گردشبان (gardeshban.ir) : محمدسپهر سیری، سرپرست هیات بررسی باستان شناسی دشت لار لواسان تهران با اعلام خبر شناسایی ۳۸محوطه باستانی، گفت: همواره مطالعاتی در مورد ارتباط تاریخی فرهنگی و راههای دسترسی بین دو منطقه مهم فلات مرکزی ایران و سواحل دریای مازندران انجام میشود چراکه این مناطق طی ادوار مختلف مراودات فرهنگی داشتند. در متون کهن و بخصوص نوشتههای مورخان و جغرافیدانان قرون اولیه اسلامی به این مراودات فرهنگی بین ری باستان و طبرستان اشاره شده و همواره به نام مکانهایی مانند دربند خزر، خاراکس (خار ری)، دماوند (دنباوند باستانی)، شهرهای مانند لارز و شرز برمیخوریم که همواره مکانیابی آنها در پردهای از ابهام بود.
او افزود: از این رو در تابستان سال ۹۸ پیشنهادی مبنی بر بررسی دشت لار تهران که از دشتهای بسیار مرتفع میان کوهی در شمال استان تهران است به پژوهشکده باستان شناسی ارائه کردم، که با آن موافقت شد.
این دانش آموخته کارشناسی ارشد باستانشناسی از دانشگاه تهران تصریح کرد: در این راستا منطقهای به وسعت تقریبی ۷۳۰ کیلومتر مربع که از نظر طبیعی تمامی دشت لار تهران را دربرمیگرفت مورد بررسی پیمایشی قرار گرفت.
او گفت: خوشبختانه در هیات بررسی شواهد بسیار متقن و درخشانی در رابطه استقرار در طی ادوار مختلف تاریخی و دوران اسلامی در این منطقه شناسایی و بررسی شد.
وی افزود: این پژوهش براساس گردآوری مواد فرهنگی سطحی و تحلیل آثار و بقایای برجا مانده در سطح منطقه مورد مطالعه انجام گرفت و هر محوطه بنا بر مختصات جغرافیایی بر روی نقشه مشخص و عرصه و حریم چشمی این محوطهها نیز بر اساس پراکنش سفال و بقایای معماری ترسیم شد.
سرپرست هیات بررسی باستان شناسی دشت لار خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط جغرافیایی خاص این منطقه و نوع پوشش گیاهی، عکس برداری هوایی کمک بسیار زیادی به هیات بررسی کرد.
او با اشاره به اینکه این پروژه با مجوز پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری انجام شده است تصریح کرد: با اتمام پروژه بررسی، ۳۸ محوطه توسط هیات بررسی مورد شناسایی قرار گرفت که در میان آنها ۱۹ محوطه از نوع محوطههای استقراری، ۱۵ اثر مربوط به دژها و استحکامات دفاعی، ۶ اثر متحدثات مرتبط با راه (کاروانسرا)، ۲ امامزاده، ۴ گورستان تاریخی، ۱ غار باستانی، ۱ معدن باستانی قرار دارد.
وی تصریح کرد: در میان محوطههای شناسایی شده و آثار به دست آمده تعدادی از آنها دارای درجه اهمیت بالاتری هستند که در میان آنها میتوان به محوطههای چندین هکتاری LT۱۱۰ و LT۱۲۵ و LT۱۳۴ و LT۱۳۵ که شواهد سفالی و وسعت زیاد آنها حاکی از وجود استقرارهای نسبتا بزرگ در طی ادوار تاریخی و اوایل اسلام است و محوطه LT۱۲۳ با توجه به نوع پلان و کاشیهای مکشوفه یک بنا بسیار فاخر و اشرافی مربوط به عهد ایلخانان، اشاره کرد.
این باستان شناس گفت: از نتایج مهم این بررسی شناسایی ۶ کاروانسرا از نوع کاروانسراهای سرپوشیده و آثار جادههای تاریخی در این دشت است که گواهی بر این مدعاست.
وی با بیان اینکه این منطقه یکی از مهمترین راههای دسترسی فلات مرکزی ایران به طبرستان بود، تصریح کرد: یکی دیگر از یافتههای مهم این بررسی شناسایی غار تاریخی LT۱۰۷ است که در ناحیه شمالی منطقه مورد بررسی و در ارتفاع ۳۱۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.
او ادامه داد: داخل این غار انباشتی از اسکلتهای انسانی قرار دارد که بررسی اولیه سفالها، نشان از تعلق اسکلتها به دوران تاریخی دارد.
سرپرست هیات بررسی باستان شناسی دشت لار در پایان تصریح کرد: با توجه به مدت مجوز شناسایی، کارهای میدانی این بررسی به پایان رسیده و هیات در حال بررسی بیشتر آثار و بعضا تحقیقات آزمایشگاهی دادههای بدست آمده است، که به محض اتمام، اطلاعات تکمیلی ارائه خواهد شد.
ایلنا