوهشگران بین‌المللی که علاقمند به بررسی الواح هستند و اکنون برای پژوهش‌های کوچک و بزرگ با موزه در ارتباطند، در آن شرکت کنند.

وی با بیان این‌که در برنامه‌ریزی‌های اولیه از زمان اعلام رای دادگاه برای بازگشت همه‌ی الواح به کشور، فکر شد و مذاکراتِ مقدماتی در این زمینه صورت گرفت تا یک کنفرانسِ بین‌المللی مرتبط با این موضوع برگزار و یک نمایشگاه نیز در حاشیه کنفرانس با نمایش گل‌نوشته‌های منتخب برگزار شود، ادامه می‌دهد: با این‌کار می‌توانستیم فرصتی جدید برای بررسی تخصصی الواح داشته باشیم، حتی مقدمات آن نیز چیده شد. اما بعدا متوجه شدیم که امکان استرداد همه‌ی الواح وجود ندارد و موسسه باید به صورت مرحله‌ای یا حداقل در دو مرحله آنها را برگرداند، بنابراین از موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو درخواست کردیم از گروه گل‌نوشته‌های  در حال برگشت به تهران، تعدادی از الواح انتخاب شوند.

نوکنده اضافه می‌کند: در نهایتا ۱۱۰ گل نوشته انتخاب شد و از قبل، اقدامات اولیه را برای  برگزاری نمایشگاه فراهم کردیم، این نمایشگاه کمتر از ۴۸ ساعت پس از ورود به تهران برگزار شد.

ناگفته‌های الواح هخامنشی شاید وقتی دیگر

او با اشاره به صحبت‌هایش با رئیس موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو برای توافق روی تاریخ برگزاری یک نمایشگاه بزرگ از الواح، بیان کرد: موسسه شرقی از برگزاری کنفرانس تخصصی گل نوشته و نمایشگاه بزرگ در این خصوص حمایت می‌کند. قرار شد بعد از برگشت این کارشناسان به شیکاگو و دریافت مجوزهای لازم، برنامه زمانی بازگشتِ دیگر الواح را اعلام کنند. امیدواریم در نمایشگاه آینده بتوانیم به «ناگفته‌های الواح» بپردازیم.

نوکنده توضیح می‌دهد: سال‌ها مطالعه روی این الواح انجام شده و آن‌ها بیشتر در اختیار پژوهشگرانِ تخصصی قرار گرفته‌اند، اما مردم و دوستداران فرهنگ اطلاعات چندانی از این الواح ندارند، به جز کسانی که حرفه تخصصی‌شان باستان‌شناسی، تاریخ یا پژوهش هنر و زبان‌شناسی است، در حالی که گروه دیگری از علاقمندان، بازدیدکنندگان موزه هستند.

وی تاکید می‌کند: امیدواریم این کنفرانس بین‌المللی برگزار شود، چون پژوهش روی گل‌نوشته‌ها علاقمندان زیادی دارد. پژوهشگران زیادی در این زمینه کار کرده‌اند و بدیهی است که اختلاف‌نظرهایی نیز وجود دارد، پس بهتر است که در تهران و در موزه ملی ایران دو طرف به بحث و تبادل نظر در این زمینه بپردازند.

او با بیان این‌که برنامه‌ی موزه ملی ایران، این است که هرچه زودتر همه‌ آثار (الواح هخامنشی) را به تهران برگردانیم، ادامه می‌دهد: این تصمیم موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو نیز هست، اما  باید مجوزهای قانونی و لجستیکی آن نیز گرفته شود و موسسه شرقی بسیار امیدوار است با رای دادگاه عالی و تجربه این سفر بازگشت مابقی با سرعت بیشتری انجام‌ شود.

همه‌ استانداردهای لازم برای نگهداری الواح در مخزن موزه ملی ایران را داریم

نوکنده اما بسته‌بندی ۱۷ هزار اثر به روش استاندارد حفاظت و مرمت اشیا موزه‌ای  را کاری زمان‌بر می‌داند و ادامه می‌دهد: تمام تلاش‌ها این است که ۱۷ هزار اثر باقی‌مانده به سلامت به کشور برگردد و تاکید می‌شود رییس موسسه شرقی در این زمینه اعلام کرد که تمام تلاش‌ها را در این زمینه انجام می‌دهد.

وی همچنین درباره‌ مکان نگه‌داری این آثار در موزه ملی ایران، بیان می‌کند: مخزن موزه را برای نگهداری و حفاظت همه‌ آثار آماده کرده‌ایم، این تعهد موزه ملی ایران است که استانداردها و زیرساخت‌های لازم را برای سلامتِ آثار برگشتی فراهم کند. این کارها انجام شد و آن‌ها در بازدید میدانی متوجه شدند که موزه برای این مجموعه‌ی استردادی، به صورت کامل  امکانات لازم را دارد و استانداردهای لازم را رعایت کرده است.

فرآیند پژوهش الواح مانند فرآیند دیگر آثار تاریخی در موزه ملی ایران است

مدیر کل موزه ملی ایران همچنین درباره‌ امکان حضور پژوهشگران برای بررسی الواح می‌گوید: موزه درخواست پژوهشگران را مورد بررسی قرار می‌دهد و پس از بررسی طرح پژوهشی و تصویب آن در گروه پژوهشی، امکانات لازم برای پژوهش را در اختیار پژوهشگر قرار می‌دهد، رویه‌ای که در همه‌ی موزه‌ها انجام می‌شود. وقتی الواح وارد موزه شدند، با آن‌ها نیز مانند دیگر اشیای موزه رفتار می‌شود و فرایند پژوهش نیز مانند دیگر اشیا است.

اجرا قانون مالکیت معنوی امریکا برای مطالعات الواح هخامنشی

نوکنده همچنین درباره‌ «قانون انتقال مالکیت معنوی آمریکا» که کریستوفر وودز، رییس موسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو به آن اشاره کرده است که براساس آن اطلاعات الواح باید به پژوهشگران ایرانی منتقل شود، می‌گوید: مالکیت معنوی آثار بین موزه ملی ایران و موسسه شرقی دانشگاه شیکاگو برابر است. با این موسسه مذاکره شد که  اطلاعات برخط (آنلاین) که در سایت آن‌ها بارگذاری شده را به موزه تحویل دهند تا موزه ملی ایران نیز آن‌ها را در وبگاه خود قرار دهد تا این اطلاعات در کاتالوگ آنلاین موزه به زبان فارسی و انگلیسی قابل دسترسی باشد.

ایسنا





برچسب ها:
گردشبان الواح هخامنشی موزه تخت جمشید لوح های تاریخی دیده بان گردشگری ایران
بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه
لینک کپی شد
گزارش خطا
خبرهای مرتبط
پنجره
ارسال نظر
گردشگری به روایت تصویر
نگاه دوم
یادداشت
مناطق آزاد
داغ
پربازدیدها
آخرین اخبار