گردشبان (gardeshban.ir) : جزیره کیش یکی از جزیرههای خلیج فارس و از بخشهای بخش کیش، شهرستان بندر لنگه در استان هرمزگان و از جاهای دیدنی استان هرمزگان در جنوب ایران است.
امروزه جزیره کیش یکی از محبوب ترین جاذبه های گردشگری در میان مردم ایران است. در جزیره کیش علاوه بر تفریحات آبی و هیجان و تجربه آرامش در کنار ساحل میتوانید از جاهای دیدنی و تاریخی منحصر به فرد این جزیره نیز دیدن کنید. یکی از جاذبه های دیدنی کیش شهر تاریخی حریره است که در ادامه آن را به شما معرفی می کنیم.
شهر تاریخی حریره (Harireh) یکی از دیدنی های کیش است که وسعتی نزدیک به 120 هکتار دارد. این شهر بزرگ و آباد روزگاری پر رونق بود و جمعیت زیادی را در خود جای داده بود و اکنون تنها خرابههای از آن باقی مانده است. قدمت شهر تاریخی حریره به زمان دوره ایلامی و اوایل ایلخانیان بر میگردد.
در شمال جزیره کیش در کنار مجموعه ورزشی المپیک آثار و ویرانههایی میبینید که یادگاری از شهر باستانی حریره است. حریره نام ملکه این شهر بوده که بر روی آن گذاشته شده است.زمان رونق یا دوران طلایی شهر حریره کیش از قرن چهارم تا اوایل قرن دهم هجری قمری بوده است. وسعت این شهر باستانی ۱۲۰ هکتار است.
محوطه باستانی حریره، براساس نتایج کاوشهای باستانشناسی انجام شده تا به امروز، از مجموعه ساحلی و عمارت اعیانی، حمام، مسجد تاریخی، کارگاه شیشهگری و قناتهای قدیمی تشکیل یافته است.
طبق نظر سازمان میراث فرهنگی، شهر حریره هشتصد سال قدمت دارد. آن چه امروز از این شهر بر جای مانده حجمی از معماری شهری است. اما کمتر و به ندرت اتاقها و پوششها و سقفهای سالمی بر جای مانده است جز در پارهای موارد که پوششهای تاقی شکل سنگی از گزند تخریب در امان ماندهاند.
معماری شهر باستانی حریره
بندر شهر تاریخی حریره، یک شهر یک پارچه و متمرکز با معماری برونگرا بوده و از معماری دفاعی و درونگرای دیگر شهرهای تاریخی ایران در آن نشانی نیست. انتخاب این بخش از جزیره برای ایجاد شهر حریره طبیعیترین و معقولترین انتخاب بوده چرا که ساحل صخرهای مرتفع آن از سطح دریا تقریبا 10 متر بلندتر است و وجود سه خلیج و دماغه که نقش بندرگاه طبیعی را دارد و همچنین دریای نسبتا آرامتری از دیگر کرانهها و سواحل جزیره خود عامل شکلگیری شهر در ساحل شمالی شده است. تاکنون عملیات اکتشافی باستانشناسی بقایای شهر تاریخی حریره در سه مجموعه مجزا انجام شده است.
خانه اعیانی
خانه اعیانی شهر حریره شباهت فراوانی با خانههای بزرگ و چند خانوار سنتی در فلات ایران دارد که نمونههای متعددی از آن در شهرهای یزد، اصفهان و کاشان وجود دارد. این منزل را میتوان نمونهای عالی از خانههای حاشیه خلیج فارس دانست. در این خانه اعیانی از کاشیهای ستارهای شکل استفاده شده که به کاشیهای تزیینی در بناهای مهم دوره ایلخانی شباهت دارد و نمونههایی از این کاشیکاری در مجموعه تخت سلیمان و گنبد سلطانیه مشاهده شده است.
از آنجایی که این کاشی در جزیره وجود نداشته و مطمئنا وارداتی است میتوان حدس زد صاحب خانه اعیانی شهر حریره تاجری ثروتمند بوده است. وسعت خانه اعیانی و تنوع قابل ملاحظه بخشهای گوناگون آن واقعا چشمگیر است.
حمام حریره، قدیمیترین حمام ایران
این مجموعه شامل حمامی است با صحنهای متعدد و حصار آن به مساحت تقریبی ۵۰۰ مترمربع. سربینه و گرمخانه و تون حمام در جنوب بخش ذکر شده قرار گرفته و توسط راهرو سرپوشیدهای از آن جدا شده است. دو خزینه کوچک و بزرگ در جنوب گرمخانه آخرین بخش ساختمان را تشکیل دادهاند.
باستان شناسان معتقدند این حمام که شاید در نوع خود از قدیمیترین حمامهای ایرانی باشد که طی کاوشهای باستانشناسی کشف و شناخته شده است، و دو دوره متمایز و مجزا از هم دارد (دوره ایلخانی – دوره تیموری) با توجه به ظرفیت محدود حمام و با در نظر گرفتن دیوار بیرونی سراسری که تا مجموعه عمارت اعیانی که در جنوب شرقی حمام و به فراز تپهای بلند قرار گرفته امتداد یافته است. به نظر میرسد که این بنا حمامی خصوصی بوده و به صاحب مجموعه اعیانی تعلق داشته است.
بخش کارگاهی و صنعتی
این مجموعه درست در کنار دریا ساخته شده و دارای معماری و فضاهای ناشناختهای است. مجموعه کانالهای افقی و زیرزمینی و چاههای متعدد در گوشه و کنار، مجموعهی بسیار جالب و نادری را تشکیل میدهد که هنوز عملکرد آنها روشن نیست، اما به نظر میرسد که ارتباط مستقیم، با فعالیتهای صیادی (صید ماهی، مروارید و مرجان) داشته و برای دسترسی آسانتر به دریا احداث گردیده است. شاید هم بتوان فرض کرد که این راهروها و کانالها راههای مخفی بوده است که در مواقع هجوم و حمله اهالی شهری میتوانستهاند به طور اضطراری از آن ها استفاده کنند.
دیدنی های اطراف شهر باستانی حریره
شهر تاریخی حریره در کیش تنها آثار قدیمی و جالب توجه این منطقه نیست بلکه در فاصله ای حدود 3.5 کیلومتری آن یکی دیگر از بناهای تاریخی و منحصر به فرد جزیره به نام شهر زیرزمینی کاریز دیده می شود، حیف است اگر به شهر قدیمی حریره کیش سر بزنید و از دیدن شهر کاریز غافل شوید؛ تا این شهر با پای پیاده ۳۰ دقیقه راه است. این شهر زیرزمینی ۲هزار و ۵۰۰ سال قدمت دارد. سقف این شهر با سنگ و فسیلهایی با قدمت ۲۷۰ تا ۵۷۰ میلیون سال پیش ساخته شده و پوشیده از صدف و مرجان است.
البته هر زمان از گشت و گذار در آثار تاریخی خسته شوید می توانید از امکانات تفریحی و رفاهی این منطقه مانند بانچی جامپینگ، کلوپ دریایی آکواریوس و … نیز که در فاصله تقریبا 2 کیلومتری آن قرار دارند، استفاده کنید؛ البته ناگفته نماند مرکز خرید لوکس دامون نیز در نزدیکی همین شهر قرار دارد که علاوه بر فروشگاههای برند و بزرگ، فود کورتی نیز در طبقه بالایی آن برای صرف غذا و نوشیدنی در نظر گرفته شده است.
در مسیر پیادهروی از شهر حریره کیش به سمت شهر زیرزمینی میتوانیم درخت سبز این شهر را هم ببینیم. درخت سبز همان انجیر معابد کیش است که عنوان کهنسالترین درخت انجیر را به دوش میکشد. شاخههای این درخت اول آویزان میشوند، اما بعد در زمین فرو میروند و دوباره به تنه درخت تبدیل میشوند. برای همین ما شاهد یک تنه درخت با چندین ساقه به هم پیچیده هستیم. برخی از مردم این درخت را مقدس میدانند و به آن پارچه و نخ گره میزنند و این موضوع به خصوص برای توریستهای خارجی دیدنی و جذاب است.
دسترسی
همان طور که گفته شد شهر حریره در قسمت شمالی جزیره قرار دارد، برای رفتن به این شهر وارد بلوار میرمهنا شوید و بعد از آن با پرس و جو یا به کمک نقشه به سمت بلوار المپیک بروید، وارد این بلوار که شدید بعد از گذشتن از مجموعه ورزشی المپیک، کم کم ویرانههای شهر را خواهید دید.
آدرس: استان هرمزگان، بندر لنگه، شمال جزیره کیش، جاده کرانه
ساعت بازدید: همه روزه از ساعت 10:00 تا 22:00