گردشبان (gardeshban.ir) :
کمیته میراث جهانی یونسکو در سال ۹۰ باغهای پاسارگاد و ارم از استان فارس، پهلوانپور و دولتآباد از استان یزد، فین و چهلستون از استان اصفهان، اکبریه از استان خراسان جنوبی، عباسآباد از استان مازندران و شاهزاده ماهان از استان کرمان را در فهرست خود ثبت و این ۹ باغ را جهانی کرد و از آن پس آمار بازدیدکنندگان از این باغها حداقل در استان یزد، چهار برابر شد.
باغ دولتآباد که بلندترین بادگیر جهان از عمارت زیبای آن سر به فلک کشیده، پیش از این ثبت نیز در کشور شهرت داشت اما باغ پهلوانپور مهریز بهرغم همه زیباییهایش در گمنامی بود که ثبت جهانی و معرفی زیباییها و جاذبههای این باغ، خیل گردشگران را به سمت آن سرازیر کرد.
در یک دهه اخیر، در ایام نوروز باغ دولتآباد همواره در زمره سه مکان تاریخی استان یزد بود که بیشترین آمار بازدید گردشگران را داشت و باغ پهلوانپور مهریز هم کمکم حجم زیادی از مسافران را به سمت خود جذب کرده بود.
در حالی که فضاسازی این باغها از چندی پیش آغاز شده بود تا نوروز امسال نیز مردم یزد و گردشگران نوروزی با حضور در این باغها خاطرات خوش سفر خود را زیباتر کنند، کرونا برنامهای دیگر رقم زد و درب این دو باغ جهانی را به روی گردشگران بست.
مجازی مهمان زیباییهای باغهای جهانی یزد باشید
اما در دنیای گسترده ارتباطات امروز، حتی بسته بودن درب باغهای جهانی یزد هم نمیتواند مشتاقان سفر را از لذت تماشای این باغها بینصیب کند و وجود صدها و هزاران عکس و ویدئو از این دو باغ، میتواند علاقمندان را ساعتها به صورت مجازی مهمان زیباییهای این باغ کند.
مطالعه توصیف این باغها و تماشای ویدئو و عکسهای آنها به طور قطع زمینه ذهنی مناسبی برای مخاطبان ایجاد میکند تا پس از اتمام بحران کرونا، با اشتیاق و آگاهی بیشتری به تماشای آن بیایند.
باغ دولتآباد به واقع یکی از زیباییهای معماری ایران و نقطه وصل تاریخ و طبیعت است.
باغ دولتآباد در یزد در اواخر دوره افشاریه و در سال ۱۱۶۰ ه.ق توسط علی رضائیان صباغ معروف به (خان بزرگ) که وی سرسلسله خاندان خوانین یزد بود بنا شد و قبل از احداث این باغ، قناتی به طول ۶۵ کیلومتر احداث شد که آب را از مهریز به محل کنونی باغ دولت آباد رساند و پس از آن، مجموعه حکومتی در آن بنا شد.
این باغ زیبا که ۷۰ هزار مترمربع وسعت دارد، شامل ساختمانها، حوضها و آبنماهای بسیاری است و در فضای بین آنها باغهای انار و انگور و گلهای زینتی، زیبایی عمارت را دو چندان کرده است.
قنات تاریخی عظیم دولتآباد با قدمتی بیش از ۲۰۰ سال از احداث پنج رشته قنات تشکیل شده که از ارتفاعات مهریز سرچشمه میگرفته و پس از آبیاری بخشی از زمینهای مهریز و به کار انداختن چند آسیاب آبی و طی بیش از ۵۰ کیلومتر به یزد میرسیده و باغ دولتآباد را آبیاری میکرده اما این باغ در حال حاضر توسط چاه نیمه عمیق مجاور آبیاری میشود.
زیبایی درختان نارنج در امتداد حوض فیروزهای
یکی از زیباییهای منحصربهفرد باغ دولت آباد، درختان نارنج است که در امتداد حوض فیروزهای و طولانی باغ کاشته شده و عطر نارنج آن در بهار سرمستی و نشاط به ارمغان میآورد و صحنههای زیبا میآفریند.
شیشههای رنگی عمارت باغ نیز از زیباییهای غیرقابل وصف این باغ است و کمتر گردشگری است که از این باغ دیدن کرده باشد اما تصویری از خود در کنار این پنجرههای زیبا و باشکوه ثبت نکرده باشد.
این باغ زیبا در هسته مرکزی شهر یزد و کمی آنسوتر از بافت تاریخی قرار گرفته و بعد از پایان بحران کرونا، به طور قطع میزبانی شایستهای از مهمانان خواهد داشت.
باغ پهلوانپور مهریز نیز مربوط به اواخر دوره قاجار است و به دلیل روان بودن آب از داخل آن از گذشته دارای جاذبه خاصی بوده است. این آب از قنات مشهور به «حسنآباد» سرچشمه میگیرد و به جز باغ پهلوانپور به طور مستقیم از هیچیک از باغهای منطقه عبور نمیکند.
آب قنات حسنآباد درختان چناری را که در حاشیه آن روییدهاند، سیراب میکند و علاوه بر قنات ذکر شده این باغ از طریق دو رشته آب دیگر به نام قنات شاه حسینی و قنات مزویر آباد، آبیاری میشود.
دو طرف جوی اصلی باغ پهلوانپور درختان تنومند و سالخورده چنار قرار دارند. درختان مثمر باغ نیز شامل انار، بادام و خرمالو است و کاشت این درختان با توجه به گرمای زیاد استان یزد، نمایانگر آب و هوای متفاوت نسبتاً خنک این منطقه است.
جویهای آب روان که در میان درختان چنار راه خود را باز کردهاند، از زیباییهای منحصربهفرد این باغ جهانی محسوب میشوند.
پس از کرونا میزبان گردشگران در باغ پهلوانپور هستیم
مدیر باغ پهلوانپور مهریز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: پس از ثبت جهانی این باغ، فضای کناری آن با معماری سنتی و همخوان با عمارت اصلی باغ، به محل اقامتی تبدیل شد که هر سال در ایام نوروز پذیرای گردشگران بسیاری بود و بسیاری از مسافران به واسطه تصاویر زیبایی که از این باغ دیده بودند، آن را برای اقامت خود نیز انتخاب میکردند.
محمدرضا صادقی عنوان کرد: امسال به دلیل شیوع ویروس کرونا درب این باغ بسته است و هیچگونه خدماتی به گردشگران ارائه نمیشود اما پس از بحران کرونا، میزبانی شایستهای از گردشگران خواهیم داشت.
وی افزود: امسال کار فضاسازی، گلکاری و هرس درختان و ساماندهی فضاهای داخلی بر اساس یک برنامه زمانبندی انجام شد که بهرهبرداری از آن به بعد از این بحران موکول میشود.
باغ جهانی پهلوانپور در منطقه مزویرآباد شهرستان مهریز واقع شده و از مرکز استان حدود ۳۵ کیلومتر فاصله دارد.
تعطیلی دو باغ جهانی یزد تا پایان تعطیلات نوروز
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان یزد هم در گفتگو با خبرنگار مهر از تعطیلی این دو باغ تا پایان تعطیلات نوروز خبر داد و اظهار داشت: علاوه بر دو باغ جهانی پهلوانپور و دولتآباد، سایر اماکن تاریخی و طبیعی یزد و دیگر شهرستانهای استان نیز تعطیل هستند.
مصطفی فاطمی بیان کرد: پس از پایان کرونا، این اماکن به شکل ویژه برای بازدید گردشگران و مردم یزد آمادهسازی خواهند شد.
تا عبور از بحران کرونا، میتوان لذت سیر و گشت در باغهای جهانی را به صورت مجازی تجربه کرد و در روزهایی که در خانه میمانیم از ظرفیت فضای مجازی برای تماشای زیباییها بهره بگیریم.
مهر