گردشبان (gardeshban.ir) : پایگاه اسپیس منتخبی از تصاویر فضایی برتر روزهای اخیر را منتشر کرده است.
کهکشان راه شیری از منظر تلسکوپ "وی. ال. تی"
چندی پیش "بابک تفرشی" (Babak Tafreshi) ستاره شناس ایرانی موفق به ثبت تصویری بی نظیر از کهکشان راه شیری توسط تلسکوپ "وی. ال. تی" (VLT) در رصدخانه جنوبی اروپا (European Southern Observatory) شد. تلسکوپ وی. ال. تی در رصدخانه پارانال در شیلی واقع شده است و بزرگترین تلسکوپ روی زمین است که آسمان را در نور مرئی رصد میکند. در قسمت جلو و مرکز تصویر، ابزار "OmegaCAM" است که میتواند تصاویر میدان باز را تا حداکثر ۲۵۶ میلیون پیکسل ثبت کند.
درخشش کمان کهکشان راه شیری در میان دریایی از ستارهها و سیارات
"ناسا" اخیرا در حساب کاربری خود در اینستاگرام تصویری زیبا از نیمکره جنوبی آسمانی منتشر کرده است. ناسا تصاویر زیر از نیمکره جنوبی آسمانی را منتشر کرد و نوشت: این تصویر سراسرنما یا پانوراما از نیمکره جنوبی آسمانی توسط جمعآوری دادههای یک سال ماموریت ماهواره نقشهبردار فراخورشیدی گذران (TESS) ایجاد شده است. ما ۲۰۸ تصویری که ماهواره تس از زمان آغاز ماموریت خود ثبت کرده بود را کنار هم قرار دادیم و این تصویر منحصر به فرد را ایجاد کردیم.
ماهواره نقشهبردار فراخورشیدی گذران که به اختصار "تس" (TESS) نامیده میشود، یک تلسکوپ فضایی ساخت ناسا است که ۱۹ آوریل سال ۲۰۱۸ میلادی به فضا پرتاب شد. هدف تس جستجوی سیارههای فراخورشیدیِ بیشتر در فضایی ۴۰۰ برابر پوشش مأموریت کپلر با استفاده از روش گذر است که در کهکشانهای دیگر به ویژه در مدار ستارههای پر نور اطراف خودشان در فاصلهای که امکان حیات در آن وجود داشته باشد، قرار دارند. در مقایسه با بیش از ۴۰۰۰ سیاره فراخورشیدی که تاکنون پیدا شده، انتظار میرود که این فضاپیما موفق به پیدا کردن بیش از ۲۰ هزار سیاره دیگر شود.
هدف مأموریت تس در مرحله نخست تمرکز بر درخشانترین ستارگان نزدیک به زمین برای بررسی آثار گذر سیارههای فراخورشیدی در پیرامون آنها در طول دو سال است. پروژه تس از مجموعهای از دوربینهای گسترده برای انجام یک بررسی همه جانبه استفاده میکند. با استفاده از تس ممکن است توده، اندازه، تراکم و مدار یک گروه بزرگ از سیارات کوچک، از جمله نمونهای از دنیای سنگی در مناطق قابل سکونت ستارگان میزبان، مطالعه شود. برای یافتن سیارات فراخورشیدی، چهار دوربین تس هر ۳۰ دقیقه از یک قسمت کامل از آسمان تصویری را ثبت میکنند و بر پدیده گذر نیز رصد میکنند. گذر در اصطلاح نجوم، هنگامی است که جرم کوچکتری از مقابل قرص جرم بزرگتری در آسمان، گذر یا عبور (Transit) میکند، به طوریکه چند رصدگر این پدیده را از نقاط مناسب بتوانند مشاهده کنند.
فضاپیمای "جونو" ناسا در موقعیت پرش از سایه مشتری
فضاپیمای "جونو" (Juno) ناسا پس از گذشت ۱۰ ساعت و نیم ماموریت چندی پیش به نقطهای که سایه یک قمر آتشفشانی روی مشتری افتاده بود، رسید. چندی پیش ناسا تصویری منتشر کرد که در آن سایه یک قمر آتشفشانی روی مشتری افتاده بود. شب ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۹، فضاپیمای جونو ناسا تحت یک مانور ۱۰.۵ ساعته قرار گرفت تا خود را برای پرش از سایه مشتری آماده کند. این طولانیترین مأموریتی است که جونو تاکنون انجام داده است. هدف از این مانور معروف به "سوختگی" (burn)، نگه داشتن فضاپیمای خورشیدی جونو در سایه مشتری است که در تاریخ ۳ نوامبر انجام شد. اگر جونو در مسیر سایه قرار میگرفت این ماموریت پایان مییافت. این ماموریت در ساعت ۷:۴۶ بعد از ظهر به وقت منطقه زمانی شرقی در تاریخ ۳۰ سپتامبر آغاز شد و این فضاپیما از پیشرانهای کنترل واکنش خود استفاده کرد تا خودش را در جهت درست حرکت دهد. با انجام این کار سرعت مداری جونو به ۱۲۶ مایل در ساعت (۲۰۳ کیلومتر در ساعت) تغییر یافت و از ۱۶۰ پوند (۷۲ کیلوگرم) سوخت استفاده کرد.
همه کهکشانها تنها نیستند
ناسا اخیرا در حساب کاربری خود در اینستاگرام تصویری از یک کهکشان مارپیچی باشکوه منتشر کرد. ناسا اخیرا تصویری از یک کهکشان مارپیچی باشکوه منتشر کرد و نوشت: همه کهکشانها تنها نیستند، بعضی کهکشانها یک گروه نیز دارند. ناسا تصویری زیبا از کهکشان مارپیچی "ان. جی. سی ۱۷۰۶" (NGC ۱۷۰۶) که توسط "تلسکوپ فضایی هابل" ثبت شده بود را منتشر کرد و این تصویر را "گروه کهکشان" (galaxy group) نامید. گروه کهکشان دقیقاً همانطور که از نام آن پیداست گروهی است که از ۵۰ کهکشان که از نظر گرانشی محدود و نسبتاً نزدیک به یکدیگر هستند، تشکیل شده است. کهکشان راه شیری نیز گروه خاص خود را دارد که نام گروه آن "گروه محلی" (Local Group) است. گروه محلی یا خوشه کهکشانی محلی نام یکی از خوشههای کهکشانی است که کهکشان راه شیری به همراه تعدادی از کهکشانهای اطرافش در آن واقع شدهاند. تخمین زده میشود بیش از ۵۴ کهکشان دیگر از جمله کهکشانهای کوتوله در این گروه وجود داشته باشند. مرکز گرانشی گروه محلی کهکشانی جایی میان کهکشان راه شیری و کهکشان آندرومدا قرار دارد. بزرگترین کهکشانهای این گروه محلی به ترتیب کهکشان آندرومدا، کهکشان راه شیری و کهکشان مثلث هستند. در این تصویر نیز کهکشان مارپیچی "ان. جی. سی ۱۷۰۶" (NGC ۱۷۰۶) به زیبایی میدرخشد. کهکشان مذکور در صورت فلکی "ماهی زرین" (Dorado) قرار دارد. کهکشان مارپیچی یک نوع از کهکشانها است که اولین بار توسط ادوین هابل و در سال ۱۹۳۶ ردهبندی شد. بیشتر کهکشانهای مارپیچی از یک دیسک چرخشی شامل ستارهها، گاز و گرد و غبار تشکیل شده است. اینها اغلب توسط یک هاله ضعیف از ستارگان احاطه شدهاند که بسیاری از آنها در خوشه ستارهای کروی قرار دارند. بازوهای مارپیچی نقاطی هستند که از مرکز مارپیچی و کهکشانهای مارپیچی بسته کشیده شدهاند. این نواحی باریک به شکل مارپیچ هستند و از این رو به آنها کهکشانهای مارپیچی میگویند. طبقهبندی متفاوت کهکشانهای مارپیچی بستگی به ساختار بازوهای مشخص در آنها دارد.
آزمایش ایمنی کپسول "استارلاینر"
کپسول "استارلاینر" ساخته شده توسط شرکت "بوئینگ" ساعت ۱۷:۳۰ دقیقه دوشنبه چهارم نوامبر به منظور ارسال محموله و فضانوردان به ایستگاه فضایی بینالمللی برای آزمودن جدا شدن به موقع کپسول از موشک در صورت احساس خطر پرتاب آزمایشی خود را انجام داد. کپسول بوئینگ "CST-۱۰۰ Starliner" در حال نزدیک شدن به ارسال فضانوردان به مدار زمین است. ناسا و بوئینگ چهار نوامبر ساعت ۱۷:۳۰ به وقت ایران آزمایش جدا شدن "استارلاینر" از سکوی پرتاب را به صورت زنده پخش کردند. این کپسول به مانند کپسولهای دیگر باید بتواند در صورت پیش آمدن موقعیت اضطراری نظیر آتش گرفتن موشک حمل کننده، به سرعت خود را از آن جدا کند تا تجهیزات و فضانوردان دچار آسیب نشوند. در این پرتاب آزمایشی چهار موتور جدا کننده و موتور پیشران کنترل کننده، فضاپیما را تقریباً یک مایل از سطح زمین بالا بردند و به یک مایلی شمال سکوی پرتاب هدایت کردند.