گردشبان (gardeshban.ir) : روستاي ملاده، با مختصات جغرافيايي ۵۳ درجه و ۲۴ دقيقه طول شرقي و ۳۶ درجه و ۲ دقيقه عرض شمالي، در شمال شهر سمنان واقع شده است. برای رفتن به ملاده نیاز است تا ابتدا از شهمیرزاد عبور کرده و به جاده ساری بروید. ملاده از سطح دريا ۱۷۷۰ متر ارتفاع دارد. آب و هواي آن در بهار و تابستان معتدل و در زمستان سرد و پربرف است.
رودخانه سفيدرود که در زبان محلي آن را اسبه رو مي نامند، در شمال روستا جريان دارد.
نام اين روستا در گذشته هاي دور، ايوک و جزء منطقه دودانگه ساري بوده است. در منطقه دودانگه، چهار طايفه جوش، جولا، سادات و ملا زندگي مي کردند. پس از مهاجرت و اسکان گروهي از طايفه ملا به روستاي ايوک، نام ايوک به ملاده تبديل شد.
مردم روستاي ملاده به زبان مازندراني سخن مي گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سکونت
در سال ۱۳۸۵، جمعيت روستاي ملاده در حدود ۵۵۰ نفر گزارش شده است.
بيشتر درآمد روستاييان بر فعاليت هاي زراعي، دامپروري، باغداري و صنايع دستي استوار شده است. زنان روستا، در کنار فعاليت هاي زراعي به بافت گليم، قالي و جاجيم و پارچه کت و شلوار پشمي (چوخا) مي پردازند.
محصولات عمده زراعي روستاي ملاده عبارت است از: گندم، جو، سيب زميني، نخود، لوبيا، عدس، سير، چغندر، هويج و سبزيجات. گيلاس، آلبالو و گردو و نيز محصولات باغي اين روستاست.
مراتع سرسبز پيرامون روستاي ملاده موجبات رونق دامداري را فراهم نموده و انواع لبنيات مانند شير، پنير، ماست، کشک، قره قوروت، کره و روغن حيواني در اين روستا فرآوري مي شود.
روستاي ملاده در يک محدوده کوهستاني استقرار يافته و بافت مسکوني متمرکزي دارد. مصالح به کار رفته در خانه ها بيشتر از سنگ، گل و چوب است. خانه ها، داراي اتاق نشيمن، آشپزخانه، سرويس بهداشتي، انبار علوفه و غله، طويله، ايوان بزرگ و حياط است. حياط به وسيله چند پله به ايوان که محل نشيمن تابستاني است، اتصال مي يابد. سقف شيرواني خانه ها، جلوه ويژه اي به روستاي ملاده بخشيده است.
جاذبه هاي گردشگري
در منطقه شمالي روستاي ملاده، ييلاق هاي زيبايي سنگ چشمه، پشت لد، اشکبستون، لوتک و جنگل معروف افرا، مرتبط با جنگل هاي شمال، قرار دارند. راه ارتباطي روستاي ملاده با روستاهاي دودانگه ساري، از جنگل افرا مي گذرد. درختان بلوط، نارون، افرا و راش در اين جنگل قد برافراشته اند. در ناحيه جنوبي روستا نيز انبوهي از درختان ارس، کوهها و تپه ها را پوشانيده اند.
سرطلا مشهورترين کوه روستاست، در اطراف اين کوه، ييلاق هاي کلاته و شاه زمين فضاي دلپذيري را به وجود آورده اند. در باغ هاي زيباي اين ييلاق، انواع درختان گردو، سيب، گيلاس، آلبالو، هلو و بعضي درختان جنگلي ميوه دار مانند سياه دانه، ازگيل، زالزالک، زرشک و توت صحرايي وجود دارد.
قله هاي اطراف روستا تا اواخر بهار از برف زمستاني پوشيده است، چشم اندازهاي زيبايي را به وجود مي آورند.
آرامگاه بي بي طيبه در ورودي روستا واقع شده است. مردم روستا بي بي طيبه را دختر حضرت موسي بن جعفر (ع) مي دانند. روستا دو باب آسياب آبي قديمي داشته است که هنوز آثاري از آن به جا مانده است.
کاخ ابراهيم خان يا شکارگاه ملاده، شامل دو عمارت بزرگ است که از مهم ترين جاذبه هاي تاريخي اين روستا به شمار مي آيد. اين مجموعه زيبا، در شمال شرقي روستا واقع شده و شامل دو بناي با شکوه است که در دو سمت شرق و غرب محوطه، به فاصله ۵۰ متر و در مقابل يکديگر ساخته شده اند. هر يک از عمارت ها در دو طبقه مجزا بنا شده اند که هر طبقه متشکل از تعداد زيادي اتاق و راهروهاي ارتباطي است. اين عمارت ها، سقف شيرواني با پوشش گالوانيزه دارند.
معماري اين بناها، زيبايي خاصي دارند. گچبري و طاق نماهاي روي ديوار اتاق ها و ايوان ها، با نقاشي هاي زيبا و شومينه هاي کوچک، زينت داده شده اند. اين مجموعه، حياطي بزرگ با انبوهي از درختان متنوع دارد.
عمارت به شخصي به نام ابراهيم خان از احکام منطقه، تعلق داشته است و در حال حاضر، به عنوان آثار باستاني به ثبت محلي رسيده است.
آدرس: جاده ساری بسن شهمیرزاد و ساری