گردشبان (gardeshban.ir) : این روستا در ۲۴ کیلومتری مشگینشهر واقع شدهاست. گورستان تاریخی اُنار از جمله بازمانده های تاریخی در این منطقه میباشد که شگرفی های آن هرساله گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.مردم آن به زبان ترکی سخن میگویند و پیرو مذهب اثنی عشری هستند.
قدمت این روستا به دورههای بسیار دیرینه میرسد . روستای اونار از شمال غربی به شهر لاهرود ، از شمال به شهر فخر آباد ، از مشرق به روستاهای الوار (علی آباد) و کوئج و قوزولو ، از مغرب به زمینهای لاهرود و از جنوب به روستای بندلو( بنه لر) محدود است .کوه سبلان در جنوب این روستا واقع شده و از لحاظ آب و هوائی بر روستا تاثیر مستقیم دارد .
براساس سرشماری سال ۱۳۸۵ جمععیت آن ۱۷۸۶ نفر (۴۶۵ خانوار) بودهاست.از تاریخ دقیق ساکن شدن مردمان اونار در این منطقه اطلاعاتی در دست نیست . ولی براساس بررسی هایی که انجام شده است ، حداقل ۸۰۰ سال قبل اینجا شهر بوده است ، حالا چقدر قبل تر از این تاریخ هم شهر بوده است نمیتوان به طور یقین حدس زد .
می توان با استناد به کشفیات باستان شناسی که در منطقه مشکین شهر و اونار انجام شده است گفت که قدمت این روستا به قبل تر از میلاد مسیح و شاید هم دور تر از این تاریخ برگردد .
نام این روستا در کتاب نزهت القلوب حمدا… مستوفی به ضمّ «ُـ» آمدهاست. نام «اَنار» با فتحه، که در اسناد مکتوب به کار برده میشود غلط املائی است. گفته میشود وجه تسمیه نام «اونار» بدان علت است که در این روستا چندین آسیاب آبی وجود داشته که آثار آنها هنوز هم پا بر جاست و اهالی این روستا و روستاهای اطراف برای آرد کردن گندم خود از این آسیابهای آبی استفاده میکردهاند و چون در زبان ترکی به آرد «اون» گفته میشود، استعمال کلمه اوننار (آردها) سبب نامگذاری این روستا بودهاست.
اردبیل درمیان بسیاری از گردشگران به طبیعت سرسبز و آب و هوای مطبوعش شهرت دارد. اما جالب است بدانید که آثاری تاریخی با شمایلی منحصربفرد در این استان یافت می شود که بسیار جالب و دیدنی می باشند.
گورستان تاریخی انار دارای سنگ قبرهای متنوعی از نظر شکل و جنس و نبشتههای متعدد جالب توجهاست.
زیباترین این سنگها عبارتند: از یک جفت سنگ قبر افراشته به ارتفاع ۱٫۶۲ متر که دارای نبشتهای است. در زیر سنگنبشتهها محراب است و در بالای لچک آن دو گل هفتپر نقش یافتهاست. در بالای نبشتهها ساقه و بالای آن کلاهکی با ۱۲ ترک، شبیه کلاه دراویش وجود دارد، و شهادتین با کلام «علی خلیفهاللّه» منقور است.
روی سنگ گورهای موجود در این گورستان نشانههایی همچون ستاره ششپر، تصویر چکش ساده و جز آن دیده میشود. در گورستان قدیمی انار آثار بسیار باستانی فالیک نیز وجود دارد که بیشتر آنها تخریب شدهاند. در همین گورستان پیکرههای قوچ سنگی در اندازههای بزرگ و کوچک به جا ماندهاست.
این روستا از اوایل اسلام تا دوران معاصر آثار فرهنگی بی شماری به چشم می خورد از آن جمله قلعه بربر، قبرستان اسلامی (با سنگ افراشته و سنگ قبرهایی در اشکال و خطوط مختلف به نام پیر)، درخت کهن سال چنار به نام (بابا چنار) با بیش از ۱۲۰۰ سال قدمت در مرکز روستا و تپه های باستانی متعدد.
در صورت ساماندهی قبرستان تاریخی اونار و جمع آوری سنگ قبرها و کتیبه های پراکنده درآن محوطه و تبدیل به موزه روباز و همچنین احیاء دیگر آثار موجود در آن منطقه از قبیل قلعه بربر و امامزاده سیدجعفر واقع در مدخل روستا و نیز اهتمام به جنگل دره اونار در جهت توسعه و تبدیل آن به پارک جنگلی می توان این منطقه را به عنوان یک مکان توریستی و گردشگری مهم به حساب آورد.
روستای انار به دلیل موقعیت جغرافیایی از مناظر بکر و دیدنی برخوردار است. تاریخ قدیمی این روستا موجب توجه بسیاری از گردشگران و البته سودجیان و سوداگران گنج قرار گرفته است.
اونار چایی که از کوه سبلان سرچشمه می گیرد بعد از عبور از روستای شاطر گنبدی و داش کسن و بندلو زمین های وسیع اونار را آبیاری کرده و طبیعتی منحصر به فرد به این منطقه می بخشد .