گردشبان (gardeshban.ir) : چشمههای درمانی آب گرم بهخاطر درصد بالای مواد حل شده معدنی، در درمان بیماریهای مختلفی نظیر بیماری پوستی، دردهای عضلانی، تسکین اعصاب، تنظیم فشار خون، بهبود دردهای کلیه و... موثر هستند؛ ضمن اینکه جنبه تفریحی نیز دارند. به همین دلیل در رونق صنعت گردشگری سلامت بسیار حائز اهمیت هستند و به افزایش گردشگر و متعاقبا رونق اقتصادی در مناطق اطراف خود کمک میکنند.
چشمه آب گرم فردوس در استان خراسان جنوبی، بهلحاظ تنوع املاح معدنی، جایگاه نخست را در ایران دارد. استان اردبیل با بیش از ۱۱۰ چشمه آب معدنی شامل ۷۵ چشمه آب گرم و ۳۵ چشمه آب سرد، بیشترین تعداد چشمه را به خود اختصاص داده است. پس از سرعین در استان اردبیل؛ شهر آمل با بیش از ۲۶ دهنه آب معدنی گرم و سرد در رده دوم اهمیت قرار میگیرد.
خوشبختانه تنوع چشمههای آب گرم ایران بسیار زیاد است و از اینرو، دسترسی و استفاده از خواص این طبیعی برای عموم چندان دشوار نیست. در این مقاله از کجارو چشمههای آب گرم در شهرهای مختلف را معرفی میکنیم.
چشمههای آب گرم شهرستان دهلران با خواص درمانی بهعنوان قطب گردشگری درمانی در غرب کشور محسوب میشوند. این چشمهها با دمای حدود ۵۰ درجه سانتیگراد شامل چشمههای بهداشتی آب گرم و استخرهای لجن درمانی هستند که در سه کیلومتری شمال شرقی دهلران در استان ایلام قرار دارند.
طبق بررسی کارشناسان، منشا آب این چشمههای درمانی و گوگردی از بارندگیهایی است که در سازندههای زمینشناسی و آهکهای منطقه نفوذ میکند و بهتدریج بر اساس شیب زمین گرمایی، دمایش افزایش مییابد. آب این چشمهها در طول روز بر اثر انعکاس نور خورشید بهصورت هفت رنگ درمیآیند که جذابیتی دوچندان به آنها میدهند؛ ضمن اینکه این آب برای درمان بیماریهای پوستی، روماتیسم و همچنین بیماریهای مفصلی مفید است.
با این حال بهدلیل وجود گوگرد زیاد در منطقه، افراد دچار ناراحتیهای قلبی و تنفسی بهتر است از این چشمهها استفاده نکنند. بهترین زمان بازدید از چشمههای آب گرم دهلران، اواخر پاییز و اوایل زمستان است.
چشمههای جوشان آذربایجان غربی
۴۶ چشمه آب گرم و معدنی در آذربایجان غربی وجود دارد که خود عامل جذب گردشگر شده است. از چشمههای این استان میتوان به چشمههای آب گرم «محال باراندوز»، «قینرجه» «هفت آباد» و «زنبیل» در ارومیه اشاره کرد. چشمه آبمعدنی زنبیل بهصورت حوضچهای دایرهای شکل با قطر چهار متر و عمق ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر است که از کف آن دائما گاز خارج میشود.
آب گرم «باش کندی» ماکو یکی دیگر از جاذبههای استان است که در دو کیلومتری روستای باش کندی و ۱۳ کیلومتری جاده ماکو-بازرگان قرار دارد و جزو آبهای معدنی گازدار و گرم به حساب میآید که آبدهی آن حدود ۶ لیتر در ثانیه است.
خوی نیز دارای چشمههای متعددی نظیر چشمه رازی، کلوانس، دسته دره، ایواوغلی، قره شعبان، قارنجه و... است که در درمان برخی بیماریها مفید هستند.
آب گرم «احمدآباد» واقع در نزدیکی تخت سلیمان تکاب، چشمه «صدقیان» در سلماس، آب معدنی «زندان سلیمان» در میاندوآب، آب گرم «گراو» در مهاباد و… از دیگر چشمههای جوشان آذربایجان غربی هستند که بازدید از آنها خالی از لطف نخواهد بود.
شهرستان چالدران هم یکی از شهرستانهای استان آذربایجان غربی است که آب گرم آن جزو جاذبههای این منطقه به شمار میرود.
چشمه آب گرم قلعه کندی
آب گرم قلعه کندی در شهرستان کلیبر استان آذربایجان شرقی واقع شده است و گفته میشود که در درمان بیماری روماتیسم بسیار مفید و موثر است. دمای چشمهی اصلی آب گرم به حدود ۷۵ تا ۸۰ درجه و در استخرها به ۶۵ الی ۷۰ درجه سانتیگراد میرسد؛ هرچند گردشگرانی که بهدنبال استخری با دمای پایینتر هستند، میتوانند چشمه «یل سوئی» را امتحان کنند که خاصیت درمانی بیشتری نسبت به بقیه دارد. این آب گرم در منطقه گردشگری و جنگلهای ارسباران و نزدیک به رود مرزی ارس و سد خداآفرین قرار دارد و از همین رو گردشگران زیادی از داخل و خارج از کشور از آن دیدن میکنند.
از تبریز دو مسیر دسترسی به آب گرم قلعه کندی وجود دارد که شامل مسیر ۱۹۰ کیلومتری تبریز، کلیبر و قلعه کندی و همین طور مسیر ۱۸۰ کیلومتری تبریز، اهر، هوراند، آبش احمد و قلعه کندی میشود.
چشمههای آب گرم سرعین
چشمههای آب گرم زیادی در سرعین در ۲۵ کیلومتری شهر اردبیل وجود دارد که بهخاطر ویژگیهای درمانی خاصشان، بین گردشگران پرطرفدار هستند. گاومیش گلی، قهوه سویی، ساری سو، قرهسو، پهنلی سو و مجتمعهای آب درمانی سبلان، حمام طبیعی شفا و بش باجیلار از جمله چشمههای آب گرم سرعین محسوب میشوند؛ اما این همه ماجرا نیست و در فاصله پنج کیلومتری سرعین در «ویلا دره»، دو استخر آب سرد با آب گازدار وجود دارد که گردشگران علاوه بر نوشین آب آنها میتوانند تنی هم به آب بزنند.
مجتمع آب درمانی سبلان سرعین، بزرگترین مرکز آب درمانی خاورمیانه است
آب گرم گاومیش گلی، پرآبترین چشمه معدنی شهر سرعین از نظر آبدهی و وسعت است که استخری رو باز به عمق ۱۳۰ سانتیمتر دارد. آب ترش مزه، بیرنگ و کمی بودار آن بهصورت دائمی و جوشان در جریان است.
مجتمع آب درمانی سبلان سرعین، بزرگترین مرکز آب درمانی خاورمیانه به حساب میآید که با امکاناتی همچون استخرهای سرپوشیده و حوضچههای آب گرم تحت فشار (جکوزی)، سونای خشک و بخار، وانهای انفرادی، خدمات پزشکی و درمانی، پارکینگ اختصاصی و... پذیرای گردشگران است.
چشمه آب گرم شابیل لاهرود
چشمه آب گرم شابیل با دمای حدد ۴۹ درجه سانتیگراد در دامنه کوه سبلان، در فاصله ۲۵ کیلومتری لاهرود و ۵۰ کیلومتری مشگینشهر در استان اردبیل قرار دارد که بهدلیل داشتن اسید بیکربنیک، از آن برای درمان برخی بیماریهای حرکتی و عصبی استفاده میشود.
چشمه آب گرم مرتضی علی
چشمه آب گرم مرتضی علی در مسیر گردشگری روستای خرو و در فاصله ۲۷ کیلومتری شهر طبس قرار دارد و از جاذبههای گردشگری طبیعی و درمانی طبس و استان خراسان جنوبی است. این چشمهی جوشان ویژگی متمایز و منحصربهفردی دارد و با دو نوع آب گرم و سرد در کنار هم در دل کویر، از پدیدههای نادر ایران به شمار میرود. این آبها تا مسافت حدود ۳۰۰ متری بستر رودخانه با هم پیش میروند، بدون اینکه بهطور کامل با هم مخلوط شوند.
چشمه آب گرم محلات
چشمههای آب گرم محلات در ۱۵ کیلومتری شمال شرق شهر محلات در استان مرکزی قرار دارند و از نوع آبهای گرم عمقی هستند که گرمای آنها متناسب با سرعت بالا آمدن گاهی به ۱۰۰ درجه سانتیگراد هم میرسد. اسامی برخی از این چشمهها عبارتاند از شفا، دنبه، روماتیسم، حکیم، سودا (بختیاری) و سلیمانیه که در این میان، چشمه حکیم دمای کمتری دارد.
بهترین زمان استفاده از آب گرم محلات در فصل بهار و بهویژه تابستان است که استحمام در آنها اثرات شفابخشی زیادی دارد و به سلامتی جسمی و روحی کمک میکند.
چشمه آب گرم فلکده
روستای فلکده در شهرستان تنکابن، استان مازندران و در میان جنگلهای دو هزار تنکابن قرار دارد. این روستا به آب گرمش معروف شده که بهدلیل قرارگیری در دل جنگل، جذابیتی دوچندان پیدا کرده است. ویژگی منحصربهفرد این چشمه آب گرم را میتوان نداشتن گوگرد و بوی نامطبوع عنوان کرد که آن را برای شنا و حتی آشامیدن مناسب میکند. خاصیت درمانی آن نیز خود دلیل دیگری برای بازدید گردشگران از این آب گرم محسوب میشود.
چشمه آب گرم اهرم
اهرم (Ahram)، شهری در استان بوشهر و مرکز شهرستان تنگستان است است که یکی از مهمترین جاذبههای گردشگری آن، چشمه آب گرم اهرم نام دارد. شاید جالب باشد بدانید که در سال ۱۳۸۶ این چشمه از بین ۴۰۰ چشمه معدنی کشور موفق شد عنوان دهکده نمونه آب درمانی ایران را از آن خود کند. دمای آب این چشمه بین ۳۵ تا ۴۰ درجه سانتیگراد است و از دل کوههای رشتهکوه زاگرس و از میان سنگهای رسوبی مارنی و گچی، به سطح زمین میآید و بهخاطر خاصیت درمانیاش، گردشگران زیادی را به خود جذب میکند.
چشمه آب گرم میراحمد
چشمه آب گرم گوگردی میراحمد در مسیر بوشهر به خورموج در منطقه میراحمد از توابع روستای عالی حسینی شهرستان تنگستان قرار دارد. از آنجا که از آب این چشمه برای درمان امراض جلدی و پوستی و درد مفاصل استفاده میشود، در همه فصول، بهخصوص فصل زمستان که هوای مطبوعی بر منطقه حاکم است، گردشگران زیادی از شهرهای مختلف خود را به این آب گرم میرسانند؛ هرچند که باید نهایت احتیاط را داشته باشند؛ زیرا نبود علائم هشداری در برخی مواقع منجر به غرقشدن افراد شده است.
با توجه به اینکه عمق چشمه آب گرم معدنی میراحمد تنگستان به ۱۱ متر میرسد؛ گردشگران فقط از بخش کمعمق چشمه استفاده کنند. در واقع بهخاطر خاصیت مکندگی آب در برخی بخشها و گازدار بودن آب، حتی اگر توانایی شنا کردن را دارید، محتاط باشید.
چشمه آب گرم کاریز
در روستای کاریز از توابع بخش کوهسرخ شهرستان کاشمر در استان خراسان رضوی میتوانید از آب گرم کاریز و خاصیت درمانی آن استفاده کنید. علاوه بر این، دشتهای سرسبز و درهای دیدنی با رودخانهای پرآب در این منطقه وجود دارد که میتوانید ساعتها در دل طبیعت خوش بگذرانید؛ اما یادتان باشد هنگام ترک طبیعت، هیچ اثری از خودتان در آن به جا نگذارید تا هم دیگران نیز بهاندازهی شما از این موهبت لذت ببرند و هم با حفاظت و احترام به طبیعت، قدردان این نعمت خالق باشید.
چشمه آب گرم دلفان
شهرستان دلفان در استان لرستان، جاذبههای گردشگری فراوانی دارد که در آن میان، چشمه آب گرم دلفان بهعنوان جاذبه گردشگری سلامت همچون نگینی در دامنههای رشتهکوه زاگرس خودنمایی میکند و جالب اینکه در سال ۱۳۹۴ در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است. این چشمه آب گرم در ۶۰ کیلومتری غرب شهر نورآباد قرار دارد که با آبدهی ۳۰ لیتر در ثانیه از اعماق زمین میجوشد. آب گرم دلفان با دمای ۴۴ درجه سانتیگراد، بهدلیل وجود ترکیبات سولفات کلسیم، گوگرد، سولفور، دیکربنات منیزیم تأثیر بسزایی در درمان بیماریهای مفصلی، عفونی، پوستی و مزمن دارد.
چشمه آب گرم ایوب پیغمبر
چشمه آب گرم ایوب پیغمبر در شمال شهر بجنورد در استان خراسان شمالی و در روستای ایوب پیغمبر واقع شده و بهصورت یک استخر یا حوض چندضلعی است که اطراف آن برای حفظ امنیت و جلوگیری از سقوط احتمالی افراد و حیوانات، حصارکشی شده است. این آب گرم شامل دو استخر مجزا مختص آقایان و بانوان میشود. افراد زیادی معتقدند که حضرت ایوب برای علاج بیماری خود عصایش را در این مکان کوبید و از آب گرمی که از زمین بیرون آمد، برای شستشوی بدنش استفاده کرد. از همین رو آب این چشمه برای مردم روستا قداست زیادی دارد.
مقبرهای مختص ایوب پیغمبر در کنار استخر آب گرم قرار دارد که گردشگران پس از شنا در استخر، به زیارت آن میروند.
چشمه آب گرم شهر کهنه
شهر کهنه در ۱۲ کیلومتری غرب شهر قوچان واقع است که طبق روایات قدیمی در سال ۶۱۸ قمری مورد غارت و تخریب مغولها قرار گرفت و بعدها به دستور هولاکوخان آباد شد. آب گرم شهر کهنه که از جاذبههای این منطقه و شهرستان قوچان به حساب میآید، بهخاطر داشتن آب معدنی با خواص درمانی و حرارت نسبتا گرم، در طول سال عدهی زیادی از گردشگران را به خود جلب میکند.
امامزاده سلطان ابراهیم (ع) نیز تنها بنای باقیمانده از قوچان قدیم است که در سفر به شهر کهنه میتوانید از آن دیدن کنید.
چشمه آب گرم معدنی فردوس
آب گرم معدنی فردوس در خراسان جنوبی در بین آب گرمهای ایران، از حیث تنوع املاح معدنی رتبه نخست را دارد و برند گردشگری سلامت در شرق کشور و از معدود چشمههای شفا بخش ایران و جهان به شمار میرود. دمای آب این چشمه آب گرم بین ۴۰ تا ۵۰ درجه سانتیگراد است و ترکیباتی نظیر سدیم، کلراید، سولفات، بیکربنات، کلسیم، منیزیم و… در املاح آن وجود دارد. درمان امراض پوستی، بهبود دردهای مفصلی و عصبی، افزایش جریان خون و میزان فعالیت قلب از جمله خواص درمانی این آب گرم هستند.
آب گرم فردوس، از نظر تنوع املاح معدنی رتبه نخست را بین آب گرمهای ایران دارد
آب گرم معدنی فردوس با قدمتی حدود ۲۰۰ ساله در مسیر جاده اصلی و ترانزیتی استانهای مرکزی و جنوبی به مشهد و از طرف استانهای شمالی در کیلومتر ۲۲ جاده فردوس به بجستان قرار دارد.
مجتمع آب گرم معدنی هلال فردوس دارای امکاناتی نظیر استخرهای آب درمانی زنانه و مردانه، وانهای خصوصی لوکس همراه با سونای خشک و حوضچه آب گرم معدنی، سوئیتهای ویلایی سه ستاره با امکانات رفاهی، اتاقهای ارزانقیمت، رستوران، طولانیترین زیپلاین شرق کشور و فضاهای ورزشی و تفریحی است.
چشمه آب گرم گنو بندرعباس
آب گرم گنو، چشمهای در فاصله ۳۴ کیلومتری شمال شرقی شهر بندرعباس و در کیلومتر ۲۲ جاده بندرعباس-سیرجان قرار دارد که از جاهای دیدنی استان هرمزگان به حساب میآید. آب چشمه گنو از دسته آبهای گوگردی خیلی گرم است که از آن برای آبیاری نخلستان و استحمام استفاده میشود. تنها زیستگاه ماهی آوینیوس گینویس یا آفانیوس گینوئیس در جهان، در آب گرم گنو بندرعباس است که در دمای حدود ۴۰ درجه سانتیگراد چشمه زندگی میکند و خود یکی از ویژگیهای مهم این چشمه به شمار میرود.
مجتمع توریستی، تفریحی و آبدرمانی گنو با امکاناتی همچون پارکینگ، هتل، شهربازی، آلاچیق و سکوهای نصب چادر مسافرتی، مکانی عالی برای اقامت گردشگران است.
آسیابهای آبی گنو که قدمتشان به دوره قاجار برمیگردد و بهعنوان یک اثر ملی ایران به ثبت رسیدهاند، در دامنه کوههای گنو واقع شدهاند که بازدید از آنها میتواند برای گردشگران جذاب باشد.
چشمه آب گرم گلگیر
شهر گلگیر در ۴۵ کیلومتری مسجد سلیمان در استان خوزستان قرار دارد و دارای چشمههای آب گرم حاوی مواد معدنی و گوگرد است که از نظر پزشکی برای بهبود بیماریهای پوستی و دردهای مفصلی موثر هستند. ضمن اینکه براى درمان گرمازدگى نیز استفاده میشوند.
چشمههای آب گرم نزدیک تهران
سه منطقه از آمل به نامهای روستای آب گرم، آب اسک و استرابکو، دهها چشمه آب گرم و معدنی را در خود جای دادهاند که هر کدام میتوانند گردشگران زیادی را به خود جذب کنند؛ بهویژه که فاصله چندانی هم با تهران ندارند. از ویژگی مهم آبهای معدنی آمل میتوان به کیفیت و تنوع خواص درمانی آنها اشاره کرد. طبق نظر یک متخصص ارتوپدی، در صورتی که آبهای کلروره چشمههای آب گرم آمل بهصورت خارجی مصرف شود، برای درمان امراض روماتیسم، لنفاتیسم، بیماری زنان و تورم موضعی تاثیر دارد و میتوان از این آبها بهشکل بخور، غرغره و شویه بینی برای درمان بیماریهای تنفسی استفاده کرد.
چشمه آب گرم لاریجان
یکی از چشمههای آب گرم لاریجان در ۶۰ کیلومتری شمال شرق تهران و ۲۶ کیلومتری شمال شرق شهرستان دماوند، در روستای ییلاقی و خوش آبوهوای «آبگرم» قرار دارد. این آب گرم از چشمههای جوشان قله دماوند سرچشمه گرفته و با حرارتی حدود ۶۲ درجه سانتیگراد مملو از مواد گوگردی است. آب گرم لاریجان در مسیر جاده هراز و تقریبا در میانه آمل و تهران قرار دارد و گردشگران میتوانند ضمن استفاده از آن، خیالشان از نظر امکانات رفاهی در محدوده آب گرم نیز راحت باشد. جالب اینکه واحدهای مجهز اقامتی با امکان استفاده از حوضچههای اختصاصی خانوادگی از آب گرم چشمه، برای مسافران در نظر گرفته شده است.
چشمه آب گرم رینه
روستای رینه که در بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران واقع شده است، چشمههای آب گرم معروفی دارد. در واقع میتوان گفت که آب گرم رینه نزدیکترین چشمه آب گرم به پایتخت است و تهرانیها با حدود دو ساعت رانندگی به آنجا میرسند که علاوه بر آبتنی میتوانند گشتوگذاری هم در روستا داشته باشند.
چشمههای آب گرم رینه با دمای حدود ۶۲ درجه سانتیگراد از کوه دماوند سرچشمه میگیرند و وجود مواد گوگردی در آن باعث شده است که تسکینی برای درد باشند. آب گرم این چشمهها بهشکل استخرها و حمامهای عمومی در اختیار گردشگران قرار گرفته است؛ هرچند که با اجاره ویلا و سوئیت نیز میتوانید در محیطی خصوصی از این آب گرم نهایت استفاده را ببرید. حمام شاه عباسی، معروفترین حمام عمومی رینه است که شهرت زیادی دارد و از همین رو حسابی شلوغ میشود.
چشمههای آب گرم آب اسک
روستای ییلاقی آب اسک از توابع بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران که در ۹۰ کیلومتری شمال شرق تهران و در حاشیه جاده هراز قرار گرفته است، حدود ۹ چشمه معدنی دارد که نام برخی از آنها عبارتاند از: زاغ چشمه، چشمه آب نادعلی، چشمه قل قله سر و... دو چشمه زنانه اسکو و مردانه اسکو نیز در این روستا وجود دارد.
ویژگی درمانی چشمههای آب اسک و مواد معدنی موجود در آنها، امکان درمان طیف گستردهای از امراض نظیر عفونت مجاری تنفسی، بیماریهای جلدی، مفصلی و... را فراهم کرده است. دسترسی به منطقه آب اسک بهخاطر موقعیت جغرافیاییاش نسبت به جاده ارتباطی تهران-آمل (محور هراز) بهراحتی امکانپذیر است.
چشمه آب گرم بلیران
روستای بلیران در بخش سردشت آمل و در جاده قدیم آمل-بابل قرار دارد. با رفتن به این روستا نهتنها میتوانید به گشتوگذار در جنگل بلیران مشغول شوید، بلکه وجود رودخانه زیبای گرمارود یا گرمرو و همین طور چشمههای آب گرمی نظیر دو چشمه آب معدنی «گرو» و «لالهزار» لذتی دوچندان را نصیبتان خواهد کرد. بهترین زمان سفر به این منطقه، فصل بهار تا اوایل پاییز است.
آب گرم لالهزار رنگی فیروزهای دارد و از سمت چپ به رودخانه سرازیر میشود و آب گرم گرو با رنگ سفیدش، روبهروی آب گرم لالهزار قرار دارد. در محدوده اتصال آب گرم به رودخانه، از روی رنگ آب امکان تشخیص آب گرم از آب سرد وجود دارد و حتی میتوانید یک پای خود را در آب سرد و پای دیگر را در آب گرم بگذارید. این دو چشمه بهخاطر داشتن املاح معدنی گوناگون دارای خواص درمانی برای امراض پوستی و دردهای مفصلی هستند.
چشمه اعلا دماوند
چشمه اعلا در فاصله حدود هفتاد کیلومتری شمال شرق تهران قرار دارد و آب آن از باران و برفی که به خاک نفوذ میکند، میجوشد. جالب است بدانید که شرکت فرانسوی پریه در سال ۱۳۵۲، آب چشمه اعلا را تایید و برای اولین بار در ایران اقدام به احداث کارخانه بستهبندی آب کرد. طبق بررسیها، آب معدنی چشمه اعلا دماوند، تاثیر بسزایی در کاهش فشار خون در مبتلایان به پرفشاری خون دارد و میتواند خطر ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی را کاهش دهد.
چشمه شاهدشت کرج
چشمه شاهدشت در ۳۵ کیلومتری جنوب کرج در استان البرز قرار دارد و برای درمان بیماریهای دستگاه تنفسی مفید است؛ بهخصوص که بهواسطهی داشتن ید، در درمان بیماری گواتر تأثیر دارد.
چشمه گلگیله
چشمه گلگیله در روستای شهرستانک در مسیر جاده کرج-چالوس واقع شده است که تا تهران حدود ۹۰ کیلومتر فاصله دارد و برخی اهالی این منطقه معتقدند آب چشمه دارای خواص درمانی است.
خواص چشمههای آب گرم
خواص چشمههای آب گرم به عوامل متعددی مثل خواص فیزیکی، شیمیایی، درجه حرارت و... وابسته است؛ هرچند ویژگی اصلی این چشمهها به گرمای آنها برمیگردد که باعث رفع خستگی عضلات و آرامش در سلسله اعصاب میشوند. در واقع سلولهای بدن برای فعالیت بهتر به انرژی و گرما نیاز دارند و گرمایی که از این چشمهها به بدن میرسد، منجر به افزایش گردش خون و بهتبع آن رسیدن اکسیژن بیشتر به سلولها میشود.
محققان معتقدند کالری مصرفی یک ساعت استراحت در آب گرم ۴۰ درجه سانتیگراد، معادل نیم ساعت پیادهروی است! این روش که گرمایش غیرفعال نام دارد، برای افرادی مناسب است که قادر به تحرک زیاد نیستند.
در رابطه با علت گرمای چشمههای آب گرم، کارشناسان معتقدند که عبور آب از اعماق زمین باعث افزایش دمای آن میشود و بهشکل چشمههای گرم معدنی از شکاف زمین بیرون میآید. هر چقدر که آب از عمق بیشتری بجوشد، دمای آن هم بیشتر است؛ بهعنوان مثال یک چشمه معدنی که از عمق سه هزار متری میجوشد، دمای آب آن به ۱۰۰ درجه سانتیگراد هم میرسد.
تاریخ استفاده از آب درمانی به هزاران سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد و علاوه بر ارسطو و افلاطون و بقراط، ابن سینا هم راجع به استفاده صحیح از آب درمانی گفته بودند.
آب درمانی نوین را به پدر روحانی «سباستین نیپ» در قرن نوزده نسبت میدهند. در اسلام و قرآن نیز به آب درمانی اشاره شده است و خداوند برای درمان بیماری جسمانی حضرت ایوب (ع)، به وی امر میکند تا پایش را به زمین بکوبد که چشمهساری جاری میشود و وی با شستشو در آن و نوشیدن آب چشمه، سلامتی خود را به دست میآورد. برخی پزشکان معتقدند مصرف صحیح آب علاوه بر اینکه به حفظ سلامتی کمک میکند، هنگام بیماری یا بروز اختلال در تندرستی، با پاکسازی مواد زائد از بدن میتواند به بازیابی سلامتی منتهی شود.
نتیجه گرفتن از خواص درمانی چشمهها مستلزم وجود شرایطی نظیر آمادگی بیمار از نظر روانی، فراهم بودن شرایط فیزیکی و روش صحیح درمان است. افرادی که به چشمههای آب درمانی میروند، امکان دارد با مشکلاتی مثل سردرد، کوفتگی، خستگی، بدخوابی، اضطراب، بیاشتهایی و... مواجه شوند؛ به همین دلیل اینگونه درمان باید زیر نظر پزشک متخصص انجام شود و بیمار با درمانهای سرخود، مشکلات خود را مضاعف نکند. یکی از مضرات چشمههای آب گرم، نبود بهداشت یا رعایت نکردن کامل آن است که معمولا در آبگرمهای سنتی به چشم میخورد و میتواند به تشدید بیماری یا بروز بیماریهای عفونی بینجامد.