گردشبان (gardeshban.ir) : عصر روز پنجشنبه، ۲۱ تیر با آغاز آتشسوزیِ شبستان مسجد جامع ساری و سرایت تدریجی آتش به بخشهای دیگر، آتشنشانان چیزی حدود یک روز برای مهار کامل آتش درگیر بودند، در این میان شعلههای آتش نه تنها مسجد و تعدادی از مغازههای بازارچهی پشتی مسجد را، بلکه مدرسه و حوزه علمیه «امامیه» را هم درگیر کرد به اندازهای که سقف این مدرسه به طور کامل در آتش سوخت.
بنایی تاریخی از دوره قاجار، که بهترین فرصت برای ساماندهی آن از این آتش، زمانی بود که طرحِ ساماندهی و بهسازی مسجد جامع ساری تهیه و اجرایی میشد. اما به نظر میرسد متولیان در زمان تهیهی طرح و ساماندهی و بهسازی مسجد جامع سوختهی ساری، بیشتر به فکر تخریب و ساخت کامل بنای خود بودند تا پیروی کردن از ضوابط میراث فرهنگی. شاید هم جرم این بنا تاریخی، همسایگی با مسجد جامع ساری بود که آتش جانِ تاریخ را در او گرفت.
هر چند احتمالا متولیان این نهاد، ثبت ملی نبودن حوزه و مدرسه «امامیه» را عاملی برای انجام اقدام خود دانستند و به جز دو دیوار که میراث فرهنگی آن را ۲۰ درصد از بنا تاریخی باقی مانده برمیشمارد، همه را تخریب کردند، ولی قرار گرفتن حوزه علمیه امامیه در حریم درجه یک مسجد جامع ساری و واجد ارزش دانستن آن در طرح تفصیلی شهر، عواملی هستند که نیاز به ثبت ملی این بنا تاریخی را به سایه میبرند و خود ان قدر وجاهت قانونی دارند که تخریب مدرسهی قاجاری را غیرقانونی بداند، آن هم در شرایطی که بدون استعلام و اعلام به میراث فرهنگی چنین قدمی برداشته شده است.
هر چند بعد از آتش سوزی یک بار به میراث فرهنگی درخواستِ مدرنسازی بنا را داده بودند که با مخالفت میراثیها مواجه شدند، اما دو روز بعد خبر تخریب بنا به میراث فرهنگی رسید.
مدرسه و حوزه علمیه امامیه قبل از تخریب
مهدی ایزدی، معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی استان مازندران میگوید: حوزه علمیه امامیه، بنا تاریخی متعلق به دوره قاجار و در حریم درجه یک مسجد جامع قرار گرفته است که با علامت هاشور در طرح شهر ساری شده است، بنابراین باید بر اساس ضوابط حریم بناهای تاریخی براساس وضعیت گذشتهاش که پیش از این تصویب شده بود، باقی میماند.
او با اشاره به اینکه متاسفانه مسوولان حوزه، با لودر و بیل حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد این بنا تاریخی را تخریب کرده و آن را با خاک یکسان کردند، ادامه میدهد: با توجه به شرایط حریم مصوب، باید این بنا به همان شکل و صورت و با همان ارتفاع و پلان معماری بار دیگر ساخته شوند.
وی همچنین به شکایت میراث فرهنگی علیه اقدام کنندگان به تخریب این بنای قاجاری اشاره میکند و میافزاید: حدود ۹۰ درصد بنا را تخریب کردهاند و اکنون فقط دو دیوار از این بنای تاریخی باقی مانده است، خوشبختانه نقشه، پلان و نمای بنا در اختیار میراث فرهنگی است و آنها میتوانند براساس نقشه و پلانِ تعیین شده، این مدرسهی قاجاری را بار دیگر احیا کنند.
ایسنا