سنگ‌نبشته هخامنشی در جزیره خارک/تصاویر

صفحه نخست / عمومی

سنگ‌نبشته هخامنشی در جزیره خارک/تصاویر

سنگ‌نبشته هخامنشی در جزیره خارک در سال ۱۳۸۶ در پی احداث جاده‌ای در جزیره خارگ کشف شده‌است

کد خبر: ۱۸۱۷۸

تاریخ انتشار : جمعه ۱۹ مهر ۱۳۹۸-1398 July 19

سنگ‌نبشته هخامنشی در جزیره خارک در سال ۱۳۸۶ در پی احداث جاده‌ای در جزیره خارگ کشف شده‌است که به خط میخی فارسی باستان و با طول و عرض تقریبی سی سانتیمتر می‌باشد که بر روی سنگی مرجانی نوشته شده‌است.

طبق برخی مدعیات سنگ‌نبشته هخامنشی ، قدمت آن به ۲۴۰۰ سال پیش و زمان هخامنشیان باز می‌گردد.

سنگ‌نبشته هخامنشی پس از کشف توسط رسول بشاش و رضا مرادی غیاث‌آبادی مورد مطالعه و آوانویسی قرار گرفت و بنا به شواهد موجود در باره اصالت آن ابراز تردید شد.

شاید به دلیل نداشتن اطلاعات تاریخی بود که تا قبل از توجه یک شهروند جزیره‌ی خارک به کتیبه‌ای که روی آن زبان میخی باستانی حک شده بود، دیگران با بی‌توجهی از کنار این کتیبه رد می‌شدند اما مهر ۱۳۸۶ که او این کتیبه را به چشم دید، توانست خط میخی را روی کتیبه تشخیص دهد، به میراث فرهنگی استان اعلام کرد و در ادامه برخی از باستان‌شناسان و کتیبه‌خوان‌ها برای دیدن این کتیبه‌ی تاریخی به خارک رفتند.

اما کمتر از یک سال بعد یعنی در خرداد سال ۱۳۸۷ با وجود ثبت کلی کتیبه و قرار دادن آن در میانِ فنسِ قفل و کلیددار در اطراف این کتیبه توسط دوستداران میراث فرهنگی خارک، فردی با ورود به محوطه، روی قسمتی از کتیبه خط کشیده بود؛ به اندازه‌ای که به گفته‌ی معاون وقتِ بخشدار جزیره‌ی خارک در ان زمان؛ «هفتاد درصد نوشته‌های کتیبه به‌شدت آسیب دیده و تنها یک خط از آن سالم مانده بود.»و از آن به بعد این کتیبه که به گفته‌ی برخی باستان‌شناسان، یکی از اصلی‌ترین اسناد هویتی خلیج‌فارس محسوب می‌شوند، آسیب جدی دید و از ان زمان به بعد به گفته‌ی یکی از فعالان میراث‌فرهنگی خارک، کمتر توجهی به این اثر تاریخی شد.

کتیبه هخامنشی خارک روی یک تخته سنگ مرجانی نوشته شده و به همین علت احتمال می‌رود برای آسیب رساندن به آن از تیشه و چکش استفاده شده باشد. این اتفاق سبب شد تا به ناگاه برخی کارشناسان و متخصصین حوزه باستان‌ناسی و میراث فرهنگی وضعیت وخیم نگهداری دیگر آثار تاریخی جزیره خارک را که در خطر تخریب بودند به سازمان گوشزد کنند. پس از ده سال از کشف این سنگ‌نبشته، این سنگ‌نبشته همچنان در وضعیت نابسامانی به سرمی برد.

جمعی از اهالی به کمک مسئولان شهرداری دور تا دور این کتیبه را فنس‌کشی کرده‌اند. این کتیبه در معرض خطر گیاهان خودرو و جاده‌ای است که از کنار آن می‌گذرد.

رضا مرادی غیاث‌آبادی ضمن آوانویسی کتیبه در کتاب فوق گفته است که این سنگ‌نبشته متشکل از پنج سطر و شش واژه فارسی باستان است که پنج واژه آن تاکنون ناشناخته بوده‌اند. او این کتیبه را قابل ترجمه نمی‌داند. اما رسول بشاش ترجمه موقت این کتیبه را چنین پیشنهاد داده است: "(این) سرزمین خشک و بی‌آبی بود شادی و آسایش را آوردم.”

نوشته شدن کتیبه روی بستر مرجانی جزیره، این ادعای احتمالی را که کتیبه از مکان دیگری به خارک و خلیج فارس آورده شده را رد می‌کند، بنابراین کتیبه خارک تنها سند مکتوب موجود در خود خلیج فارس متعلق به تعلق این آبراهه باستانی به ایرانیان و حکومت پارسی است.

جزیره خارک به واسطه موقعیت خاص و استراتژیک خود از دیر باز مورد توجه همه بوده و وجود آثار متعددی از دوران گذشته مانند کلیسای «نسطوریان» و گوردخمه‌های ساسانی و بقعه «میرمحمد ابن حنفیه» نشان از تمدن غنی این جزیره‌ی تاریخی دارند.