آشنایی با شهر نرجه قزوین/تصاویر

صفحه نخست / عمومی

آشنایی با شهر نرجه قزوین/تصاویر

نَرجه یکی از شهرهای استان قزوین ایران است. این شهر در بخش مرکزی شهرستان تاکستان قرار دارد.

کد خبر: ۱۸۸۹۴

تاریخ انتشار : جمعه ۱۰ آبان ۱۳۹۸-1398 August 10

شهر کوچک نرجه در جنوب غربی استان قزوین و در کیلومتر ۵ جاده تاکستان- همدان قرار دارد و مردم آن به زبان ترکی آذربایجانی صحبت می‌کنند.طبق مصوبه دی ماه ۱۳۸۳ وزارت کشور این مکان به لحاظ وسعت و کثرت جمعیت از روستا به شهر نرجه ارتقا یافت.

در لغتنامه دهخدا دربارهٔ نرجه پیش از اینکه به شهر تبدیل شود، آمده‌است: "قصبه‌ای است از دهستان دودانگه بخش ضیاآباد شهرستان قزوین، در ۱۸هزارگزی مشرق ضیاآباد در جلگه معتدل هوائی واقع است و ۲۳۳۹ تن سکنه دارد. آبش از رودخانه خررود، محصولش غلات و کشمش و بادام و گردو، شغل اهالی زراعت است.

همچنین در فرهنگنامه "عمید” چنین نوشته شده که نرجه در لغت به فتح نون به معنی صف، حلقه، دسته‌ای از مردم یا دسته‌ای از پرندگان، حلقه زدن لشکر برای شکار می‌باشد. شهر نرجه در حال حاضر به عنوان مرکز آزمون آبیاری مکانیزه باغات انگور در ایران (طرح مدیریت یکپارچه سامانه آبیاری موضعی) شناخته شده‌است و مطالعات کارشناسان در این حوزه ادامه دارد.

به لحاظ بافت شهرسازی، نرجه یک شهر گسترش یافته در راستای شمال به جنوب است که واحدهای مسکونی، اداری و تجاری آن در بخش شمالی و مزارع و باغات کشاورزی آن در بخش جنوب و شرق مستقر هستند. بلوار اصلی نرجه که این شهر را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم می‌کند و از شمالی‌ترین نقطه شهر تا مرکز شهر ادامه یافته‌است، بلوار امام خمینی (ره) نام دارد.

در منطقه نرجه انواع مختلف انگور از قبیل بیدانه سفید وقرمز، عسگری، شاهانی، یاقوتی، ملایی، سابی (سحابی- صحابی)، احمدی، گوهر، چفته، انگور سیاه، رودبار، یزندای، شاهانی سفید، ریش بابا (میش پستان)، شصت عروس، فخری، انگور شل (مثقالی)، کره رویه، ممیجکه، ورگه انگور (انگور گرگ)، شکر شیرازی، مهدی خانی، فخری قرمز، سلطانی وشاهرودی کشت می‌شود.

ویژگی های اقلیمی ، سیاسی و فرهنگی ” نرجه "

به لحاظ جغرافیایی شهر کوچک نرجه با ۲۰۰ هکتار مساحت و حدود ۷۰۰۰ نفر جمعیت در جنوب غربی استان قزوین و در کیلومتر ۸ جاده تاکستان- همدان قرار دارد. طبق مصوبه دی ماه ۱۳۸۳ وزارت کشور این مکان به لحاظ وسعت و کثرت جمعیت از روستا به شهر نرجه ارتقا یافت و مهندس عبدالرحیم فتحی از نیمه دوم سال ۱۳۸۴ به عنوان نخستین شهردار نرجه منصوب شد . وی پس از یکسال و نیم فعالیت در پست خود با رای استیضاح شورای اسلامی شهر از کار برکنار شد . پس از وی مهندس علی طاهرخانی از اردیبهشت ۱۳۸۶ به عنوان دومین شهردار نرجه منصوب شد. مهندس طاهرخانی نیز یکسال و سه ماه بعد از سمت خود استعفا داد و از اول دی ١٣٨٨ با صدور حکمی از سوی استاندار قزوین آقای عین اله طاهری بشارت به عنوان سومین شهردار این شهر منصوب شد .هرچه هست شهر نرجه به عنوان یکی از مراکز عمده تولید انگور ایران سالانه حدود یک نهم انگور مصرفی کشور را تامین می کند و در کشت خود ۳۷ رقم از ارقام بسیار باکیفیت و صادراتی انگور جهان را پرورش میدهد.

انواع محصول انگور شهر نرجه عبارتست از بیدانه سفید وقرمز،عسگری ،شاهانی، یاقوتی ، ملایی ، سابی (سحابی- صحابی )، احمدی ، گوهر ، چفته ، انگور سیاه ، رودبار ، یزندای ، شاهانی سفید ، ریش بابا (میش پستان)، شصت عروس ، فخری ، انگور شل ( مثقالی ) ، کره رویه ، ممیجکه ، ورگه انگور ( انگور گرگ ) ، شکر شیرازی ، مهدی خانی ، فخری قرمز ، سلطانی وشاهرودی . از سوی دیگر شیره انگور و کشمش

نرجه شهرت بالایی در بازارهای اروپایی و به ویژه فرانسه و آلمان دارد.تپه باستانی نرجه که در سالهای اخیر بارها توسط غارتگران میراث فرهنگی حفاری شده هنوز هم در دل خود آثار کشف نشده گرانبهایی دارد که مراکز پژوهشی و دانشگاههای مختلف کشور را به حراست از آن واداشته است.البته در شهر نرجه تپه های باستانی دیگری هم در بخشهای شمالی و شرقی وجود دارد که به لحاظ فرسایش طبیعی از ارتفاع آنها نسبت به تپه نرگه کاسته شده است ولی این تپه ها هنوز هم مخزن دفینه ها و آثار گرانقیمتی هستند که گاهی سوداگران میراث فرهنگی را به کاوشهای غیرمجاز وامی دارد.

شهر نرجه خوشبختانه از امکانات رفاهی مناسبی نظیر آب آشامیدنی لوله کشی، برق سراسری ، ارتباطات تلفنی ،گاز شهری،درمانگاه بهداشت ، مدارس تحصیلی در مقاطع مختلف ، کتابخانه عمومی ، مسیرهای دسترس آسفالته با شبکه روشنایی استاندارد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، باند فرود آسفالته و قابل استفاده برای پروازهای سبک و هواپیماهای سمپاشی ، مساجد و حسینیه های متعدد ، مرکز پرورش ماهی ، سالن ورزشی چند منظوره و …برخوردار است .

در شهر ” نرجه ” همچنین سه امامزاده وجود دارد ، امامزاده ابراهیم و امامزاده اسحاق (ع) که طبق روایات محلی نسب آنها به امام موسی کاظم ( ع ) پیشوای هفتم شیعیان میرسد و همچنین امامزاده افخم ( ع ) که نام دقیق آن افخم بن محمد بن حسین بن امام زین العابدین ( ع ) است.

سکنه فعلی این شهر مردم مهمان نوازی هستند که به زبان ترکی با ملغمه ای از واژه های فارسی ، عربی ، تاتی ، تاتاری و ترکمنی تکلم می کنند . ترکیب جمعیت اصلی نرجه را اقوام طوایف ” آقاجانی ” ، ” علم بیگی ” ، ” کریمخانی "، ” طاهری ” ، ” محمد حسینی ” و ” علی نوری ” تشکیل میدهند که به ندرت در میان آنها وصلت و پیوند صورت گرفته است . البته گروههای قومی کوچکتری نیز تحت عناوین ” شیخها ” ، "علیخانی "، ” غلامرضایی "،” شیری” و ” حدادها ” در این شهر ساکنند.

هریک از طوایف فوق مکانهای استقرار جداگانه و مساجد و حسینیه های مجزایی دارند . با این حال در ۳۰ سال اخیر روند وفاق و همکاری میان این طوایف روز به روز بیشتر شده است.

شهر نرجه دارای ۳ بافت شهری است . در بخش جنوبی و شرقی باغات و تاکستانها انبوه انگور به چشم می خورد. بافت سنتی و متراکم روستایی نیز کماکان در بخش مرکزی قرار دارد ولی عمده سازه های جدید شهری – نهاد های عمومی – مدارس و مساکن تازه ساز در بخش شمالی قرار دارند .

محور ارتباط اصلی شهر نرجه ، بلواری است که از جاده تاکستان – همدان به سمت جنوب منشعب می شود و تا میدان مرکزی شهر به طول ۳ کیلومتر ادامه دارد . با استقرار شهرداری در این منطقه بلوار مذکور به نام ” امام خمینی ” نامگذاری شد . سبک شهرسازی در حااشیه غربی و شرقی این بلوار ، مدرن تر و مطابق با اصول مهندسی شهری است . یعنی خیابان های شطرنجی با تقاطع های ۹۰ درجه در این بخش از شهر طراحی شده است . برخی از مراکز خدمات شهری نظیر دفتر شهردار ، بانک صادرات و … در حاشیه این بلوار مستقرند .

به لحاظ فرهنگی نیز آمار باسوادی در میان ساکنان نرجه بطور چشمگیری بالاست و حدود ۲۷ درصد از دختران وپسران بالای ۲۰ سال این منطقه دارای تحصیلات دانشگاهی هستند . رشد دانش اجتماعی و وفاق بالا در میان جامعه مدنی نرجه سرعت توسعه اقتصادی ، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی منطقه را افزایش داده است.

تپه باستانی نرگه

تپهٔ باستانی نرگه: تپه باستانی نرگه به درازای ۲۲۰ متر و پهنای ۱۸۰متر و بلندی ۲۶ متر از سطح زمین می‌باشد. این تپهٔ کهن در درون دشت هموار تاکستان و در شهرنرجه گرفته‌است. این تپه بزرگترین تپه باستانی منطقه تاکستان قزوین است. آثار بدست آمده از این تپه مربوط به عمق ۵/۸ متر است و به هزارهٔ نخست میلادی تا عصر صفوی تعلق دارد.

امامزاده زرلان نرجه

بقعه امامزاده زرلان واقع در شهر نرجه، در حدود شش کیلومتری تاکستان، در فاصله یک کیلومتری جاده تاکستان، همدان و در سمت چپ جاده قرار دارد. بنای این امامزاده چهار گوشه دارد که گوشه‌های آن از خارج به صورت هلال درآمده‌اند و چنان می‌نماید که در چهارجانب بنا، چهار دیوار هلالی ساخته‌اند. گنبد بنا با گردنی گرد، در وسط یک چهارضلعی استوار شده و در ارتفاع در حدود هشت متری آن دور تا دور، یک رج آجر به شیوه دندانه‌دندانه چیده شده‌است. از این رج به بالا، پوشش اصلی گنبد به گونه‌ای انجام شده که گنبد شکل خاصی مانند گنبد «بقعه پیر» در تاکستان پیدا کرده‌است.

در دوسوی در ورودی، با فاصله یک متر از هر طرف، دو دیوار ساخته شده‌است که نمای آنها به صورت دو جرز به عرض تقریبی نیم‌متر دیده می‌شود. بالای جرزهای دوگانه به صورت هلالی درآمده و کمی از سطح سقف بالاتر رفته‌است. در بالای در ورودی، سر دری به شکل یک مهتابی کار گذاشته شده‌است. در وسط در و دیوار امامزاده، محل دو پنجره مستطیل شکل به چشم می‌خورد که بغل درگاه آنها یک قطعه سنگ مرمر سفید است. این دو پنجره، بعدها مسدود گردیده‌اند.

در داخل بنای امامزاده، دو قبر قرار داردکه آنها را منسوب به شاهزاده اسحاق و شاه‌زاده ابراهیم- برادران حضرت امام رضا (ع) می‌دانند. در داخل این امامزاده هیچ گونه نوشته وکتیبه‌ای وجود ندارد؛ ولی آنچه جالب است، نحوه ساختمان بخش پایین و شیوه گنبدسازی آن است که در نوع خود از طرح‌های جالب توجه در منطقه قزوین به‌شمار می‌رود.