معرفی ارس دومین ژئوپارک ایران به جهان در ۲۰۲۰

صفحه نخست / عمومی

معرفی ارس دومین ژئوپارک ایران به جهان در ۲۰۲۰

دومین ژئوپارک جهانی ایران به نام ارس در شبکه ژئوپارک‌های جهانی یونسکو معرفی می شود. بررسی نهایی این پرونده در سال ۲۰۲۰ انجام خواهد گرفت.

کد خبر: ۲۰۱۰۶

تاریخ انتشار : دوشنبه ۱۱ آذر ۱۳۹۸-1398 September 11

گردشبان (gardeshban.ir) :

ژئوپارک‌ها در واقع سایت‌های زمین شناختی منحصربه‌فردی هستند که در کنار جوامع محلی قرار دارند و آن‌ها می‌توانند چنین میراث طبیعی و زمینی را در کنار خود حفظ کنند.

همکاری و همیاری جوامع محلی در حفظ و نگهداری میراث زمین شناختی، طبیعی و فرهنگی، راهکار و راهبردی موثر به شمار می‌رود که حاصل آشنا شدن مردم با ارزش میراث و پدیده‌های گوناگون محدوده ژئوپارک و نقش آن‌ها در بهبود وضعیت زندگی‌شان است. در واقع جدا از تعریف یونسکو و به زبان ساده‌تر می‌توان گفت ژئوپارک محدوده‌ای است که ویژگی اصلی آن وجود ژئوسایت‌های پر اهمیت، طبیعت و محیط زیست غنی، ویژگی‌های فرهنگی جذاب و از همه مهمتر مشارکت و حضور فعال جامعه محلی در برنامه‌های توسعه، حفاظت و پایدار است.

یونسکو نیز این سایت‌ها و پدیده‌ها را در کنار نقش جوامع محلی در حفظ و نگهداری از آن‌ها به عنوان ژئوسایت می‌شناسد به نحوی که تا کنون ۱۴۷ ژئوپارک در ۴۲ کشور به شبکه ژئوپارک‌های جهان پیوسته‌اند.

معرفی ارس دومین ژئوپارک ایران به جهان در ۲۰۲۰

مشخص کردن محدوده ژئوپارک توسط سازمان‌های مرتبط، ثبت محوطه یا پدیده‌های طبیعی موجود ژئوپارک در فهرست میراث طبیعی ملی، حفاظت و نگهبانی دائمی و تامین امنیت گردشگران در محدوده مورد نظر، داشتن راهنمای متخصص دارای مجوز فعالیت از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری مسلط به علوم زمین، اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی مناسب مبنی بر معرفی و اهمیت آثار موجود در ژئوپارک و نحوه استفاده و بازدید از آثار در قالب بروشورها و اقلام تبلیغاتی و اطلاع‌رسانی، ایجاد تاسیسات اقامتی و پذیرایی موقت استاندارد شده در قالب کمپینگ و کلبه و سرویس‌های بهداشتی با معماری و مصالح سازگار و همگون با محیط از جمله اقداماتی است که باید هر نهادی که مسئولیت ژئوپارک‌ها را بر عهده می گیرد، انجام دهد.

یکی از این ژئوپارک‌ها که دارای چندین ژئوسایت است و در واقع در خاورمیانه تنها ژئوپارک شناخته شده از سوی یونسکوست،جزیره قشم است. ایران در نظر دارد تا دومین ژئوپارک خود را به شبکه جهانی ژئوپارک‌های یونسکو معرفی کند. این ژئوپارک در محدوده منطقه آزاد ارس واقع شده است.

کلیسا سنت استپانوس، کلیسا چوپان، اشکال ریپل مارک(اشکال موجی شکل)، کوههای طهلوم، چشمه گئچی قالاسی، راک فال، آسیاب خرابه، ژئوسایت علی باشی (پرموتریاس) ژئوسایت هایی هستند که در کنار هم ویژگی‌های نامیده شدن به عنوان یک ژئوپارک را دارند. این ژئوسایت‌ها در منطقه آزاد ارس و منطقه جلفا به عنوان ژئوپارک ارس شناخته می‌شود و مدیریت آن تحت نظارت سازمان منطقه آزاد ارس است.

پرونده ژئوپارک ارس یک بار در سال ۸۹ به شبکه جهانی ژئوپارک‌ها فرستاده شد، اما پس از بازدید ارزیابان این شبکه از ارس در سال ۱۳۹۰، این منطقه واجد شرایط کافی برای معرفی به عنوان ژئوپارک جهانی تشخیص داده نشد. مشکل این‌جا بود که به جامعه محلی آن طور که مدنظر ارزیابان است، پرداخته نشده بود. به همین دلیل قرار شد پس از رفع نواقص و تکمیل موارد مشخص شده، دوباره درخواست جدیدی آماده و ارسال شود. این پرونده ولی به دلیل تغییرات مدیریتی در سطح منطقه آزاد ارس، نتوانست در سال ۹۷ به یونسکو فرستاده شود به همین دلیل امسال بار دیگر مسئولان این ژئوپارک تلاش خود را کردند تا پرونده به یونسکو برای بررسی فرستاده شود.

کلیسا چوپان

تا کنون زیرساخت‌های گردشگری حدود ۷ ژئوسایت ایجاد شده است برخی از ژئوسایت‌ها هم هستند که به دلیل ویژگی‌هایی که دارند فاقد امکانات برای بازدید هستند ولی پرونده ارس دارای ۲۴ ژئوسایت است که فعلا با همین تعداد بسته شده ولی امکان دارد به تعداد آن‌ها در ماه‌های آینده افزوده شود.

برای ژئوپارک‌های ایران چه آن‌ها که جهانی شدند و چه آن‌ها که پرونده شان در دست تکمیل است، فردی به نام علیرضا امری‌کاظمی تلاش می‌کند تا به سازمان‌های دولتی مرتبط با این ژئوپارک‌ها مشورت دهد او مشاور پرونده ژئوپارک ارس هم هست که درباره روند پرونده آن می‌گوید: پرونده روز نهم آذرماه به کمیسیون ملی یونسکو در ایران داده شد تا به سازمان یونسکو ارسال کنند. دو ماه طول می‌کشد تا این پرونده مورد ارزیابی قرار گیرد. بعد کارشناسان یونسکو اگر اعلام کنند که این پرونده با معیارهای آن‌ها هماهنگ است، نسبت به اعزام ارزیابان و بازدید میدانی و چک کردن صحت مطالبی که در پرونده ذکر شده، اقدام می‌کنند. این بازدید از نیمه خرداد تا نیمه مرداد سال آینده خواهد بود و آن‌ها هر زمان که بخواهند در طول این مدت سه روز را باید در ارس بمانند و بازدید کنند.

راک فال

وی ادامه می‌دهد: ارزیابان سپس گزارش بازدید خود را به شورای جهانی یونسکو می‌فرستند. سپتامبر ۲۰۲۰ جلسه‌ای تشکیل می‌شود و نتیجه برای شورای اجرایی یونسکو ارسال خواهد شد تا آن‌ها از کانال رسمی خود اعلام کنند که آیا این ژئوپارک جهانی شده است یا نه. باید پروسه رای نهایی بگذرد در این مدت کسی نمی داند تکلیف پرونده چیست. چون باید رای نهایی را مقامات سطح بالای یونسکو نیز تایید کنند. ولی در هر صورت سال ۲۰۲۰ مشخص خواهد شد که ارس جهانی می شود یا نه البته درصورتی که این پرونده برای ارزیابی ارسال شده باشد.

اکنون ارس شبکه همیاران ژئوپارک را تشکیل داده و برای آنها در نظر دارد تا چندین ساعت کلاس آموزشی برگزار کرده و آن‌ها را با این پدیده و زندگی در کنار پدیده های زمین شناختی آشنا کند. خللی که باید در تدوین پرونده جدید به آن پرداخته می شد.

کارهای دیگری نیز در دست انجام است درست مانند ژئوپارک قشم که محصولاتی با موضوع ژئوپارک تولید شد، در این‌جا نیز قرار است محصولاتی که توسط جامعه محلی تولید می‌شود، رنگ و بوی ژئوپارک را بگیرند درواقع محصول همان است منتها تحت لوای ژئوپارک مهر می‌خورد و البته که باید شرایط زیست محیطی نیز در آن‌ها رعایت شود.

اکوموزه گلفرج

از طرفی نگرانی بابت ساخت‌وسازهای غیرمجاز در ارس وجود ندارد. چرا که این ژئوسایت‌ها در مسیرهایی قرار گرفته‌اند که یا نزدیک به محدوده مرزی بین ایران و جمهوری نخجوان است و یا در مسیر و جاده واقع شده‌اند و عملا امکان ساخت‌وساز کنار آنها نیست.

در این‌جا یک اکوموزه‌ای نیز ایجاد شده به نام گلفرج که اتفاقا باعث شده تا جامعه روستایی که گلفرج را خالی از سکنه دیده بودند به روستا برگردند این اتفاق را ژئوپارک به فال نیک گرفته و به پرونده خود نیز اضافه می کند. در واقع منطقه گلفرج از نظر زمین شناسان پدیده های غنی و فسیل های متعددی نیز دارد و نشان دهنده همزیستی محیط زیست با انسان است.

نکته دیگر اینکه این ژئوسایت‌ها دارای یک مرکز اطلاعات گردشگری هستند که باید کمی روی آن بیشتر تمرکز شود تا بتواند پاسخگو بازدیدکنندگان باشد. ولی در هر ژئوسایت یک مرکز اطلاعات ایجاد شده و اگر مسیری نیاز به هموار شدن داشته صورت گرفته و تابلوهای توضیحی نیز نصب شده است.

منتها هنوز یک بخش مدیریتی مستقل برای ژئوپارک ارس در چارت اداری سازمان منطقه آزاد ایجاد نشده است. این موضوعی است که یونسکو از هر ژئوپارکی درخواست دارد با این وجود اما مدیرعامل منطقه آزاد ارس فاطمه منیری مدیر گردشگری و میراث فرهنگی خود را به عنوان مدیر ژئوپارک ارس معرفی کرده است.

حالا ژئو پارک ارس باید به سمت معرفی آن در سطح ایران و جهان قدم بردارد اکنون برای کسانی که می‌خواهند جلفا را ببینند آخر هفته‌ها اتوبوس گردشگری تعبیه شده ولی هنوز برای ژئوسایت‌ها این اتفاق نیفتاده هرچند که جاذبه‌های جلفا با ژئوسایت‌ها تقریبا یکی هستند ولی شاید بهتر بود با برند ژئو پارک این گشت‌ها انجام می‌شد.

مهر

برچسب ها:

گردشبان ارس ژئوپارک ارس دومین ژئوپارک جهانی ایران دیده بان گردشگری ایران یونسکو

بازدید از صفحه اول ارسال به دوستان نسخه چاپی خبرنامه

لینک کپی شد

پسندها: 0

گزارش خطا

پنجره