گردشبان (gardeshban.ir) : روستای هرانده که در ۱۵ کیلومتری جنوب غرب فیروزکوه جای گرفته، دهکدهای است سرسبز و بکر که در درهای به همین نام واقع شده و رودخانه پر آب نمرود از آن میگذرد.
این منطقه با نهرها و رودهای پر آب، با درختان بلند تبریزی و کوچه باغهای باصفا و چشماندازهای دیدنی از دشت و کوههای اطرف، دارای جاذبههای طبیعتگردی و گردشگری بسیاری است و با توجه به فاصلهی کمی که با تهران دارد یکی از بهترین و مناسبترین گزینهها برای گردشگران و طبیعت گردان به شمار میرود.
غار بورنیک در شهرستان فیروزکوه، بخش مرکزی، روستای هرانده واقع شده و این اثر در تاریخ ۷ مهر ۱۳۸۱ با شمارهٔ ثبت ۶۳۳۷ بهعنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
مردم روستای هرانده به زبان گیلکی صحبت میکنند. درآمد بیشتر مردم روستای هرانده از طریق فعالیتهای زراعی، باغداری، دامداری و کارگری تامین میشود. گروهی نیز در امور خدمات و صنایع دستی اشتغال دارند. اصلیترین محصول زراعی این روستا سیب زمینی است. پرورش انواع گل و پرورش ماهی قزل آلا در روستا رواج دارد. سیب، گلاب و زردآلو از محصولات باغی روستاست. انواع لبنیات مانند پنیر، کره و ماست در روستا تولید میشود. این روستا محل عبور و اتراق گاه ایل الیکایی و ایل اصانلو در فصل تابستان است.
وجه تسمیه غار بورنیک برحسب اظهار نظر اهالی روستا، گروهی نام غار "پورنیک” و دستههای دیگر به آن "بورنیک ” میگویند. پور به گفته اهالی و لهجه محلی به معنای گودال است و نیک پسوند آن است که بر روی هم به معنای گودال نیک یا چاله نیک میباشد و شاید پشینیان به عنوان دخمه یا گودالی که عمیق و ژرف است با ترکیب واژه نیک که در اینجا به معنای خوب و بزرگ را میدهد بر آن اطلاق کرده باشندو گروه دیگر آنرا بورنیک میگویند که از دو کلمه بور و نیک تشکیل یافتهاست .
مسیر رسیدن به غار بورنیک
طبق اندازه گیریهای بعمل آمده، دهانه غار ۱۵*۱۰ متر و ارتفاع آن ۶ متر میباشد و از سطح دریا ۱۹۵۰ متر ارتفاع دارد. دهانه یا اشکفت ورودی وسیع و پس از آن ایوانی با طاق بلند نمایان میشود که در منتهیالیه سمت چپ آن راه سنگلاخ ورود به دهلیز اولیه غار واقع شده بود که از سال ۱۳۸۰ راه ورودی به غار به صورت پلکانی به طور مناسبی بهسازی شدهاست.
مجموعه غار بورنیک از سه تالار عظیم شکل گرفته است که با پاگذاشتن به هر کدام با یک ارتفاع متفاوتی روبرو می شوید .زمانیکه در داخل این غار می ایستید و به آسمان نگاه می کنید رنگ زیبا و ابرهای بزرگش آنچنان توجه تان را جلب می کند که برای مدتی مبهوتش می شوید.
سفر به روستای هرانده و غار بورنیک سفری ماجراجویانه و خاطرهنگیز است. از دیگر جاذبههای گردشگری این منطقه میتوان به برج دیدهبانی متعلق به قرون ۴ و ۵ هجری اشاره کرد. همچنین این روستا محل عبور و اتراق گاه ایل الیکایی و ایل اصانلو در فصل تابستان است که تماشای زندگی صاف و سادهی آنان بسیار لذتبخش است.
اگر قصد پیمایش غار بورنیک را دارید، پیشنهاد می کنیم به همراه افراد حرفه ای یا از طریق تورهایی که در این منطقه برگزار می شود این غار را کشف کنید. با توجه به این که بر اساس مطالعات انجام شده، این غار در امتداد گسل قرار دارد و لایه طبقات به علت نازک بودن خطر ریزش دارند، بهتر است بیشتر حواستان به نکات ایمنی باشد. نکاتی از جمله این عدم ایجاد سر و صدای شدید و یا ورود به غار به صورت گروهی.
دیدنی ها و تفریحات:
این غار متشکل از ۴ تالار به نام های تالار اول، تالار دوم، تالار سوم و تالار پرتگاه است. با توجه به سفال های به دست آمده از تالار اول، مشخص شد که این قسمت محل سکونت انسان های غارنشین بوده است. ابعاد تالار اول ۵۰ در ۴۰ متر است و به آن غار بیرونی نیز میگویند.
بخشهای مختلف غار
تالار دوم با طول ۴۰ متر، شامل دالان هایی است. یکی از این دالان ها با ۳۰ متر طول، رابط این تالار با تالار سوم محسوب می شود و این دو را به هم متصل می کند. مشخصه ی این تالار استالاگتیت های گل کلمی و نخودی و صورتی رنگ است.
تالار سوم که عمیق ترین بخش غار بورنیک است، در عمیق ترین حالت اش یعنی انتهای آن، عمقی در حدود ۶۰ متر دارد. تالار پرتگاه نیز شامل پرتگاه هایی است که عمق شان به ۲۰ متر نیز می رسد. همچنین دالانی ۲۰ متری در این تالار وجود دارد که با توجه به موقعیت قرارگیری و مسطح بودن آن، گمان می رود ساکنین غار از آن به عنوان پناهگاه استفاده می کردند.
تالار پرتگاه: این تالار بسیار متفاوت از محوطه های دیگر غار می باشد و با پرتگاه هایی عمیق پوشیده شده است که عمق بعضی از آنها به ۲۰ متر هم می رسد. سنگ های ستونی، چکنده های مخروطی شکل و چکیده ها در سرتاسر این فضا دیده می شوند. در گوشه ای از این تالار، دالانی به طول ۲۰ متر و عرض ۵ متر با کف مسطح قرار دارد که گمان می رود محلی برای پنهان شدن ساکنان غار به هنگام خطر بوده است.
پیک نیک
زمانیکه از ماشین خود تا این غار پیاده می روید در راه فضاهای سبزی را می بینید که می توانید نهار و یا صبحانه را همانجا صرف کنید. الیته بسیاری از گردشگران هم هستند که شب در کنار غار چادر می زنند و استراحت می کنند پس نگران نا امن بودنش نباشید .شما یک مکان امنی را برای گردش انتخاب کرده اید.
عکاسی از مناظر شگفت انگیز
عکاسی از این غار منحصر به فرد نیز یکی از لذت های سفر است. علاوه بر آن مناظر اطراف غار نیز می توانند سوژه ی خوبی برای دوربین شما باشند.
زمان مناسب برای سفر به غار بورنیک
هر فصلی رنگ تازه ای به طبیعت این منطقه می دهد و بسته به اینکه هدف شما از سفر چیست انتخاب های تفاوتی برای زمان سفر پیش روی شما قرار می دهد.
بهار و تابستان: به دلیل کوهستانی بودن منطقه، هوا معتدل و دلپذیر است. در اوایل بهار می توانید شاهد شکوفه ها بر روی درختان نیز باشید.
پاییز: با شروع فصل پاییز سیب های قرمز بر روی درختان خودنمایی می کنند و برخی معتقدند بهترین زمان برای رفتن به بورنیک در مهرماه است. با نزدیک شدن به پایان پاییز هواسرد تر می شود.
زمستان: اقلیم کوهستانی زمستان هایی سرد و سخت را به ارمغان می آورد. این منطقه نیز در فصل زمستان بسیار سرد است.
راه دسترسی به غار بورنیک
اگر از تهران میخواهید راهی روستای هرانده و غار بورنیک شوید، وارد اتوبان بابایی شده و در انتهای اتوبان وارد جاده دماوند یا آزادراه تهران پردیس شوید. نرسیده به بومهن وارد مسیر کمربندی در سمت راست شده و جاده فیروزکوه را در پیش بگیرید. ۱۲ کیلومتر قبل از فیروزکوه تابلوی خروجی روستای هرانده را در سمت راست خود میبینید. غار زیبا و تاریخی بورنیک در ۶ کیلومتری جنوب روستای هرانده واقع شده و از روستا تا غار حدود یک ساعت و نیم کوهپیمایی پیش رو دارید. بهتر است برای سفر به این منطقه با تورهای گردشگری حرفه ای همراه باشید تا از حوادث ناخواسته جلوگیری شود.