گردشبان (gardeshban.ir) : در منطقه کوههای آبی استرالیا، خشکی از مکان و زمانی پرده برداشته است که مدتها پیش سیل آن را از میان برده بود؛ سیلی که ساخت سد کاتاراکت در نیوساوس ولز و سد واراگامبا در دره بوراگورانگ آن را ایجاد کرد.
خشکسالی سبب شد تا دهکده گمشده استرالیایی به همراه تانکهای آمریکاییاش از آب سر برآورد
ساخت این سدها برای سرعت بخشیدن به تأمین آب شهر سیدنی ضروری بود، ولی این کار به نارضایتی جوامعی که حذف شدند انجامید. شاید بتوان گفت روح جوامع حذف شده اکنون بهنوعی دوباره به سطح خشکی بازگشته است. جایی که زمانی در اعماق آب فرو رفته بود، خانهها، مغازهها و مزرعههایی را میتوان دید که برای باز کردن راه آب محو شده بودند.
خشکسالی سبب شد تا دهکده گمشده استرالیایی به همراه تانکهای آمریکاییاش از آب سر برآورد
سد واراگامبا
این روزها به دلیل کمبود شدید باران، نمای حیرتانگیزی از گذشته منطقه دیدهها را خیره میکند؛ ولی این نکته را نیز به یاد ما میآورد که شمار فراوانی از انسانها سبک زندگی خود را در میان آب آن سیلها گم کردند.
از مصنوعاتی که در پی خشکی در این دهکده پیدا شدند میتوان به یک تانک زنگزده مربوط به جنگ جهانی دوم، یک تانک اِمتِریگرانت M3Grant و میلههای محافظ اژدر کنار دیوارهای سد اشاره کرد. همچنین تعدادی جاده، ساختمان و حتی خط راهآهن، دوباره به خشکی بازگشتهاند. (محافظهای اژدر کارشان این بود که بمبها را پیش از انفجار «بگیرند».) احتمالاً کشاورزان از این تانک مربوط به جنگ جهانی دوم برای پاکسازی زمینشان استفاده میکردهاند.
ولی چرا این اشیاء اینجا هستند؟ کِیت لِنِرتز، متخصص میراث مرکز برق اِناِسدَبِلیو NSW میگوید: «ما فکر میکنیم که پس از پایان جنگ، خیلیها تجهیزات نظامی اضافی را به فروش میگذاشتهاند و برخی از کشاورزان نیز آنها را به زمینهای خودشان میبردهاند.» لِنِرتز میافزاید: «از تجهیزات نظامی برای پاک کردن چوب و درخت استفاده میشده است، ولی این حقیقت که این چیزها دوباره از آب بیرون آمدهاند، قضیه را جالبتر میکند.»
حتی پلی از گذشته که زمانی زیر سطح آب بود، دوباره ظاهر شده است. پل والاندیلی اکنون به دلیل پایین آمدن شدید سطح آب کاملاً از آن بیرون آمده است.
خشکسالی سبب شد تا دهکده گمشده استرالیایی به همراه تانکهای آمریکاییاش از آب سر برآورد
تانک اِمتِریگرانت
لِنِرتز میگوید درست است که این اشیاء نمایی شگفتآور از چند دهه پیش منطقه به دست میدهند، ولی خاطرات تلخی را نیز زنده میسازند. به گفته او: «این نماها برای کسانی که پیشتر در دهکده زندگی میکردهاند، بسیار دلخراش است. مغازهها و خانهها و تمام جمعیتشان با بولدوزر تخریب شد تا راه برای سد باز شود، و اخراج اجباری این همه انسان زخمی را در دلشان بر جای گذاشت.
خشکسالی سبب شد تا دهکده گمشده استرالیایی به همراه تانکهای آمریکاییاش از آب سر برآورد
تصویری تاریخی از پل مشهور والاندیلی
به همین دلیل، برخی ترجیح میدهند که مرکز برق اِناِسدَبلیو NSW این بقایا را از زمین بردارد تا خاطرات آزاردهنده گذشته احیا نشوند. البته لنرتز و شرکت او با این نظر مخالفاند. آنها باور دارند این مصنوعات نوعی وسیله برای بازگو کردن ماجراهای تاریخی منطقه هستند و درباره امروز منطقه نیز حرفهایی برای گفتن دارند.
لنرتز معتقد است: «این وسایل آنچه را در منطقه پیش آمده است بازتاب میدهند. وقوع خشکسالی باعث شده تا داستان گذشته منطقه شفافتر بیان شود. ما میخواهیم آنها در جای خودشان بمانند.»
طبق گفته خانم لنرتز این بقایا درباره شرایط جاری منطقه نیز نکاتی را آشکار میسازند. او افزود: «آنها سطح و شدت خشکسالی را برای کارکنان مرکز آب اِناِسدَبِلیو NSW و شاید بومیها مشخص میکند.»
گرچه برخی نگران آن هستند که زنگزدگیها بر کیفیت آب اثر بگذارند، ولی خانم لنرتز گفته است که این اتفاق روی نخواهد داد و نیازی به هشدار و نگرانی نیست. آب سد مرتباً آزمایش میشود، و تا به حال اثر مخرب فلزهای کهنه روی آن مشاهده نشده است.
دولتها دیگر ساخت سد را یک راه حل فوری و «حاضر و آماده» برای رساندن آب و برق به مناطق نمیدانند، چراکه این کار بر گونههای معینی، اثرات زیستمحیطی مخربی میگذارد. در مجله نیویورکتایمز تاریخ 21 ژانویه، در مقالهای نوشته شده بود که پروژههای 2018 سدسازی در جنگل برزیل متوقف شدهاند. چراکه تظاهرات مدنی دولت را متقاعد کرده است که بر صدور مجوزش تجدید نظر کند. این روزها کشورها به راهحلهایی ازجمله انرژی بادی و خورشیدی برای پروژههای هیدروالکتریک روی آوردهاند که طبق گفته گروههای زیستمحیطی امنتر بوده و اثر مخربشان بسیار کمتر است.
البته سدهایی که منجر به نابودی دهکده شدند هنوز پابرجا هستند؛ و این خشکسالی مشکل ذاتی حذف کردن شهر و دهکدهها و چشماندازهای سیل را آشکارتر ساخته است. و اگرچه سطح آب در منطقه هنوز پایین میآید، ولی مشخص نیست روح گذشته منطقه دوباره زیرآب رفته و پنهان خواهد شد یا خیر.