مسجد ملک فیصل؛مسجدی به شکل خیمه و با تکنولوژی مدرن

صفحه نخست / عمومی

مسجد ملک فیصل؛مسجدی به شکل خیمه و با تکنولوژی مدرن

مسجد «ملک فیصل» یکی از بزرگترین و زیباترین مساجد جهان است که در «اسلام آباد» پاکستان در جنوب آسیا واقع شده است. این مسجد سمبل معماری و مهندسی بی نظیری است که زیبایی آن چشم را مجذوب خود می‌کند.

کد خبر: ۲۵۸۸۵

تاریخ انتشار : شنبه ۱۳ ارديبهشت ۱۳۹۹-1399 February 13

گردشبان (gardeshban.ir) :

مساحت مسجد شاه فیصل به پنج هزار متر مربع می‌رسد و برای ۳۰۰ هزار نمازگزار ظرفیت دارد. جرقه ساخت مسجد سال ۱۹۶۶ میلادی زمانی که شاه فیصل بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان از اسلام‌آباد بازدید کرد، زده شد.

سال ۱۹۶۹ میلادی مسابقه‌ای بین‌المللی در سطح معماران مسلمان برگزار شد و در این مسابقه معماران ۱۷ کشور، ۴۳ طرح را برای ساخت مسجد پیشنهاد دادند و پس از ۴ روز بررسی، طرح پیشنهادی «ودات دالوکای» معماری از کشور ترکیه پذیرفته شد. عملیات ساخت مسجد سال ۱۹۷۶ میلادی آغاز شد و عربستان مبلغ ۱۳۰ میلیون ریال سعودی را برای ساخت مسجد در نظرگرفت. ساخت این مسجد در سال ۱۹۸۶ میلادی به پایان رسید و به عنوان دانشگاه بین‌المللی اسلامی مورد استفاده قرار گرفت.

از آنجایی که «شاه فیصل عبدالعزیز» سرمایه‌گذار اصلی و بانی ساخت این مسجد بود این مسجد و خیابان مجاور آن پس از به قتل رسیدن وی در سال ۱۹۷۵ میلادی به همین نام به ثبت رسید. از ویژگی‌های منحصر بفرد این مسجد، آن است که مسجد فاقد گنبد بوده و گنبد آن به شکل خیمه یا چادر طراحی شده است. سالن نمازگزاران به شکل مثلث و چهار مناره اطراف آن به شکل مداد‌های باریک قرار گرفته اند و ورودی مسجد لوستر‌های بزرگ قرار دارد و دیوار‌ها با موزاییک‌های زیبا پوشیده شده و خطاطان مشهور پاکستانی به خط کوفی آن را نوشته و طراحی کرده اند. به این ترتیب می‌توان گفت که این مسجد پلی بین معماری سنتی عربی، ترکی و مسلمانان پاکستانی است.

ورودی اصلی مسجد از شرق با یک حیاط با مسجد مرتبط می‌شود. فواره‌های بزرگ در محور این ورودی، بر روی یک سکوی بلند قراردارد. نماز خانه اصلی برای ده هزار نفر، نماز خانه بانوان برای یک هزار و ۵۰۰ نماز گزار ظرفیت دارد که درست در بالای ورودی واقع شده است. حیاط مسجد برای چهل هزار نفر ظرفیت دارد و یک سکو برای ۲۷ هزار نفر و رواق‌هایی که برای ۲۲ هزار نفر ظرفیت دارند. علاوه بر این محوطه‌های سبز می‌توان به عنوان فضا‌های عبادی در فضای باز برای دویست هزار نفر مورد استفاده قرار گیرند.

نمازخانه اصلی بر مبنای یک پلان مربعی به طول شصت متر است و به جای استفاده از گنبد‌های سنتی که معمولاً در مساجد به کار گرفته می‌شوند با یک پوسته بتونی پخ‌دار هشت وجهی که جلو‌های از یک خیمه بیابانی را به نمایش می‌گذارد، پوشش داده شده است. ارتفاع پوسته سقف به چهل متر می‌رسد و روی چهار شاه تیر بتونی بزرگ قرار دارد. این پوسته یک شاهکار مهندسی دقیق و حساب شده است و به صورت سازه فضایی و متشکل از قالب‌های بتنی مثلثی شکل دیده می‌شود.

فواصل شیشه دار ما بین قاب‌ها، نور طبیعی را به داخل سرسرای اصلی مسجد هدایت می‌کند و ارزشی معنوی به فضای داخلی می‌بخشند. سطح خارجی بنا با سنگ مرمر سفید رنگ پوشیده شده است و سطوح داخلی با طرح‌های موزاییکی آراسته شده اند. دیوار قبله در نمازخانه اصلی مسجد با کاشی‌های لعاب داده ترکی در رنگ‌های آبی طلایی مزین شده‌است. در نمازخانه اصلی، قابل توجه‌ترین جنبه، تاکیدات عمودی است.

محور‌های عمودی که بیشتر به معماری عثمانی شباهت دارد، به گونه‌ای استفاده شده است که امتداد‌های افقی اصلی در فضا را که به سمت مکه هستند، شاخص‌تر می‌کند. در جلوی دیوار قبله، محراب و محور قرار دارد که هر دو توسط یک هنرمند پاکستانی طراحی شده اند. محراب بلند و غیر متعارف این مسجد، یک عنصر معماری تندیس‌وار ساده به شکل یک قرآن مفتوح عمودی است، ولی منبر طرح نسبتاً متداولی دارد. یک چلچراغ زیبای بزرگ در نمازخانه اصلی وجود دارد که در آن از هزتر لامپ الکتریکی استفاده شده است.