گردشبان (gardeshban.ir) : روستاييست ييلاقي در ذيل ارتفاعات نارنجكل وبه فاصله حدود ۱۵۰۰ متر از سطح دريا به ظاهر متروكه ولي در حال ساخت آنهم به شيوه مدرن .این روستا در دامنه (پشت کوه) در ارتفاعاتی از مسیر رستم اباد در شهرستان رودبار قابل دسترس است قرار دارد.《 دارستان》در منطقه ییلاقی قرار دارد که از قدمت تاریخی بسیار زیادی برخوردار است .
مردم این روستا بر این باورند که اسم قدیم این روستا قبلا به دلیل داشتن درختان بسیار بزرگ به "سیاه دارستان” معروف بوده است، زیرا درختان مانع از تابیدن نور آفتاب به داخل روستا میشدند.مردم ییلاقی دارستان به زبان تاتی سخن می گویند.
مرکز شهرستان شهر رودبار است که در کنار سفیدرود قرار دارد و متشکل از چند منطقه بالابازار، پایینبازار و خلیل آباد است. به فاصله ۸ کیلومتری از جنوب پایینبازار رودبار و در دامنه کوههای تالش(پشت کوه) منطقه ییلاقی "دارستان” قرار دارد که از قدمت تاریخی بسیار زیادی برخوردار است.این روستا داراي برق ولوله كشي آب چشمه است و آنتن دهي تلفن همراه در آن به راحتي صورت ميگيرد.داراي جاده نيمه اسفالته وبه قول معروف شُسته رُفته با حد اقل دست انداز هاست.اين روستا داراي امكانات ورزشي سنتي( زورخانه) بوده ودرخت گردوي كهنسال وزيباي آن در مبدا ورودي روستا خوشامد گوي مقدم تازه واردان است.
دارستان روستایی است که زمانی بسیار آباد بوده و مردم به کار کشاورزی و دامپروری میپرداختند، ولی امروزه با ساختن عمارتهای فراوان به یک منطقه گردشگری تبدیل شده است .روستای ییلاقی دارستان در ۱۰ کیلومتری شهر رودبار واقع شده که به لحاظ ارزش اکولوژیکی و تنوع زیستی از غنای بالایی برخوردار است .در منتهی الیه جنوبی استان گیلان قرار دارد و مرکز اصلی پرورش درخت زیتون و تولید محصولات زیتون از جمله روغن و صابون و غیره است؛ شهرستانی کوهستانی که مردم ان علاوه بر کار کشاورزی به دامپروری نیز مشغول هستند.
آثار باستانی فراوانی از دارستان حفر شده که بخشی از آن در موزه استان نگهداری میشود. دارستان روستایی است که زمانی بسیار آباد بوده و مردم به کار کشاورزی و دامپروری میپرداختند، ولی امروزه با ساختن عمارتهای فراوان به یک منطقه گردشگری تبدیل شده است.
از موارد ديدني در مسير ورود به اين روستا مقبره هاي نيمه ويران حاشيه جاده منتهي به اين روستاست كه سنگ قبرها و درون گورها كاملاً هويداست كه گروهي معتقدند به هنگام احداث جاده به شكل موصوف در آمده و عده ايي ديگر نظر ديگري دارند دال بر تلاش براي يافتن زير خاكي كه البته كند وكاوهاي ديگر در ديگر نقاط حاشيه جاده ونيز ديوار نوشته هاي موجود در روستاي لويه(كه قبل از آن واقع شده) مبني بر تبليغ فروش دستگاههاي فلز ياب و…. نظر دوم را بيشتر تقويت ميكند،از ديگر مناظر ديدني و زيباي اين روستا رنگ خاك بخشي از اراضي نزديك به روستاست كه در زير نور آفتاب به رنگ بنفش ميزند و مبين مواد خاص تشكيل دهنده آن ميباشد كه با جاهاي ديگر تفاوت دارد .
در نزديكي اين روستاي ييلاقي ، وقتي به دورنماي آن خيره ميشوي در سمت راست قله با عظمت و سفيد پوش درفك و به فاصله اندكي (البته فاصله هوايي از آن) قله پوشيده از برف آسمانسرا وتوربينهاي بادي آن در پهنه بيكران آسمان جلوه گري ميكند كه در يك هواي صاف وآسمان آبي ، منظره وزيبا و بينظير و فرصتي مغتنم است براي كسانيكه كه دوستدار هنر عكاسي وعكسبرداري از طبيعت هستند .
این منطقه دو محل زیارتی به نامهای بقعه آقا سید محمد(محمد چو) و قبر شیخ مفید دارد که روایت است شیخ مفید، یکی از شاگردان امام جعفر صادق (ع) بوده است که روایت است شیخ مفید یکی از شاگردان امام جعفر صادق (ع) بوده ،كه اقا سيد جلال الدين اشرف در جنگ با مشركين به اين اقا پناه مي برد و چون زخمي شده بود ه به اين اقا مي فرمايد چناچه مردم ، مرا به تابوت انداخته وبه داخل سفيد رود بيانداز كه اقا شيخ مفيد پس از مرگش به وصييتش عمل مي كند .
این منطقه دارای احشام (گاو و گوسفند)است و چراگاه وسیعی دارد. دارستان چشمههایی با آب زلال و سرد دارد که هر ساله عدهای را برای تفریح و گردش جذب میکنند.
تاريخ روستا مملوء از مردان بزرگ كه هر كدامشان در روزگار ان گذشته حماسه افريده اند از جمله مي توان به نام (حاجي اقا ) بسنده نمود كه در مقابل متجاوزان روسي در جنگ جهاني اول مقاومت مي نمايد ودر اين راه به شهادت . مقاومت مردم در مقابل مزدوران شاه در سال ۱۳۴۳كه مي خواستند اب ابياري زمين هاي روستا را به منطقه ي ديگري انتقال دهند . منجر به شهادت ۳تن از افراد روستا شد .