گردشبان (gardeshban.ir) : یکی از اصلی ترین دلایل بروز بیماری لثه، وجود باکتری در پلاک دندانی (حفره) است. باکتری های موجود در پلاک سموم مضری تولید می کنند که سبب ایجاد فرایندهای التهابی در بافت لثه می شود. اگر پلاک باکتریایی زود درمان نشود، باعث آسیب به دندانها و لثه ها می شود.
بیماری لثه چیست؟
بیماری لثه عامل اصلی ریزش دندان در بزرگسالان است. لثه مانع محافظتی مهم برای دندانها و ساختارهای پشتیبان اطراف آنها است. پریودنتولوژی یک تخصص دندانپزشکی است که به بررسی ساختارهای پشتیبان و بیماری لثه و اختلالات مرتبط با آنها می پردازد.
بهداشت ضعیف دندان ها می تواند منجر به انواع اختلالات و بیماری های دهان شود، به عنوان مثال:
بیماری قلبی که در صورت عدم درمان می تواند کشنده باشد.
تخریب فک که نمی تواند ترمیم شود.
عفونت
خشکی دهان
پوسیدگی دندان
دندان های سالم و قوی به لثه های سالم وابسته هستند.
انواع متداول مشکلات و بیماری های لثه
التهاب لثه
شایعترین مشکل لثه، التهاب لثه است و در بیش از 50٪ جمعیت بزرگسالان ایالات متحده یافت می شود. علائم التهاب لثه شامل خونریزی در هنگام مسواک زدن، لثه های متورم و قرمز است. لثه های سالم به طور کلی محکم، صورتی مرجانی به نظر می رسند و با تحریک خونریزی نمی کنند. در برخی قومیت های خاص لثه ها می توانند به دلیل رنگدانه، تیره به نظر برسند و این امری طبیعی است.
بیماری لثه پریودنتیت
دومین مشکل شایع لثه بیماری لثه (بیماری پریودنتال، پریودنتیت) است. طبق اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا، 47.2 درصد آمریکایی های بالای 30 سال از این بیماری لثه رنج می برند. پریودنتیت علائم مشابهی با التهاب لثه را نشان می دهد به جز اینکه منجر به از بین رفتن بافت لثه و فک می شود. آسیب این بیماری لثه به ویژه هنگام تخریب قابل توجه بافت لثه و استخوان است.
پریودنتیت به طور معمول با گذشت زمان پیشرفت می کند و ممکن است تا زمانی که بیماری به مراحل بعدی آسیب نرسد، علائم دردناکی ایجاد نمی کند. همین عامل، عامل اصلی ریزش دندان است.
پس روی لثه
یکی از مشکلات شایع در لثه بزرگسالان، پس روی لثه است. پس روی لثه زمانی اتفاق می افد که ریشه دندان که خط لثه از محل اتصال اصلی خود جدا می شود. این اختلال می تواند نتیجه بیماری لثه باشد زیرا قسمت فکی اطراف دندان از بین می رود. هر جا که استخوان فک از بین برود لثه ها نیز از بین می روند که همین عامل سبب نمایان شدن ریشه دندان می گردد
ریشه های نمایان شده می توانند به دما حساس باشند، در معرض پوسیدگی قرار گیرند. از دیگر دلایل این بیماری لثه می توان به دندان قروچه، استفاده از تنباکو های جویدنی، مسواک زدن به شدت تهاجمی، لثه های ضعیف ارثی، درمان ارتودنسی یا تروما اشاره کرد.
آبسه لثه
یکی دیگر از بیماری لثه، آبسه لثه (آبسه پریودنتال) است. به صورت تاول یا برآمدگی حاوی چرک در لثه ایجاد می شود. این اختلال در حفره های عمیق لثه بر اثر عفونت های باکتریایی اتفاق می افتد و سبب درد و تورم می شود.
سرطان دهان و بیماری لثه
سرطان دهان اختلالی است که کمتر شایع است. سرطان دهان می تواند در تمام ساختارهای بافت نرم دهان رخ دهد. این اختلال ممکن است روی لثه ها به صورت لکه قرمز یا سفید یا زخم دیده شود که بهبود نمی یابد.
انواع بیماری لثه؛ التهاب لثه چیست؟
التهاب لثه معمولاً در اثر عفونت باکتریایی ایجاد می شود. عدم درمان می تواند به یک عفونت جدی تر به نام پریودنتیت منجر شود. طبق اعلام انجمن دندانپزشکی آمریکا، التهاب لثه و پریودنتیت از عمده دلایل ریزش دندان در بزرگسالان است. عفونت های دندانپزشکی می تواند سلامتی را در معرض خطر قرار دهد و هزینه های زیادی را به بار آورد.
علل التهاب لثه
شایع ترین علت التهاب لثه، تجمع پلاک باکتریایی بین دندان ها و اطراف آن است. پلاک، پاسخ ایمنی ایجاد می کند که به نوبه خود در نهایت می تواند منجر به از بین رفتن لثه و عوارض بعدی از جمله تخریب دندان شود. این باکتریها ممکن است از دهان در برابر تجمع میکروارگانیسم های مضر به محافظت کند اما پلاک دندان می تواند باعث پوسیدگی دندان نیز شود و مشکلات پریودنتال مانند التهاب لثه و پریودنتیت مزمن یا عفونت لثه شود.
هنگامی که پلاک به اندازه کافی برداشته نشود، می تواند در پایه دندانها و نزدیک لثه ها به صورت سخت شود. این پلاک رنگ زرد دارد و فقط می توان به طور تخصصی آن را از بین برد. پلاک سرانجام لثه ها را تحریک می کند و باعث التهاب آن در اطراف پایه دندان ها می شود که این به معنی خونریزی راحت لثه ها است.
سایر علل و عوامل خطر این بیماری لثه
تغییر در هورمون ها
ممکن است در دوران بلوغ، یائسگی، چرخه قاعدگی و بارداری رخ دهد. لثه ممکن است حساس تر شود که به همین دلیل خطر التهاب افزایش می یابد.
برخی از بیماری ها
سرطان، دیابت و HIV.
داروها
سلامتی دهان ممکن است تحت تأثیر برخی داروها باشد، به ویژه اگر ترشح بزاق کاهش یابد. دیلانتین (داروی ضد تشنج) و برخی داروهای ضد آنژین می تواند باعث رشد غیر طبیعی بافت لثه شود.
سیگار کشیدن
افراد سیگاری در مقایسه با افراد غیر سیگاری بیشتر دچار این بیماری لثه می شوند.
سن
خطر ابتلا به این بیماری لثه با افزایش سن افزایش می یابد.
رژیم غذایی ضعیف
به عنوان مثال کمبود ویتامین C با بیماری التهاب لثه مرتبط است.
سابقه خانوادگی
افرادی که والد یا والدین آنها دچار این بیماری لثه بوده اند، خطر ابتلا در آنها نیز بیشتر است. تصور می شود این امر به دلیل نوع باکتری هایی است که ما در دوران اولیه زندگی به دست می آوریم.
علائم و نشانه های التهاب لثه
در موارد خفیف التهاب لثه ممکن است ناراحتی یا علائم قابل توجهی مشاهده نشود.
علائم و نشانه های این بیماری لثه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
لثه های قرمز روشن یا بنفش
لثه های حساس که ممکن است به هنگام لمس دردناک باشند
خونریزی لثه به هنگام مسواک زدن یا نخ دندان
هالیتوز یا بوی بد دهان
التهاب یا لثه های متورم
تخریب لثه ها
نرمی لثه
تشخیص التهاب لثه
یک دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان و دندان علائمی مانند پلاک را در حفره دهان بررسی می کند. بررسی علائم پریودنتیت نیز ممکن است انجام شود. این کار با استفاده از ابزار اندازه گیری عمق حفرات اطراف دندان مانند پرتوی ایکس یا پروبینگ پریودنتال انجام می شود.
درمان التهاب لثه و مراقبتهای این بیماری لثه
اگر تشخیص زود هنگام اتفاق بیفتد و درمان سریع و مناسب باشد، التهاب لثه با موفقیت قابل برگشت است. درمان شامل مراقبت توسط یک متخصص دندانپزشکی و پیگیری مراحل انجام شده توسط بیمار در خانه است.
مراقبت های دندانی حرفه ای
پلاک برداشته می شود. این کار به عنوان مقیاس شناخته می شود. این کار می تواند ناراحت کننده باشد، به ویژه اگر گسترده باشد و یا لثه ها بسیار حساس باشند. متخصص دندانپزشکی اهمیت بهداشت دهان و دندان، نحوه استفاده از مسواک و نخ دندان را به طور مؤثر توضیح می دهد.
در صورت لزوم ممکن است قرارهای پیگیری در برنامه قرار گیرد تا در صورت نیاز خارج سازی پلاک ها ادامه یابد. ترمیم دندان های آسیب دیده نیز به بهداشت دهان کمک می کند. برخی از مشکلات دندانپزشکی مانند دندانهای کج، تاج یا پل های بد جا افتاده ممکن است پاکسازی صحیح پلاک را سخت تر کند و همچنین ممکن است لثه ها را تحریک کنند.
مراقبت در خانه
به افراد توصیه می شود:
حداقل دو بار در روز مسواک بزنید.
از مسواک برقی استفاده کنید.
حداقل یک بار در روز از نخ دندان استفاده کنید.
به طور مرتبدهان را با دهانشویه ضد عفونی بشویید.
دندانپزشک می تواند یک مسواک و دهانشویه مناسب را توصیه کند.