گردشبان (gardeshban.ir) : سوریه به باستان شناسان و دیگر محققان، یک تاریخ غنی از گنجینههای باستانی برای کشف و کاوش ارائه کرد که بهعنوان زیستگاههای انسانی هزاران سال است در این کشور وجود داشتهاند.
یکی از مهمترین مکانها به نام ابوهریره (Abu Hureyra) که اکنون در زیر دریاچه اسد (Lake Assad) قرار دارد، برای اولین بار در سالهای ۱۹۷۲ و ۱۹۷۳ حفاری شد تا اینکه این منطقه برای پروژه سد طبقه (Tabqa Dam) زیر آب فرورفت.
این کاوشها به محققان چیزهای زیادی در مورد جوامع مستقر در آنجا که بیش از ۱۲۵۰۰ سال پیش در دوران پارینهسنگی وجود داشتهاند، آموخته است. اما اکنون باستان شناسان معتقدند شواهدی پیدا کردهاند که یکی از روستاهای آنجا که تنها یکی از آنها تاکنون ثبت شده است بیش از ۱۲۸۰۰ سال پیش توسط برخورد قطعهای کوچک از یک ستاره دنبالهدار به زمین نابود شده است.
تقریباً ۵۰ سال پیش، باستان شناسان در طی کاوش خود متوجه شدند که در آن زمان این مکان فعالیتهای کشاورزی خوبی داشته است. علاوه بر این، آنها همچنین شواهدی از دو زیستگاه یافتند که دورترین آن جامعهٔ شکارچی-گردآورنده ( Hunter-gatherer: جامعهای است که اصلیترین روش معیشت آن تغذیهٔ مستقیم از گیاهان خوراکی و حیوانات حیاتوحش است. این جامعه در جستجوی گیاه و در پی شکار حیوان است و تلاش مهمّی در پدیدآوردن کشتزار یا اهلی کردن حیوانات نمیکند. بیش از هشتاد درصد از طعام این جامعه از طریق جمعآوری فراهم میشود.) و دیگری شهری بر پایه کشاورزی با ساختارهای پیچیدهتر است.
روستای پارینهسنگی
بااینحال، یافتههای جدید تصور میکنند که زیستگاه اصلی توسط سقوط قطعاتی از یک ستاره دنبالهدار تحت تأثیر قرارگرفته که تقریباً ۱۲۸۰۰ سال پیش به آن برخورد کرده است. محققان این نتیجه را پس از تجزیهوتحلیل نمونههای خاکی که از محل حفاری اصلی نگهداری شدهاست، بدست آوردند. یکی از باستان شناسان، که در دهه ۱۹۷۰ به کاوش در این سایت مشغول بود، مطالعه جدیدی از این یافتههای خویش را در سایت نیچر (Nature) تحت گزارشهای علمی منتشر کرده است.
اندرو مور (Andrew Moore) همکار این تحقیق و یکی از اعضای اصلی تیم در حفاری ابوهریره است. مور باستانشناس و استاد موسسه فناوری روچستر نیویورک است و اخیراً در مصاحبه با مجله اسمیتسونیان توضیح داد: «محققان تا زمانی که نمونههای کوچک خاک را آزمایش نکرده بودند متوجه اصابت ستاره دنبالهدار به روستا نشدند. هنگام آغاز کاوش در محل، مور متوجه مناطق سوخته شده بود، اما آنها آن را به حادثه میان ستارهای ربط نداده بودند.»
شهر پارینهسنگی چاتالهویوک (Çatalhöyük) در ترکیه پس از اولین کاوشها
مطالعه فعلی نمونههای سوخته نشان میدهد که کل سایت به دلیل آتشسوزی ناشی از فروپاشی ستاره دنبالهدار، تخریب شده است. وی ادامه داد: «یک انفجار کوچک در هوا نیز رخ داده است که ناشی از ستاره دنبالهدار است. کوچک یک اصطلاح نسبی است زیرا هر هوا-انفجاری مانند انفجار هستهای است. بیشتر هوا-انفجاریها با زمین برخورد نمیکنند. همانطور که از شیشههای ذوبشده کشف شده مشهود است، شن ذوبشده و بهسرعت محکم شده و عملاً روستا در یکچشم به هم زدن نابود شده است.»
ابوهریره تنها یکی از چندین مکان اینچنینی در سراسر جهان است، بهعنوانمثال آمریکا و اروپا تحت تأثیر این رویداد کیهانی و تغییر ناشی از آبوهوا در اواخر دوره پلیستوسن (Pleistocene) قرارگرفتهاند. در کل این منطقه به دوره زمینشناسی یانگر درایاس (Younger Dryas) برمیگردد. مور توضیح داد که تمام دلایل احتمالی دیگر بهطور مثال اثر آتشسوزی، در ابوهریره بررسی شده و از نظر علمی حذف شده است.
شهابسنگ مورنپوی - این شهابسنگ آهنی دیدنی و جذاب، با وزنی ۲۵۲۰ پوند در سال ۱۹۰۹ در آوتبَک (Outback) استرالیای جنوبی یافت شد
با توجه به بررسیهای انجامشده توسط تجهیزات و فنون مدرن، شکی وجود ندارد که ستاره دنبالهدار، علت شیشههای ذوبشده و انقراض این زیستگاه است؛ زیرا آتش یا حتی خاکستر آتشفشانی نمیتواند به دمایی برسد تا بهیکباره روستا را به زمینی که خاکش هم سوخته است تبدیل کند.
پس از وقوع حادثه برخورد ستاره دنبالهدار به روستای پارینهسنگی، مردم در خاورمیانه بهجای شکار و جمعآوری، شروع به کشاورزی کردند. تغییر در جنس خاک پس از برخورد ستاره دنبالهدار به این معنی بود که منطقه برای این کار آماده است، بنابراین مردم شروع به کاشت چاودار (گندمسیاه) و غلات دیگر کردند. برخی از این موارد توسط باستان شناسان و متخصصان دیگر شناخته شده بود، اما افشاگریها در رابطه با تغییر خاک و ارتباط آن با یک ستاره دنبالهدار، جدید است.
مقالهای در سایت نیچر توضیح میدهد که از قبل مشخصشده که تغییر شکار به کشاورزی بهعنوان حرفه اصلی مردم، با تغییرات آبوهوایی همزمان شده است. بااینحال، ارتباط آن با اثر ستاره دنبالهدار و تأثیر آن بر منطقه، ایده جدیدی است. درنتیجه، ابوهریره به یک منطقه مهم تبدیل شد و قدیمیترین مکان شناخته شدهای است که رشد سازمانیافته کشاورزی را بهعنوان یک روش زندگی نشان میدهد.